به گزارش خبرگزاری مهر، سومین شب از سلسله نشست‌های فرهنگی و ادبی الفما با محوریت موضوع نشانه شناسی پرتره شاعران معاصر (تقابل من از نگاه شعر و تصویر) با سخنرانی افسانه کامران در محل باشگاه اندیشه برگزار شد.
پس از سخنان اولیه این نشست افسانه کامران به بررسی و تحلیل گزیده ای از پرتره های شاعران معاصر از منظر نشانه شناسی پرداخت.
کامران پیش از بیان سخنانش چند سوال مطرح کرد و گفت: آیا می‌توان با نشانه‌شناسی پرتره شاعران معاصر به بخشی از نظام‌های ادراکی جامعه ایرانی از تصویر شاعران پی برد؟ جامعه ایرانی چه مختصات تصویری را برای بازنمایی شاعران خود ترسیم می‌کند؟ و در طی این سال ها چگونه تصویر شاعران خود را به خاطر می‌سپارد؟ و چگونه آنها را به یاد می‌آورند؟ چه ارتباطی میان تصویر پرتره شاعران با اشعاری که بیانگر وجوهی از من آنان است، وجود دارد؟ آیا پرتره‌ها از تصاویر درونی شده ما ملهم است؟ و یا اینکه متاثر از بافت فرهنگی و اجتماعی شاعر است؟ تصاویر پرتره شاعران کجا و برای چه اهدافی مصرف می‌شوند؟ کارکردهای پرتره شاعران چیست؟ کدام گروه‌های اجتماعی تمایل بیشتری به مصرف پرتره شاعران دارند و به چه دلیلی؟ آیا بازنمایی تصویر شاعران در پرتره با سایر هنرمندان رشته‌های هنر چون سینما و هنرهای تجسمی تفاوت معنی‌داری دارد یا خیر؟ آیا پرتره‌های شاعران معاصر متاثر از ویژگی‌های و امکانات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری موجود است؟ آیا بازنمایی تصویر شاعران معاصر در پرتره‌ها، معاصر و امروزی است؟چه میزان از این پرتره‌ها بازنمای صرفا شباهت با شاعر است؟ چه میزان از آنها بازنمای ویژگی‌های سبک طراح یا نقاش و عکاس است؟ و چه میزان بیانگر روحیات درونی، شخصیت شعری و کاراکتر شاعر است؟
وی برای پاسخگویی به این سوالات، ابتدا پرتره، ویژگی‌ها و مشخصات آن را تشریح کرد.
در این نشست پتانسیل‌های تحلیلی نشانه شناسی اجتماعی برای تحلیل تصاویر پرتره های شاعران معاصر با نمایش نمونه هایی از عکس، نقاشی، گرافیک و تصویرسازی به نمایش گذاشته شد. و کامران در ادامه گفت: اکثر فرایند بازنمایی پرتره های شاعران معاصر ایرانی از نوع بازنمایی روایی است و با تغییر کارکردهای پرتره در جامعه ایرانی در ساختار بصری پرتره‌ها تغییرات گسترده ای در مدالیته و انواع نشانگرها اعم از تغییر در اشباع رنگی، عمق میدان، کنتراست و ... اتفاق افتاده است که در نهایت منجر به تغییر نوع کدگزاری پرتره های شاعران از گذشته تا به امروز شده است. کدگزاری پرتره‌های عکس این چهار شاعر در گذشته از نوع طبیعی بوده است در حالی که اکثر پرتره‌های نقاشی و طراحی این شاعران از نوع کدگزاری طبیعی و انتزاعی بوده است که امروزه در نقاشی‌ها به سمت کدگزاری‌های طبیعی و حسی تغییر کرده است. از اینرو به نظر می رسد ادراک جامعه ایرانی نسبت به تصویر شاعران در پرتره های نقاشی، طراحی و تصویرسازی تغییر شگرفی کرده است.
این پژوهشگر در پایان سخنانش گفت: مطالعه و تحلیل پرتره‌های شاعران معاصر ایرانی پروژه‌ای در دست انجام است که به تازگی آغاز شده و نیازمند پژوهش‌های بیشتر در بازه‌های زمانی متفاوت از 50 سال پیش تاکنون در جامعه ایرانی است.
