در تاریخ فیلم و سریالسازی ما فیلمها و مجموعههایی بودهاند که بنا به دلایل گوناگون توقیف شدهاند و اجازه پخش پیدا نکردهاند. این موضوع درباره فیلمهای سینمایی شایعتر است و در تلویزیون به دلیل نظارت بیشتر و همهجانبه معمولا به ندرت پیش میآید. سریال سرزمین مادری یا سرزمین کهن یکی از مجموعههای تلویزیونی است که در سال 1392 فقط 4 قسمت آن پخش و بعد متوقف شد و همچنان سرنوشت آن در هالهای از ابهام است. اگر دوست دارید درباره سرزمین مادری بیشتر بدانید با کافه هفت همراه باشید.
تولد سریال سرزمین مادری (سرزمین کهن)
کمال تبریزی یکی از کارگردانان سرشناس سینمای ایران است که او را با فیلمهایی چون لیلی با من است، مهر مادری، مارمولک، طبقه حساس و امکان مینا میشناسیم. او از جمله کارگردانانی است که در عرصه سریالسازی نیز فعالیت داشته است و مجموعههای تلویزیونی مانند دوران سرکشی و شهریار را هم ساخته است. آثار کمال تبریزی معمولا با اقبال عمومی روبرو بوده است.
تبریزی در سال 87 ساخت سریال سرزمین مادری را آغاز کرد. از همان ابتدا و انتشار خبرهای ساخت این سریال مشخص بود پروژه بزرگی در دست ساخت است که بازیگران صاحب نام بسیاری در آن به ایفای نقش خواهند پرداخت. همین موضوع باعث شد علاقمندان به مجموعههای تلویزیونی به ویژه سریالهای تاریخی پیگیر زمان پخش این مجموعه شوند. غافل از اینکه طوفان حاشیهها در راه است.
داستان سریال سرزمین مادری
سریال سرزمین مادری که در ابتدا سرزمین کهن نام داشت درباره حوداث تاریخی، سیاسی و اجتماعی ایران است. این مجموعه در بستر پرداختن به زندگی یک پسربچه به نام «رهی» روزگار ایران زمین را در طی سالهای 1320 تا 1357 بررسی میکند. تبریزی این مجموعه را در سه فاز تهیه کرد. هر فاز به بازهای از زندگی شخصیت اصلی داستان میپردازد و در دل وقایعی که برای او اتفاق میافتد تاریخ معاصر ایران نیز به نوعی روایت میشود.
ستارهها در سرزمین مادری به هم میرسند!
سریال سرزمین مادری از مجموعههای پر بازیگر تلویزیون است. در این سریال ستارههای سرشناس و مشهور سینما نیز حضور دارند. ستارههایی که تماشاگران معمولا عادت کردهاند آنها را روی پرده سینما ببیند و بعضی از آنها تا قبل از این سریال بازی در هیچ مجموعه تلویزیونی را نپذیرفته بودند. کمال تبریزی با گرد آوردن این تعداد بالا از ستارههای بازیگری مردم را برای دیدن این سریال بیشتر ترغیب کرد.
بازیگران سریال سرزمین مادری
علی شادمان، شهاب حسینی، آرش مجیدی، حسین محجوب، بیتا فرهی، جعفر دهقان، ثریا قاسمی، پرویز پورحسینی، هنگامه قاضیانی، محسن تنابنده، الهام حمیدی، فرهاد قائمیان، امیر آقایی، پژمان بازغی، میترا حجار، فرشته صدرعرفایی، آشا محرابی، علیرضا خمسه، ترلان پروانه، نیکی کریمی، شبنم قلیخانی، محمدرضا فروتن، هومن سیدی، جواد عزتی، حسن پورشیرازی، سعید راد، لیلا زارع، مهران رجبی، رضا کیانیان، پریوش نظریه، بابک حمیدیان، حسین مهری، محمود بنفشهخواه، حسین سحرخیز، لیلا برخورداری، کوروش سلیمانی، بهرام ابراهیمی، گلچهره سجادیه، شهرام قائدی، امیرحسین آرمان، صالح میرزاآقایی، فریبرز گرم رودی، حسین محب اهری، حسین عابدینی، مجید سعیدی و سعید نیکپور
سرزمین مادری در طوفان حاشیهها
کمال تبریزی چندان با حاشیهساز بودن غریبه نیست. سالها پیش فیلم سینمایی مارمولک او نیز با حرف و حدیثهایی روبرو شد که باعث اعتراض و سانسور این فیلم شد. حالا نوبت به کشتی سرزمین مادری بود که هنوز سفر آغاز نکرده اسیر طوفان حاشیهها شود و به گِل بنشیند.
قرار بود سریال 66 قسمتی سرزمین مادری دی 92 روی آنتن برود که اولین حاشیهها گریبانگیرش شد. به پوشش بازیگران و کم رنگ بودن تاثیر جریانات اسلامی در پیروزی انقلاب اعتراض شد. سرانجام با انجام اصلاحاتی این سریال بهمن 1392 روی آنتن رفت تا اینکه بعد از پخش 4 قسمت فریاد اعتراض اقوام بختیاری برخاست.
سکانس جنجالی سریال سرزمین مادری
در یکی از صحنهها بین امیر آقایی بازیگر نقش اردکانی و بیتا فرهی (اقدس الملوک) که نام خانوادگی شوهرش بختیاری است دیالوگی رد و بدل میشود که جنجال به پا میکند:
معلم (اردکانی) خطاب به بیتا فرهی: «به چه چیز خودتون افتخار میکنین؟ به کدوم اصل و نسب؟ به سرپا گرفتن سگهای انگلیسی و کاسهلیسی کنسول انگلیس؟ میخواین فردا سر کلاس برای بچهها قصه اینکه بختیاریها چطور بختیاری شدند رو بگم؟»
در کنار این دیالوگ در یکی از سکانسها در خانه خانواده بختیاری تابلوی نقاشی روی دیوار میبینیم که گویا چهره (یکی از رهبران مشروطهخواه) است.
همه این عوامل دست به دست هم دادند تا حاشیه توهین شدن به قوم بختیاری و تحریف تاریخ این قوم دهان به دهان بگردد و باعث اعتراض بختیاریهای شهرهای مختلف، وکیل و وزیر و … شود. کار به شورای ملی امنیت، اعتراض محسن رضایی، بسیاری از مسئولان و دلجویی رییس از اقوام بختیاری کشید.
همه این موارد در حالی بود که کمال تبریزی به صراحت در یادداشتی اعلام کرد: «اسامی شخصیتهای این سریال صرفا نام خانوادگی افراد است و اشارهای به هیچ یک از اقوام غیور و دلاور کشور ندارد. قهرمان اصلی سریال که نقش مهم و موثری در نهضت خرداد و همراهی با روحانیت و امام دارد، از همین خانواده بختیاری است و قضاوت درباره شخصیتهای مثبت و منفی این سریال به صبر و حوصله بیشتری احتیاج دارد.»
پخش سریال سرزمین کهن متوقف شد!
به دنبال این حاشیه پر جنجال پخش سریال متوقف و شروع دوباره آن منوط به اصلاحات خاص شد تا هرگونه شائبه توهین به اقوام شریف و دلیر بختیاری برطرف شود و حتی در سکانسهای جدیدی به جایگاه قهرمانان بختیاری در مبارزه با ظلم اشاره و رسما از آنها عذرخواهی شود. مدیر وقت شبکه سه، تهیهکننده و کارگردان سریال نامهای برای عذرخواهی به معاونت سیما ارسال کردند تا سوءتفاهم برطرف شود، اما ضرغامی رئیس وقت صدا و سیما به هیچ وجه اجازه پخش مجدد سریال را نداد.
سرزمین مادری دوباره نفس میکشد؟
توضیحات کمال تبریزی و عوامل درباره اینکه هیچگونه عمد و قصدی برای توهین وجود نداشته فایدهای نداشت و این سریال تا سال 96 پخش نشد. تا اینکه سرانجام با اصلاحاتی که در این سریال انجام شد و تغییر مدیران صدا و سیما قرار شد سریال سرزمین کهن که به سرزمین مادری تغییر نام یافته بود از تاریخ 14 مهر روی آنتن شبکه سه برود.
بعد از همه این حواشی حتی کسانی که سری قبل، سریال را ندیده بودند 14 مهر بیننده شبکه سه شدند. اما با وجود تبلیغهای پخش سریال در شبهای قبل خبری از پخش سریال نشد!
پخش سریال سرزمین مادری به صلاح نیست!
شورای بازبینی در نامه به رئیس صدا و سیما بیان کردند که صلاح نیست سریال سرزمین مادری پخش شود. در این نامه گفته شده با وجود همه تغییراتی که انجام شد، صحبتهای برخی مدیران و کارگردان سریال دردسرهای جدیدی ایجاد کرده است و کمال تبریزی باید رسما در یکی از شبکهها عذرخواهی کند و همه موارد اصلاحی که به این سریال تذکر داده شده باید مو به مو اجرا شود تا گره پخش این مجموعه باز شود.
با وجود این مسائل گویا فعلا قرار است سرزمین مادری در آرشیو صدا و سیما خاک بخورد. کسی هم پاسخگوی این نیست که تکلیف بودجه هنگفتی که صرف ساخت این مجموعه شده چه میشود.
لطفا به کسی بر نخورد!
سریال درباره فوتبال است فوتبالیها اعتراض میکنند درباره مشکلات درمان است داد پزشکان بلند میشود. یکی از کاراکترها لهجه مازنی یا لری دارد شمالیها و لرها معترض میشوند، اگر یک پرستار نقش منفی باشد، پرستارها تظاهرات میکنند…! پس چه کسی درباره چه چیزی فیلم و سریال بسازد که به کسی بر نخورد؟!
کاش فیلمسازان، انصاف، دقت و حساسیت بیشتری داشته باشند و جنبه همه ما هم بالاتر برود تا این همه هزینه به جوی آب ریخته نشود. پولی که ریال به ریالش سهم همه مردم ایران است.
ما هم مثل شما به انتظار مینشینیم تا ببینیم سرنوشت مبهم سریال سرزمین مادری به کجا کشیده میشود و این مجموعه رنگ آنتن را به خودش میبیند یا نه!🎬