دکتر لادن سیفی؛ متخصص زنان و زایمان
اگر در زوجی که یکسال مقاربت واژینال یک الی دو روز در میان دارند و از روش ضد بارداری استفاده نمی‌کنند حاملگی رخ ندهد باید به نازایی فکر کرد و اقدامات تشخیصی و درمانی را به عمل آورد. در این تعریف کلی به سن و زمینه قبلی بیماری اشاره‌ای نشده است و فرض بر این است که طرفین سن زیر 35 داشته باشند و زمینه بیماری شناخته شده در ارتباط با باروری نداشته باشند. اگر خانمی 35 ساله یا بالاتر باشد و پس از 6 ماه حامله نشود باید پیگیری شود و اگر خانم یا آقایی سابقه بیماری مربوط به دستگاه تناسلی داشته باشند که شک به دخالت در باروری و ایجاد ناباروری برود. مثل خانم‌هایی که
1- آندومتریوز دارند 2- قطع قاعدگی یا نامرتبی زیاد قاعدگی دارند. 3- سابقه رادیوتراپی لگنی 4- جراحی‌های لوله‌ای یا رحمی یا تخمدانی دارند 5- سابقه ناهنجاری رحم 6- عفونت لگنی (PID )دارند 7- کسانی که بیماری اتوایمون پیشرفته داشته باشند. 8-و نیز خانم چهل ساله و بالاتر باید از همان اول ازدواج تحت نظر پزشک باشد. مردی که1 - سابقه جراحی بیضه دارد 2- یا در بزرگسالی اریون گرفته 3- ناتوانی جنسی دارد 4- شیمی درمانی یا رادیوتراپی شده 5- یا از همسر قبلی بچه‌دار نشده باید از همان اول تحت نظر پزشک ناباروری باشد. از آنجایی که ناباروری شرایط روحی و روانی، اقتصادی، اجتماعی و طبی خانواده‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد نیاز به حمایت و توجه ویژه از طرف نهادهای اجتماعی و دولت دارد.
باروری طبیعی
85 درصد خانم‌های در سن باروری در مدت یکسال بدون دخالت طبی حامله می‌شوند.
نازایی می‌تواند به دلیل وجود اختلال در تخمک‌گذاری در زن، اختلال در لوله‌های رحمی، وجود آندومتریوز، اختلال در دهانه رحم، اختلال در رحم و یا اختلال در اسپرم مرد باشد. گاه چند علت با هم دخالت دارند و گاه علت ناباروری هیچیک از موارد فوق نبوده و به آن ناباروری با علت ناشناخته می‌گوییم.
چه کسی باید بررسی نازایی را انجام دهد؟ این کار به عهده متخصص ناباروری و متخصصین زنان و مامایی است از نظر مالی و روانی به نفع زوجین نابارور و اجتماع است که به مسیر درمانی درستی هدایت شوند. اگر زوج ناباروری برای پیگیری ناباروری به پزشک عمومی یا ماما مراجعه کردند پس از اولین مراجعه و ویزیت حتماً باید به مراکز مرتبط راهنمایی شوند.
عوامل مؤثر بر ایجاد ناباروری
1- سن: که مهم‌ترین عامل است تخمدان‌ها پس از سی سالگی با سرعت بیشتری شروع به پیر شدن می‌کنند از خانم‌های فهیم و تحصیل‌کرده مملکت خواهش می‌‌کنم که به این مهم توجه کنند و علم را قبول داشته باشند و بکار ببندند چون شایع‌ترین علت ناباروری در زنان اختلال تخمک‌گذاری است. در مورد آقایان نیز کیفیت نطفه در آقایان زیر 35 سال بهتر از آقایان بالای 35 سال است. 2- وزن: افراد چاق بیشتر در معرض اختلالات تخمک‌گذاری‌اند لذا برای جلوگیری از چاقی باید از بچگی اقدام شود اگر چه برطرف کردن چاقی در هر سنی به نفع فرد، به نفع قدرت باروری و به نفع اجتماع است.
3- سیگار کشیدن: بدون شک قدرت باروری را کم می‌کند چه در خانم‌ها چه در آقایان و چه در فرزند حاصل از مادر سیگاری (دختر- پسر). مصرف سیگار از عوامل مؤثر بر افزایش سرعت پیر شدن تخمدان و از دست دادن فولیکول‌هاست. سیگار بیشتر از ده عدد در روز بسیار مضرتر است یادمان باشد که هوای تهران و شهرهای آلوده کشور مثل اراک، اهواز، تبریز، اصفهان، کرج، در روز معادل بیش از 8 سیگار موادآلاینده به بدن ما می‌رساند. سیگار بر لوله و ترشحات دهانه رحم هم اثر دارد وشانس سقط و حاملگی خارج از رحم را هم بالا می‌برد، در ضمن یائسگی را جلو می‌اندازد (تا 4سال). IVF ناموفق در سیگاری‌ها بیشتر است. 4- تماس با بیش از یک شریک جنسی در مرد یا زن شانس عفونت لوله‌های رحمی و شانس خطر ناباروری را بالا می‌برد. 5- مصرف زیاد کافئین و الکل.( مصرف بیش از200 میلی‌گرم کافئین در روز) مضر است. روزانه در حد مصرف 2-3 فنجان قهوه یا چای مجاز است. مصرف الکل متوسط و شدید بدتر است. 6- شرایط روحی نامناسب مثل افسردگی، اضطراب و خشم. پس با اصلاح سبک زندگی می‌توانیم مانع کاهش قدرت باروری شویم.
بهتر است بدانیم
1- موقعیت طرفین حین نزدیکی تاثیری در باروری ندارد.
2- رسیدن زن با اوج لذت جنسی تاثیری در باروری ندارد. 3- فعالیت و موقعیت زن پس از تخلیه اسپرم در واژن تاثیری در باروری ندارد. 4- رفتار جنسی بهداشتی و نداشتن شریک‌های جنسی متعدد در مرد یا زن شانس ابتلای لوله به عفونت را کم کرده و خطر ناباروری به علت عفونت لوله‌ای را کاهش می‌دهد.
