-*پروانه مافی: بررسی لایحه تعیین نرخ عوارض تردد وسایل نقلیه در محدوده‌های مرکزی شهر تهران در جلسه روز سه‌شنبه دهم بهمن 96 در دستور کار شورای شهر تهران قرار گرفت و اصلاحات کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر، در هشت ماده و چند تبصره به تصویب رسید. هرچند که لایحه طرح ترافیک جدید در راستای حل مشکلات ناشی از مدیریت پیشین در توزیع سهمیه‌های طرح ترافیک، افزایش شفافیت و عدالت اجتماعی مطرح شد و به تصویب اعضای شورای شهر تهران رسید، اما نمی‌توان از تبعات نامطلوب احتمالی به‌واسطه اجرای این طرح چشم پوشی کرد.
به گزارش به نقل از روزنامه آرمان، شاید در ظاهر امر، اجرای طرح ترافیک جدید راهکار مناسبی برای کاهش تقاضای سفر با خودرو شخصی باشد، اما مساله اصلی زمانی مشخص می‌شود که متقاضیان استفاده از حمل‌ونقل عمومی افزایش یابند. به عبارتی دیگر برمبنای گزارش‌های کارشناسی، اذعان شده است که طرح ترافیک جدید موجب کاهش20درصدی تقاضای سفر با خودرو شخصی در محدوده مرکزی شهر می‌شود.
از سوی دیگر تقاضای سفر با حمل‌ونقل عمومی در این محدوده دست‌کم هشت‌درصد افزایش دارد و این افزایش تقاضا منجر به ایجاد ازدحام بیشتر در شبکه حمل‌ونقل عمومی می‌شود، چراکه در مدت زمان باقی مانده تا اجرای طرح ترافیک جدید، امکان افزایش ظرفیت حمل‌ونقل عمومی متناسب با افزایش تقاضای احتمالی وجود ندارد. با توجه به این نکته که تعداد سفرهای انجام شده با حمل‌ونقل عمومی در شهر تهران روزانه 11.3میلیون سفر برآورد و سهم حمل‌ونقل عمومی از جابه‌جایی درون‌شهری 61درصد گزارش شده است، این سوال مطرح می‌شود که اگر بدون افزایش ظرفیت حمل‌ونقل عمومی، تقاضای استفاده از آن حتی به میزان یک‌درصد هم افزایش یابد، مدیران شهری چگونه قادر به حل چالش عدم‌تناسب ظرفیت حمل‌ونقل عمومی و تقاضای ایجاد شده هستند؟ این سوال در شرایطی مطرح است که طبق ادعای شهرداری، کلانشهر تهران با کمبود سه‌هزار دستگاه اتوبوس و دو‌هزار واگن مترو برای پاسخگویی به تقاضای کنونی مواجه است که این کمبود را در ساعات اوج ترافیک می‌توان در ایستگاه‌های مترو، اتوبوس، بی‌آرتی و تاکسی مشاهده کرد.
البته بخش عمده‌ای از کمبودها و نواقص سیستم‌های مختلف حمل‌ونقل عمومی، به عملکرد مدیریت شهری قبلی که در طول12سال اولویت خود را ساخت پل‌ها و تونل‌های شهری پر هزینه قرار داده بود، ارتباط دارد، اما این نقص نباید گسترش یابد، بلکه لازم است در راستای رفع آن اقدامات لازم انجام شود. این چالش که پیش‌پینی می‌شود شهر تهران در سال97بیش از پیش با آن روبه‌رو شود را نباید با دیدگاهی مغرضانه نگریست، چرا که در نمونه‌های مشابه و موفق در اکثر کشورهای توسعه یافته پیش از آنکه محدودیتی برای تردد خودروهای شخصی ایجاد کنند، اقدام به تکمیل سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی می‌کنند که لازم است چنین الگویی در شهر تهران نیز مورد توجه قرار گیرد. یکی دیگر از مشکلاتی که احتمالا در پی اجرای طرح ترافیک جدید به وجود می‌آید، تعمیم ساعات اوج ترافیک به کل روز است، چرا که برمبنای قیمت‌گذاری پیشنهادی برای عوارض تردد در ساعات غیراوج در محدوده شهری، به احتمال زیاد تقاضای سفر با خودرو شخصی در این ساعات(10 تا 16)نیز افزایش می‌یابد و این به معنای تعمیم ترافیک به تمامی ساعات روز است.
به عبارتی دیگر زمانی که ظرفیت حمل‌ونقل عمومی افزایشی نداشته باشد و از طرفی دیگر نرخ تردد با خودرو شخصی به میزانی کاهش یابد که صرفه اقتصادی داشته باشد، قطعا تعدادی از شهروندان ترجیح می‌دهند با خودرو شخصی‌شان سفر کنند. باید اقرار کرد که روشن‌ترین نتیجه این چالش، افزایش آلودگی هوا است و این موضوع با اهداف تعریف شده در اجرای طرح ترافیک جدید در تضاد است. با وجود چالش‌هایی که به‌آن‌های اشاره شد، اگر بخواهیم یک نقطه قوت برای طرح ترافیک جدید نام ببریم می‌توان به واقعی شدن هزینه ورود به طرح ترافیک برای سهمیه بگیران اشاره کرد، به‌طوری که در صورت اجرایی شدن این طرح، حداقل هزینه ورود به محدوده طرح ترافیک، دو‌میلیون و 900هزار تومان است که احتمالا موجب بازدارندگی برای بخشی از سهمیه بگیران برای ورود به طرح می‌شود. البته درباره مشخص کردن افراد صاحب سهمیه نیز اشکالاتی وجود دارد که از جمله آن می‌توان به پرداخت عوارض طرح ترافیک توسط خبرنگاران اشاره کرد، مطلوب بود این قشر زحمتکش که انجام شغل آنها به قابلیت حرکت و جابه‌جایی در سطح شهر وابسته است، در اجرای این طرح از دیگر اقشار متمایز می‌شدند.
* نماینده مردم تهران در مجلس
