به گزارش ایسنا بر اساس خبر رسیده، در ابتدای جلسه، لیلا صادقی دبیر بخش اول این نشست با معرفی سخنران و اهمیت موضوع مورد بحث، از افسانه کامران برای شروع نشست دعوت کرد. در این جلسه که با حضور علاقه‌مندان حوزه‌های نشانه‌شناسی، هنرهای تجسمی و ادبیات همراه بود دکتر افسانه کامران به بررسی و تحلیل گزیده‌ای از پرتره‌های شاعران معاصر از منظر نشانه‌شناسی پرداخت.
او در ابتدا با طرح پرسش‌هایی مقدمات ورود به این بحث را فراهم کرد؛ اینکه آیا می‌توان با نشانه‌شناسی پرتره شاعران معاصر به بخشی از نظام‌های ادراکی جامعه ایرانی از تصویر شاعران پی برد؟ جامعه ایرانی چه مختصات تصویری را برای بازنمایی شاعران خود ترسیم می‌کند؟ و در طی این سالها چگونه تصویر شاعران خود را به خاطر می‌سپارد؟ و چگونه آنها را به یاد می‌آورند؟ چه ارتباطی میان تصویر پرتره شاعران با اشعاری که بیانگر وجوهی از من آنان است، وجود دارد؟ آیا پرتره‌ها از تصاویر درونی‌شده ما ملهم است؟ و یا اینکه متاثر از بافت فرهنگی و اجتماعی شاعر است؟ تصاویر پرتره شاعران کجا و برای چه اهدافی مصرف می‌شوند؟ کارکردهای پرتره شاعران چیست؟ کدام گروه‌های اجتماعی تمایل بیشتری به مصرف پرتره شاعران دارند و به چه دلیلی؟ آیا بازنمایی تصویر شاعران در پرتره با سایر هنرمندان رشته‌های هنر چون سینما و هنرهای تجسمی تفاوت معنی‌داری دارد یا خیر؟ آیا پرتره‌های شاعران معاصر متاثر از ویژگی‌ها و امکانات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری موجود است؟ آیا بازنمایی تصویر شاعران معاصر در پرتره‌ها، معاصر و امروزی است؟ چه میزان از این پرتره‌ها بازنمای صرفا شباهت با شاعر است؟ چه میزان از آنها بازنمای ویژگی‌های سبک طراح یا نقاش و عکاس است؟ و چه میزان بیانگر روحیات درونی، شخصیت شعری و کاراکتر شاعر است؟
برای پاسخگویی به این سوالات، ابتدا پرتره، ویژگی‌ها و مشخصات آن توسطر کامران تعریف شد. سپس درباره وجوه متفاوت(وجه‌های شمایلی، نمایه‌ای و نمادین) پرتره شاعران معاصر سخن گفته شد و کارکردهای پرتره شاعران معاصر در جامعه ایرانی دسته‌بندی شد.
او در ادامه به دلایل انتخاب پرتره چهار شاعر معاصر (نیما یوشیج، احمد شاملو، سهراب سپهری و فروغ فرخزاد) پرداخت و ارتباط میان پرتره‌های عکاسی و نقاشی این شاعران را از منظر نشانه‌شناسی اجتماعی بیان کرد.
در این نشست پتانسیل‌های تحلیلی نشانه‌شناسی اجتماعی برای تحلیل تصاویر پرتره‌های شاعران معاصر با نمایش نمونه‌هایی از عکس، نقاشی، گرافیک و تصویرسازی به نمایش گذاشته شد. همچنین عنوان شد: اکثر فرایند بازنمایی پرتره‌های شاعران معاصر ایرانی از نوع بازنمایی روایی است و با تغییر کارکردهای پرتره در جامعه ایرانی در ساختار بصری پرتره‌ها تغییرات گسترده‌ای در مدالیته و انواع نشانگرها اعم از تغییر در اشباع رنگی، عمق میدان، کنتراست و ... اتفاق افتاده است که در نهایت منجر به تغییر نوع کدگزاری پرتره‌های شاعران از گذشته تا به امروز شده است. کدگزاری پرتره‌های عکس این چهار شاعر در گذشته از نوع طبیعی بوده است در حالی که اکثر پرتره‌های نقاشی و طراحی این شاعران از نوع کدگزاری طبیعی و انتزاعی بوده است که امروزه در نقاشی‌ها به سمت کدگزاری‌های طبیعی و حسی تغییر کرده است. از این‌رو به نظر می‌رسد ادراک جامعه ایرانی نسبت به تصویر شاعران در پرتره های نقاشی، طراحی و تصویرسازی تغییر شگرفی کرده است.
در پایان ضمن پرسش و پاسخهای نشست تاکید شد که مطالعه و تحلیل پرتره‌های شاعران معاصر ایرانی پروژه‌ای در دست انجام است که به تازگی آغاز شده و نیازمند پژوهش‌های بیشتر در بازه‌های زمانی متفاوت از 50 سال پیش تاکنون در جامعه ایرانی است.
همچنین در بخش دوم از نشست شب سوم «الفما» دبیر جلسه محمد آزرم از شاعران حاضر در جلسه برای شعرخوانی دعوت کرد، که در ادامه تعدادی از شاعران در گرامیداشت یاد جان‌باختگان حادثه زلزله کرمانشاه به خواندن شعرهای خود پرداختند؛ شاعرانی از جمله: حسن صفدری - نسرین بهجتی - علیرضا بهنام - آتفه چهارمحالیان - احسام سلطانی - آرش نصرت‌اللهی - آیدا عمیدی - لیلا فلاحی - آزاده فراهانی - آذر کتابی - الهام حیدری - سعیده کشاورزی - کورش خانی‌آذر - لادن جمالی - سیروس مانی - آنیما احتیاط.
شب چهارم از «هزار و یک شب الفما» با موضوع «درد در شعر شاملو» با سخنرانی دکتر عبدالرحمن نجل رحیم در تاریخ پنجشنبه ٣٠ آذر 1396 برگزار خواهد شد.
