بیش از یک سال از فراخوان عرضه کارت ملی هوشمند توسط دولت می‌گذرد با این حال هنوز بیش از یک سوم مردم برای دریافت کارت‌های خود مراجعه نکرد‌ه اند. وزیر ارتباطات کشورمان نیز در طی یک پست اینستاگرامی از نحوه روند دریافت کارت ملی هوشمند توسط مردم نارضایتی خود را اعلام کرد و بعد از این گلایه خبری مبنی بر رایگان شدن ثبت‌نام دریافت این کارت از طریق دفاتر پستی سراسر کشور در بین رسانه‌ها منتشر شد. خبری که به نظر می‌رسد با وجود انتشار آن از مبادی و رسانه‌های رسمی دولتی، صحت ندارد.
«شرکت ملی پست در راستای تاکید وزیر ارتباطات، پیش ثبت نام و نوبت‌گیری کارت هوشمند ملی در واحدهای پستی دولتی سراسر کشور را رایگان اعلام کرد» این متن خبری بود که دست به دست در شبکه‌های مجازی و سایت‌های خبری می‌شد و خبر از رایگان شدن هزینه‌های نوبت گیری به ملبغ بیست هزار تومان را به شهروندان می‌داد. اما سخنگوی سازمان ثبت احوال، «سیف‌الله ابوترابی» این خبر را رد و یا به قول خودش تصحیح کرده است:
«دفاتر پست و پیشخوان قبلا جهت ثبت‌نام از افرادی که به دلیل عدم دسترسی به اینترنت نمی‌توانستند شخصا اقدام به ثبت‌نام اولیه کارت ملی هوشمند کنند، مبالغی حدود 2 الی 3 هزار تومان دریافت می‌کرد که با دستور وزیر ارتباطات، این خدمت شرکت پست برای شهروندان رایگان شد.»
به نظر می‌آید مبالغ ذکر شده در گفته ابوترابی همان نرخ‌هایی هستند که در هر دفتر پستی به دلخواه از مردم گرفته می‌شد و نرخ ثابتی نداشتند و وزیر ارتباطات آن را «بی‌نظمی» خوانده بود.
هزینه صدور کارت هوشمند ملی مبلغ 200،000 ریال است که هنگام ثبت نام در همین سایت به صورت الکترونیکی با استفاده از کارت بانکی متصل به شبکه شتاب دریافت می شود. به گفته ابوترابی هزینه ثبت‌نام اولیه کارت ملی 20 هزار تومان است که مستقیما به خزانه دولت واریز می شود و متقاضیان برای ثبت‌نام باید آن را پرداخت کنند. ضمنا متقاضیان تا ده بار فرصت دارند که مجددا بدون پرداخت هزینه عمل نوبت‌گیری را در سامانه رسمی ثبت نام کارت ملی هوشمند انجام دهند.
به نظر می‌رسد با وجود اینکه نزدیک به نیمی از کارت‌های ملی هوشمند هنوز صادر نشده، دولت قصد عقب‌نشینی برای مجاب کردن و تشویق مردم به انجام این عمل را ندارد. فعلا هزینه‌های ثبت نام کارت ملی هوشمند مطابق سایت رسمی این سامانه به شرح زیر است:
- هزینه صدور کارت هوشمند ملی مبلغ 20 هزار تومان است که هنگام ثبت نام در همین سایت به صورت الکترونیکی با استفاده از کارت بانکی متصل به شبکه شتاب دریافت می شود.
- حداکثر کارمزد تکمیل ثبت نام مبلغ 9هزار تومان است که هنگام تکمیل ثبت نام دریافت می شود.
- کارمزد تحویل کارت هوشمند ملی مبلغ 2 هزار تومان است که هنگام تحویل کارت دریافت می شود.
تکمیل ثبت نام شامل مراحل اسکن شناسنامه، اخذ اثر انگشت و گرفتن عکس لایو(زنده) است که پس از انجام این مراحل، پرونده شخص کامل شده و برای صدور کارت به کارگاه ارجاع داده می‌شود.
کارت هوشمند به عنوان مقدمه‌ای برای ورود به جامعه اطلاعاتی، می‌تواند موجب توزیع عادلانه فرصت‌ها، کاهش بسیاری از هزینه‌های دولت، مردم و بنگاه‌ها شود. این امور می‌توانند نقش به سزایی در پویایی اقتصادی داشته باشند ولی تا به امروز استقبال مردم از آن چندان جالب نبوده و دولت هم تمهیدات بهتری را در زمینه عرضه این کارت‌ها ندیده است.
