سبوس گندم یکی از غلات پایه به شمار می رود که فواید بسیاری برای سلامتی دارد. از جمله مهمترین مواد موجود در این غلات فیبرهای خوراکی هستند که بسیاری از خواص سبوس گندم ناشی از همین فیبرهای خوراکی است.
گندم یکی از گیاهان پرکاربرد در تغذیه انسان است. سبوس یا پوسته بیرونی این گیاه فواید بسیاری دارد, به طوری که به عنوان دارو نیز کاربرد دارد. سبوس گندم به عنوان منبعی از فیبر غذایی برای پیشگیری از بیماری های روده بزرگ از جمله سرطان روده, معده, سینه؛ بیماری های کیسه صفرا و … استفاده می شود. در این مطلب با تمامی خواص سبوس گندم و ارزش غذایی آن به همراه مضراتش آشنا می شویم.
خواص سبوس گندم که جالب توجه است!
مهمترین مواد مغذی موجود در سبوس گندم, فیبرها هستند. فیبرهای غذایی فواید بسیاری برای سلامتی دارند. فیبرهای موجود در سبوس گندم از سرطان روده, سرطان معده, سرطان سینه, بیماری های صفرا, بواسیر و فتق هیاتال پیشگیری می کنند و در درمان یبوست, سندرم روده تحریک پذیر (IBS), کلسترول بالا, فشار خون بالا و دیابت نوع دوم موثر هستند. در واقع سبوس گندم با سرعت بخشیدن به عملکرد روده و افزایش خروجی مدفوع و دفعات آن به درمان یبوست کمک می کند.
موارد استفاده سبوس گندم
درمان یبوست
با توجه به تحقیقات صورت گرفته به نظر می رسد سبوس گندم برای درمان یبوست خفیف و بازگرداندن عملکرد طبیعی روده موثر باشد اما به نظر نمی رسد این غلات مدفوع را نرم کند.
تسکین علائم سندرم روده تحریک پذیر (IBS)
مصرف سبوس گندم در افراد مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر خفیف تا متوسط می تواند درد معده را کاهش و عملکرد روده یا اجابت مزاج را بهبود بخشد.
کاهش فشار خون
یکی از موثرترین خواص سبوس گندم, کاهش قابل توجه فشار خون می باشد. از این رو مصرف این غلات به افرادی که از فشار خون بالا رنج می برند, توصیه می شود.
پیشگیری از سرطان معده
اگرچه سبوس گندم منبع فیبرهای غذایی است, با این وجود این غلات منبعی بزرگی از مواد معدنی و برخی از ویتامین ها به شمار می آید. به همین دلیل سبوس گندم در پیشگیری از سرطان معده نیز موثر است.
پیشگیری از بواسیر
از آن جایی که سبوس گندم عملکرد روده را بهبود و از یبوست پیشگیری می کند, در درمان بواسیر نیز موثر است. در واقع یکی از مهمترین علل ایجاد بواسیر, یبوست می باشد, با پیشگیری از یبوست, از بواسیر نیز پیشگیری می شود.
پیشگیری و درمان سرطان سینه, درمان بیماری های کیسه صفرا, فتق هیاتال و شرایط دیگر از جمله خواص سبوس گندم هستند که هنوز شواهد علمی کافی برای آن ها وجود ندارد.
ارزش غذایی سبوس گندم
نصف فنجان سبوس گندم 60 کالری, 1 گرم چربی, 18 گرم کربوهیدرات و 4 گرم پروتئین دارد. بررسی ها نشان داده است همین مقدار پروتئین 12 گرم فیبر خوراکی برای بدن فراهم می کند. در واقع با مصرف نصف فنجان سبوس گندم, 48 درصد از نیاز روزانه به فیبر خوراکی برای بدن تامین می شود. سبوس گندم منبع خوبی از ویتامین های گروه B است. نیاسین, ویتامین B6, ریبوفلاوین و تیامین و ویتامین B9, ویتامین B5 از جمله این ویتامین ها هستند. علاوه بر این سبوس گندم حاوی مقادیر کمی از ویتامین های محلول در چربی نظیر ویتامین K و ویتامین E نیز است. مقدار این ویتامین ها و دیگر مواد معدنی موجود در سبوس گندم به شرح زیر می باشد.
- 19 درصد از نیاز روزانه به نیاسین
- 18 درصد از نیاز روزانه به ویتامین B6
- 10 درصد از نیاز روزانه به ریبوفلاوین و تیامین
- 6 درصد از نیاز روزانه به اسید فولیک و اسید پانتوتنیک
- 161 درصد از نیاز روزانه به منگنز
- 43 درصد از نیاز روزانه به منیزیم
- 31 درصد از نیاز روزانه به سلنیوم
- 28 درصد از نیاز روزانه به فسفر
- 16 درصد از نیاز روزانه به آهن
- 14 درصد از نیاز روزانه به روی و مس
- 9 درصد از نیاز روزانه به پتاسیم
- 2 درصد از نیاز روزانه به کلسیم
یکی از مهمترین خواص سبوس گندم, وجود امگا 3 و امگا 6 در آن است. نصف فنجان سبوس گندم 46.8 میلی گرم امگا 3 و 571 میلی گرم امگا 6 برای بدن تامین می کند. کاهش سطح کلسترول و پیشگیری از بیماری های قلبی و عروقی و برخی از سرطان ها از جمله خواص سبوس گندم ناشی از این اسیدهای چرب می باشند.
مضرات و عوارض جانبی سبوس گندم
مصرف سبوس گندم برای بسیاری از مردم, بی خطر است. با این حال مصرف این غلات ممکن است ایجاد گاز یا نفخ معده و ناراحتی معده کند به ویژه برای افرادی که برای اولین بار از این غلات استفاده می کند. با این وجود مصرف سبوس گندم در طی بارداری و شیردهی بی خطر است.
درمان چاقی, کم خونی و فقر اهن از جمله دیگر خواص سبوس گندم می باشد که ناشی از فیبرها, ویتامین ها و مواد معدنی موجود در سبوس گندم است. با این حال توصیه می شود روزانه بیش از حد از این غلات استفاده نشود چرا که ممکن است برای سلامتی مضر باشد.
