نان تافتون: آرد این نان نسبت به سنگک از سبوس پایینتری برخوردار میباشد و در 100 گرم آن 283 کیلوکالری انرژی نهفته است. تخمیر آن کوتاه بوده و با حرارت مستقیم و سریع پخته میشود و مصرف جوش شیرین در آن تقریبا فراگیر است.
نان لواش: آرد این نان در مقایسه با تافتون از درجه سبوس پایینتری برخوردار بوده و در 100 گرم آن 293 کیلوکالری انرژی نهفته است. دارای کوتاهترین زمان تخمیر بوده و پخت آن سریعتر است. همچنین استفاده از جوش شیرین در آن معمول میباشد.
نکته: فقدان تخمیر کامل و طولانی در برخی از نانهای لواش و تافتون و استفاده از جوش شیرین که به شدت قلیایی است و سبب تخمیر سریع میشود، منجر به بروز عوارضی نظیر کمخونی، پوکی استخوان، سوءهاضمه، افسردگی، بیحالی، افزایش فشار خون، سوزش جدار داخلی معده و سوء جذب آهن و کلسیم در بدن میشود.
آمارها نشان میدهند که نان مورد پسند اکثر افراد جامعه، نان لواش و تافتون است که متأسفانه این نانها ارزش غذایی بالایی ندارند و معمولاً با افزودن جوششیرین و مقدار زیادی نمک تهیه میشوند، البته هم اکنون مصرف جوش شیرین در نانواییها ممنوع شده است، ولی کمتر مورد توجه قرار میگیرد.
این نانها به دلیل کوتاهی مدت زمان تخمیر و پخت، دور ریزی و ضایعات زیادی دارند و مصرف زیاد آنها مشکلاتی از قبیل اختلال در جذب املاح و مسمومیت با فلزات سنگین را برای افراد به وجود میآورد.
از انواع نانهای صنعتی نان باگت و نان تست را میتوان نام برد که در تهیه آنها از آرد سفید (بدون سبوس) استفاده میکنند .
نان باگت: نوعی نان فرانسوی است که 5 تا 6 سانتیمتر عرض دارد و طول آن گاهی به یک متر هم میرسد. با توجه به اینکه درازای این نان از پهنایش بیشتر است، به راحتی قابل تشخیص میباشد. در برخی مناطق به نان باگت، نان فرانسوی هم اطلاق میشود.
نان باگت را اغلب مربوط به کشور فرانسه و مخصوصاً شهر پاریس میدانند؛ اگرچه این نوع نان، تنها نان فرانسوی نیست. به هر حال امروزه در تمام نقاط جهان نان باگت را تهیه و مصرف میکنند، البته در کشور فرانسه، نانهای باگت با طول و پهنای متفاوت، هر کدام نام مخصوص به خود را دارند.
نان تست: نوعی نان ورقه شده انگلیسی است که با قرار دادن آن در مقابل حرارت، برشته شده است. اصلاً معنی واژه تست در زبان انگلیسی، برشته و سرخ شدن در برابر حرارت (معمولاً آتش) میباشد. معمولاً نان تست را با قرار دادن داخل دستگاه برقی تستر برشته میکنند. همچنین میتوان این نوع نان را داخل فر و روی سینی آن برشته و تست نمود.
به علاوه نان تست را میتوان با قرار دادن در برابر (نه روی) آتش برشته نمود. البته دستگاههای برقی برای این نوع برشته کردن هم وجود دارند. در هر حال باید توجه نمود که نان نسوزد.
برای وعده صبحانه در اکثر نقاط دنیا از نان تست استفاده میشود. همچنین در رژیم غذایی افرادی که ناراحتیهای معده یا روده دارند (مثلاً دچار اسهال شده اند) این نوع نان به کار میرود.در رژیم غذایی این افراد که به نام «رژیم غذایی برات» معروف است، تنها از موز، برنج، سیب یا سس سیب به همراه نان تست استفاده میشود.
معمولاً روی نان تست کره یا مارگارین میمالند که این کره با حرارت نان تست شده آب میشود و جذب نان میگردد.
نکته: هر چند نانهای کامل و سبوسدار از نظر ارزش غذایی بهتر از نان سفید هستند، اما یک باور نادرست تغذیهای در بین افراد جامعه وجود دارد که فکر میکنند این نانها کاملا رژیمی و کم کالری هستند، در نتیجه بسیاری از افراد در رژیم غذایی روزانه خود مقدار زیادی از این نانها را مصرف میکنند، با این فکر که برای سلامتی آنها مفید هستند و کالری کمی دارند.
اما واقعیت این است که نانهای سبوسدار هم نان هستند و تفاوت چندانی بین انواع نانها از نظر کالری وجود ندارد، لذا با توصیه کارشناسان، نانهای سبوسدار را جایگزین نانهای سفید کنید، اما با توجه به مقدار انرژیای که دارند، نباید در مصرف آنها زیاده روی نمایید و باید هر بار مقدار مشخصی از آنها بخورید.
گرچه نانهای فانتزی (فرانسوی و تست) سبوس کمی دارند، ولی با توجه به تخمیر مناسب، ارزش تغذیهای به مراتب بالاتر و بهتری نسبت به لواش، تافتون و بربری حاوی جوش شیرین دارند. طبخ نان به روش صنعتی با حذف عملیات دستی و کنترل درجه حرارت مناسب، روش مناسبتری است و مصرف این نانها بیشتر توصیه میشود.
لازم به توجه است که بخش رویی نان که قهوهای میشود، ارزش غذایی کمتری دارد و اسیدآمینه لیزین (که در کل نان از نظر این اسیدآمینه فقیر است)، در بخش قهوهای شده از بین میرود. پس قسمتهای داخلی انواع نان و بهویژه نان باگت یا نان ساندویچی از نظر تغذیه کاملا مناسب و مغذی هستند و نباید دور ریخته شوند.
برای خواندن بخش اول- کدام نان بهتر است- اینجا کلیک کنید.