آیا "خواندن" از روی یک صفحهٔ الکترونیکی‌، تداخلی با یادگیری عمقی دارد؟ متاسفانه جواب مثبت است. آخرین تحقیقات انجمن روانپزشکان ایالت متحده، نتایج مهمی در این زمینه را منتشر کرده است که در این مطلب به اختصار آنها را ارائه می‌دهیم.

کاهش تماس لمسی

خواندن، یک تجربهٔ چند جانبه از لحاظ حواس است. محققان بعد از آزمایش نورون‌های مغز، اعلام کرده اند که در دست گرفتن و لمس کردن یک کتاب، سبب برقراری رابطه‌ای واقعی‌تر و درکی عمیق تر از کتاب می‌شود. بنابرین در یک صفحهٔ دیجیتال، خواندن ابعاد سطحی تری به خود می‌گیرد.

کاهش قدرت ادراک

طبق نتیجه تحقیقات، کتاب‌های اینترنتی یا نوشته‌های روی صفحه الکترونیک، به صورت میانگین 20 دقیقه مداوم می‌توانند خواننده‌ را متمرکز نگاه دارند درحالی‌که کتب و نوشته‌های چاپی، ممکن است ساعت ها خواننده‌ را در دنیای خود غرق کنند. همین مساله سبب کاهش تاثیر گذاری متون و سطحی شدن ادراک خواننده‌ از مطالب می‌شود، چراکه با فواصل کوتاه حواس مختل شده و پروسه متوقف می‌شود.

پراکندگی مطالب در ابر متن ها

چه در زمینه متون آموزشی و تحصیلی‌ و چه در مورد کتاب، وبلاگ‌ها و اطلاعات عمومی‌، فضای دیجیتال به سختی انسجام مطالب حفظ می‌شود. به دلیل وجود لینک‌های اضافی، تبلیغات  یا حتی عکس‌های زیاد روی صفحه، نه تنها تمرکز خواننده از بین می‌رود و مدام حواسش پرت حاشیه می‌شود، بلکه ابر متن‌ها هم بریده بریده و بدون انسجام قرار می‌گیرند. همین موضوع سبب کاهش ماندگاری مطالب در ذهن خواننده‌ شده و برد آنها را به شدت پایین می‌آورد.

در نهایت، باید گفت که در تحقیقات مشابه دیگری که تنها بر روی دانشجویان انجام شده است، دریافته اند که هنوز هم در قرن 21 با این همه پیشرفت تکنولوژی، نسخهٔ‌های کاغذی و چاپی هر نوشته‌ای را تاثیرگذارتر و ماندگار تر می‌داند. تنها دلیل ترویج خواندن در مدل دیجیتال، سهولت استفاده و دسترسی، همچنین جذابیت‌های بصری آن‌ است، که البته آسیب‌های چشمی و جسمانی‌ این مورد هم جای بحث دارد.