٤٩٠ کیلومتر را طی کرده بودند و فقط ٨٠ کیلومتر دیگر مانده بود تا به یاسوج برسند که تکنیسین برج مراقبت خبر داد هواپیما از رادار محو شده است. عقربههای ساعت ٨:٣٠ را نشان میداد که اولین خبرها از سانحه برای هواپیمای مسافربری منتشر شد؛ حادثهای که به مرگ ٦٦ نفر منجر شد.
به گزارش ، شرق نوشت: پس از محوشدن هواپیما از رادار، تیم ویژهای تشکیل شد؛ هرچند رادار آخرین بار نشان داد که هواپیمای ایتیآر با ٦٠ مسافر و خلبانی مجرب روی رشتهکوه دنا قرار دارد اما بعد از آن دیگر نه تماسی با برج مراقبت گرفته شد و نه پیامی از سوی خلبان این هواپیما آمد. تا اینکه بعد از اعزام تیمی به محل، اهالی از یک فاجعه خبر دادند. آنها گفتند حدود ساعت هشتونیم صبح صدای مهیبی شنیدند که به دلیل بدی آب و هوا و برودت شدید هوا تصور کردند صدای رعد و برق است. این صدا به احتمال زیاد ناشی از برخورد هواپیما با کوه بود اما این سؤال پیش آمد که چرا کسی دودی مشاهده نکرده است. یکی از محلیها دراینباره گفت مه شدیدی در منطقه است و به همین دلیل هم آنها متوجه دود نشدهاند.
خبر مفقودشدن این هواپیما یکساعتونیم بعد از سقوطش اعلام شد و بلافاصله بعد از انتشار آن مسئولان وادار به موضعگیری شدند. هواپیمایی آسمان که صاحب هواپیمای سقوطکرده بود، بلافاصله اعلام کرد این هواپیما ٦٠ مسافر و شش خدمه داشته و بعد از اعلام سقوط هواپیما گفت همه سرنشینان آن کشته شدهاند.
مشخصات هواپیمای سقوطکرده
هواپیمای سقوطکرده از نوع ایتیآر ٧٢ بود. این هواپیما ساخت شرکت مشترک فرانسوی و ایتالیایی است که به گفته عابدزاده، رئیس سازمان هواپیمایی کشوری اواخر سال ١٩٩٢ ساخته شده است و هواپیماهای همسن این هواپیما همچنان در خطوط هوایی تردد دارند. عابدزاده در پاسخ به این سؤال که گفته میشود این هواپیما از پیش دچار نقص فنی بود، گفت: این مسئله ربطی به سقوط هواپیما ندارد و تا زمانی که جعبه سیاه هواپیما پیدا نشود، نمیتوان در این خصوص اظهارنظر کرد. ضمن اینکه عمر مفید هواپیما بر اساس عمر اقتصادی آن محاسبه میشود و با ساعات پرواز آن فرسودگی هواپیما را بررسی میکنند.گفتههای عابدزاده در حالی است که این هواپیما در سال ٩٢ نیز دچار سانحهای هولناک شده بود.
در آن زمان هم خلبان هواپیما، کاپیتان فولاد، خلبان کارکشته هواپیمایی آسمان بود که آن زمان هواپیما را از سقوط نجات داد. کاپیتان فولاد در گفتوگویی که بعد از نجات جان دهها مسافر پرواز آسمان با صداوسیما انجام داد، گفت: دقایقی بعد از پرواز متوجه شدم موتور سمت راست هواپیما از کار افتاده است. بلافاصله با برج مراقبت تماس گرفتم و موضوع را اطلاع دادم و با توجه به تجربهای که در این کار داشتم و آموزشهایی که دیدهام، موفق شدم هواپیما را به زمین بنشانم.مسافرانی که در آن پرواز هولناک جان خود را به دست کاپیتان فولاد سپرده بودند، پس از اعلام خبر فوت این خلبان در پرواز صبح دیروز در فضای مجازی واکنش نشان دادند. یکی از آن مسافران که خانمی جوان است، در استوری اینستاگرامش نوشت: تو همان فرشتهای بودی که سال ٩٢ من را از مرگ نجات دادی و اطمینان دارم اگر امکان نجات جان مردم بود، باز هم این کار را میکردی.
همه سقوطهای آسمان و ایتیآر
شرکت هواپیمایی آسمان تاکنون چهار حادثه را تجربه کرده است.20 اردیبهشت 1393، هواپیمای فوکر 100 پرواز شماره 8053 متعلق به شرکت هواپیمایی آسمان که از مشهد عازم فرودگاه بینالمللی زاهدان بود، در ساعت 13٫10 دقیقه به دلیل بازنشدن چرخ عقب سمت چپ درخواست فرود اضطراری کرد و به ناچار با وجود یک چرخ بسته به حالت اضطرار در باند فرودگاه بینالمللی زاهدان فرود آمد و با وجود اینکه این هواپیما از باند پرواز خارج و لاستیک آن دچار ترکیدگی شد اما همه 113 مسافر این پرواز جان سالم به در بردند. در این حادثه تنها 9 نفر آسیب دیدند.20 مرداد 1388 یک فروند هواپیمای فوکر 100 در پرواز شماره 729 هواپیمایی آسمان در فرودگاه اصفهان دچار سانحه شد. به علت فرود نامناسب عوامل پرواز یکی از چرخها ترکید و آتش گرفت. درهای این هواپیما بسته بود و در حالی که مسافران داخل بودند، مأموران فرودگاه به اطفای حریق مشغول شدند و سرانجام پس از خاموشکردن آتش مسافران از هواپیما خارج شدند.18 مهر 1373 هواپیمای فوکر-28 شرکت هواپیمایی آسمان که در مسیر اصفهان به تهران در حرکت بود، در کوههای کرکس در نزدیکی نطنز سقوط کرد و همه 66 سرنشین آن کشته شدند.سقوط روز گذشته چهارمین حادثهای است که این شرکت هواپیمایی تجربه کرده است.اما هواپیمای ایتیآر نیز سقوطهایی را در کشورهای مختلف ثبت کرده است. در ٢٥ سال گذشته برای این هواپیما ٩ سانحه در سراسر جهان رخ داده است.
در ٣١ اکتبر سال ١٩٩٤ یک فروند هواپیمای ATR ٧٢–٢١٢ متعلق به شرکت هوایی آمریکنایگل که از رزلان به شیکاگو در حال پرواز بود، دچار حادثه شد و تمامی ٦٤ مسافر و چهار نفر خدمه آن در دم جان سپردند.در ٣٠ ژانویه ١٩٩٥ هواپیمای ATR ٧٢-٢٠٠ خطوط هواپیمایی ترانسآسیا که حامل چهار خدمه بود، بر اثر برخورد با دامنه کوه سقوط کرد و خدمه جان خود را از دست دادند.در ٢١ دسامبر سال ٢٠٠٢ هواپیمای ATR ٧٢–٢٠٠ خطوط هواپیمایی ترانسآسیا به دلیل یخزدگی سقوط کرد و دو خدمه آن جان سپردند.در ١٩ جولای سال ٢٠٠٥ پرواز ATR٧٢-٢١٢A خطوط هواپیمایی ترانسآسیا دچار سانحه شد.ششم آگوست ٢٠٠٥ هواپیمای ATR ٧٢–٢٠٢ از فرودگاهی در ایتالیا به مقصد دجربای تونس به پرواز درآمد.
اما در ٢٩کیلومتری پالرمو در دریای مدیترانه سقوط کرد. از ٣٩ مسافر، ١٦ نفر جان باختند,٢٤ آگوست ٢٠٠٨ هواپیمای ATR ٧٢–٥٠٠ شرکت هواپیمایی دولومیتیایر قصد پرواز از مونیخ در آلمان به بولوگنا در ایتالیا را داشت اما به خاطر هشدار دود در هواپیما با وجودی که آماده پرواز بود، خلبان آن از انجام پرواز خودداری کرد.شرکت هواپیمایی این مسئله را موردی جدی اعلام نکرد اما دو روز بعد یعنی در ٢٦ آگوست فیلمی توسط فردی آماتور گرفته شده بود که منتشر شد و خروج و فرار مسافران را از هواپیمای در حال آتشسوزی نشان میداد.در چهارم آگوست ٢٠٠٩ هواپیمای ATR ٧٢-٢١٢A متعلق به هواپیمایی بانکوک دچار سانحه شد. خلبان پرواز جان باخت و ١٠ مسافر زخمی شدند.١٠ نوامبر ٢٠٠٩ هواپیمای
ATR ٧٢-٢١٢A VT-KAC متعلق به خطوط هواپیمایی کینگفیشر پس از ورود در فرودگاه بینالمللی چاتراپاتی شیواجی هند دچار سانحه و فقط چند متر دورتر از مخازن سوخت فرودگاه متوقف شد و ٤٦ مسافر و خدمه بدون آسیبدیدگی نجات یافتند.
مسافران ایتیآر ٧٢ چه کسانی بودند؟
به گفته مسئولان هواپیمایی آسمان این هواپیما ٦٠ مسافر داشت. از میان مسافران عبدالرضا کردی، رئیس فرهنگسرای ملل، دارای مدرک دکترای روانشناسی هم حضور داشت. به گفته کارمندان کردی او ازجمله استادانی بود که سفرهای زیادی داشت و به دعوت یک دانشگاه برای سخنرانی و شرکت در همایشی در یاسوج به این شهر قصد داشت به این شهر عزیمت کند. کردی سه فرزند داشت و به اتفاق همسرش در تهران زندگی میکرد. او روز قبل از حادثه به مسئول دفترش اعلام کرد ممکن است به دلیل سرماخوردگی به این همایش نرود. صبح کارمندانش بعد از شنیدن خبر سقوط بلافاصله سعی کردند با او تماس بگیرند که متوجه شدند تلفن همراه او در دسترس نیست. براساس گفتههای نزدیکان کردی او ساعت ٨:٠٩ صبح در تلگرام آنلاین شده و پستی برای کانالش فرستاده و چند کلمهای با همسرش صحبت کرده بود.
به جز دکتر کردی، سه نفر دیگر از کشتهشدگان از استادان پروازی دانشگاه آزاد بودند و دکتر شاپور یاریپور جراح فک و صورت، دکتر مژگان نظری رزیدنت اطفال، فاطمه دالوند دانشجوی پزشکی ورودی 95 یاسوج، علیرضا جامهای دانشجوی پرستاری دانشگاه تهران و خانواده دکتر عبدالهادی دانشی جراح مغز و اعصاب، نیز در این پرواز حضور داشتند که به دعوت دانشگاه علوم پزشکی برای نصب تجهیزات پزشکی بیمارستان یاسوج در این پرواز حاضر بودند. اردشیر راد، رئیس هیئت والیبال کهگیلویهوبویراحمد، هم از مسافران هواپیما بود.همچنین گفته میشود یکی دیگر از مسافران نیز از فعالان بنام محیط زیست بود. در میان اسامی مسافران نام کودکی نیز دیده میشود که گفته شده او تنها کودک این هواپیما بود.
ایتیآر ٧٢ کجا سقوط کرد؟
ساعت دو بعدازظهر دیروز افراد محلی که به کمک نیروهای امداد آمده بودند، خبر دادند دودی را در منطقه پادنا در رشتهکوه دنا دیدهاند؛ اما به دلیل بارش شدید برف و بوران ایجادشده دید افقی به ٢٠٠ هم نمیرسید؛ بااینحال تیم اورژانس با کمک کوهنوردان و یخنوردان به محل اعزام شدند. ساعت ١٥:٢٠ خبر رسید لاشه ایتیآر ٧٢ در منطقه پادنا دیده شده است؛ اما امکان اعزام نیرو وجود ندارد. بااینحال تلاشها دراینباره تا آخرین دقایق تنظیم این گزارش ادامه داشت. به گفته سهند عقدایی که از کوهنوردان بینالمللی است، قله قاش مستان بلندترین قله در خطالرأس دنا است. عقدایی گفت: رسیدن به ارتفاعات این قله کار دشواری است؛ بهویژه در شرایط جوی فعلی، این عملیات یک برنامه سنگین کوهنوردی است و کوهنوردان باید تجهیزات خاص همراه خود داشته باشند. حسن آقایی، مسئول هماهنگکننده هیئت کوهنوردی استان اصفهان، هم دراینباره گفت: هیئت کوهنوردی استان اصفهان در دقایق اولیه پس از این حادثه با ریاست نصر اصفهانی، رئیس هیئت کوهنوردی استان، تشکیل جلسه داد و فراخوانهایی را به هیئت کوهنوردی سمیرم زدیم و به فدراسیون کوهنوردی هم اعلام آمادگی کردیم. بعد از آن دو تیم کامل کوهنوردی در سمیرم اعلام حضور کردند تا در صورت اعلام نیاز راهی محل حادثه شوند.
افرادی که در این دو تیم هستند، آموزشهای لازم امدادی و تخصصی ارتفاعات را دیدهاند. همچنین هیئت استان نیز تیم ١٢نفرهای تشکیل داده است که تجهیزات کامل اقامت زمستانی را برایشان فراهم کردهایم؛ اما ازآنجاییکه در چنین مواقعی فرماندهی میدان با هلالاحمر است، ما در حال آمادهباش هستیم و کوهنوردان پس از دریافت دستور به محل اعزام خواهند شد؛ علاوهبراین نفراتی در شهرستان شهرضا و دهآقا بهعنوان پشتیبانی و تیمهای بعدی آماده هستند. او همچنین ادامه داد: این تمهیدات در حالی است که تیمهایی متشکل از افراد محلی و کوهنوردان شهرستان سمیرم در ساعات اولیه پس از حادثه به محل رفتند. درحالحاضر هم یکی از کوهنوردان حرفهای شهرستان سمیرم به نام نوید مرادیان که مسئول امداد و نجات است و در هلالاحمر هم عضویت دارد. به نمایندگی از ما در این عملیات حضور دارد و فهرستی از تجهیزات مورد نیاز ازجمله پوشاک کامل زمستان، چادر ارتفاع، کفش دوپوش زمستانی، هارنست، کرامپون، کلاه کاسکت، کلنگ تخصصی یخ و برف، طناب انفرادی و بلند و کیسه خواب زمستانی را از ما خواسته تا برای حاضران در این عملیات تهیه کنیم؛ چون با توجه به شرایط سخت عملیات احتمالا نفرات لازم است چند شبانهروز در محل حضور داشته باشند و در این مدت اسکان و خورد و خوراکشان نیز باید در همان محل انجام شود و امکان تردد وجود ندارد. آقایی ادامه داد: چند سال پیش هم که ماجرایی مشابه اتفاق افتاده بود، گروههای کوهنوردی استان اصفهان برای کمک به محل رفته بودند.
چرا هواپیما پرواز کرد
زن جوانی که برادرش در پرواز ایتیآر ٧٢ بود، درباره آخرین مکالمهای که با برادرش داشت، گفت: حدود ساعت ٧:٢٠ بود که برادرم تماس گرفت و گفت سوار هواپیما شده و در حال برگشت است. گفتم هوا چطور است، گفت بارانی است اما خیلی بد نیست؛ نگران نباش، میرسیم. اما هوا با گفتههای این مرد جوان همراهی نکرد و هواپیما در قلههای دنا سقوط کرد. یک کارشناس هواپیمایی دراینباره به خبرنگار ما گفت: نامساعدبودن شرایط جوی در بلندشدن و فرودآمدن هواپیما مهم و بسیار تأثیرگذار است. در مسیر این رادارها هستند که خلبان را هدایت میکنند و بنابراین شرایط جوی پرواز چندان اهمیت ندارد بنابراین باید صبر کرد تا مشخص شود چرا هواپیما یکباره از رادار محو شد و باید آخرین گفتههای خلبان که فردی زبده بود را هم شنید و جعبه سیاه را بررسی کرد تا مشخص شود چه اتفاقی افتاده است. این در حالی است که شبکه سیانان به سقوط این هواپیما در منطقه کوهستانی دنا اشاره کرد و گفت: به دلیل بارش شدید و سردی هوا دید در این منطقه بسیار پایین بود.