در تمام پستانداران ماده دورهای به نام استروس وجود دارد که ازنظر فیزیولوژیک مشابه دوران عادت ماهیانه در انسانها است. پس در پاسخ به این سئوال که آیا در سگهای ماده عادت ماهیانه (پریود) وجود دارد باید بگوییم بله.
اما شرایط آن دقیقا مانند انسان نیست. در سگها فاصله زمانی دورهها بیشتر و میزان خون دفع شده بسیار کمتر است. در اکثر مواقع صاحب سگ حتی متوجه بروز این حالت در حیوان نمیشود تا زمانی که با لکههای خون را روی فرش یا سایر وسایل منزل مواجه میشود.
اکثر سگهای ماده در سن ششماهگی به بلوغ میرسند و پسازآن توانایی بارداری و تولیدمثل در آنها وجود دارد.
فواصل زمانی، مدت دوره استروس و میزان خون دفع شده در نژادهای مختلف متفاوت است. در اکثر نژادها سگهای ماده دوبار دوره استرول را در سال خواهند داشت (هرششماه یکبار). در سگهای نژاد بزرگ ممکن است یک بار در سال این حالت دیده شود.
طبیعی است که در سال اول دورههای استروس منظم نباشند ولی بهتدریج در سالهای بعد نظم پیدا میکنند.
مدتزمان دوره استروس در اکثر نژادها بین دو تا سه هفته است. علائم ظاهری آن تورم در قسمت خارجی دستگاه تناسلی و خروج ترشحات خونی از واژن است. زمانی که این دو علامت برطرف شوند یعنی دوره استروس پایان یافته است.
در بعضی موارد تورم ناحیه تناسلی خارجی چندان مشهود نیست و خروج ترشحات خونی توجه صاحب سگ را جلب میکند. میزان خون دفع شده در نژادهای مختلف، متفاوت است حتی در سگهای یک نژاد نیز ممکن است متفاوت باشد. بدیهی است مشاهده ترشحات خونی روی بدن حیوانی که موهای تیره دارد سختتر است و اکثرا صاحب سگ دیرتر و از روی لکههای خون روی فرش و وسایل منزل متوجه این موضوع میشود.
ترشحات در ابتدای شروع دوره کاملا قرمز و پررنگ هستند و بهتدریج صورتی و رقیق میشوند. رنگ صورتی در روز هفتم تا دهم استروس مشاهده میشود.
ادرار سگ ماده در دوره استرس حاوی هورمونهایی است که بوی خاصی داشته و باعث جلب سگهای نر میشود. زمانی که ترشحات سفیدرنگ و رقیق میشوند، دوران تخمکگذاری در حیوان است و در صورت جفتگیری با سگ نر، احتمال بارداری وجود دارد. اسپرم سگ نر میتواند به مدت 10 روز در داخل واژن سگ ماده زنده بماند، لذا ممکن است جفتگیری قبل از زمان تخمکگذاری صورت گرفته باشد و اسپرم درون بدن سگ ماده زنده بماند و سگ شما باردار شود.
اگر تمایل ندارید که سگ شما باردار شود بهترین راه این است که او را نزد دامپزشک برده و عقیم نمایید. زمان مناسب برای عقیم کردن حیوان ششماهگی یعنی قبل از بروز اولین استروس است.
برخلاف انسانها دوره یائسگی در سگها وجود ندارد و تا آخر عمر دوره استروس مشاهده میشود.
زمانی که سگ شما در دوره استروس است رعایت نکات زیر میتواند هم برای شما و هم برای سگتان آرامش و راحتی بیشتری فراهم آورد.
ـ سگ خود را در خارج از منزل تنها نگذارید. سگهای نر از روی بوی خاص ادرار سگ مادهای که دوران استروس را میگذراند به سمت او جلب میشوند و سگ ماده طبق غریزه خود به سگ نر اجازه جفتگیری خواهد داد و احتمال بارداری وجود دارد.
ـ در دوره استروس زمان استراحت و تحرک مناسب با شرایط حیوان را برای او فراهم کنید. عوارض این دوره در سگهای مختلف، متفاوت است. بعضی از سگها خسته، خوابآلود و بیحوصله میشوند و بعضی حالت بیقراری را از خود نشان میدهند.
اگر حیوان شما خسته و خوابآلود بود او را به حال خود رها کنید و اجازه دهید استراحت کند.
اگر حیوان بیقرار است با ورزش، بازی و پیادهروی او را خسته کنید تا انرژی او تخلیه شود و آرامش پیدا کند.
ـ برای سگ خود یک شلوارک بدوزید یا از لباسهای آماده سگ که در پتشاپها وجود دارند استفاده کنید. با پوشیدن لباس بوی ادرار که جاذب سگهای نر است کمتر شده و از طرف دیگر فرش و وسایل منزل کثیف نمیشوند. درصورتیکه حیوان را به خارج از منزل ببرید این شلوار مانع از این میشود که سگ نر بتواند با سگ شما جفتگیری کند.
ـ در دوره استروس به حیوان توجه ویژه داشته باشید. بهعنوانمثال با او بازی کنید، او را نوازش کنید، موهای او را شانه کرده و او را به پیادهروی ببرید. انجام این کارها به سگ شما آرامش بیشتری خواهد داد و به او کمک میکند که این دوره را راحتتر سپری کند.