علت اصلی اسهال در کودک و راه حلی برای درمان آن
با این بخش از دلگرم همراه باشید تا با راه های مناسب برای درمان اسهال شدید در کودکان آشنا شوید.

مدفوع طبیعی یک نوزاد شبیه مدفوع شل افراد بزرگسال است. در حالت عادی ، مدفوع نوزاد شل و آبکی است ( به خصوص تا یک ماهگی ) و دفع آن متناوب است. ممکن است نوزاد دو هفته ای که 10 بار در روز مدفوع آبکی دارد، کاملاً سالم باشد، در حالی که یک کودک 4 ماهه با سه بار مدفوع در روز که سفت تر از بقیه بچه ها هم باشد، دچار اسهال باشد.
پس چگونه می توان تشخیص داد که کودک دچار اسهال است یا خیر؟
الف ) افزایش ناگهانی تعداد دفع مدفوع می تواند نشان دهنده اسهال باشد. مقدار و چگونگی دفع در هر نوزادی با بقیه متفاوت است که در طی روزها بطور جزئی تغییراتی می کند. ولی اگر در طی چند روز محدود، تغییر زیادی بکند می توان گفت که نوزاد دچار اسهال است.
اگر نوزاد بعد از هر بار غذا خوردن مدفوع کند، اسهال دارد، حتی اگر این تغییر ناگهانی نباشد ( یعنی این مسئله برای مدت طولانی وجود داشته باشد).
ب ) افزایش ناگهانی آب موجود در مدفوع ( یعنی آبکی شدن مدفوع ) نیز نشانه اسهال است.
سایر نشانه های بیماری اسهال، شامل
کاهش اشتها ، گرفتگی بینی و تب است.
مواقع اسهال، خطر کم آبی بدن و سوختگی پاها در اثر خروج مکرر مدفوع سلامتی کودک را تهدید می کنند.اسهال می تواند در اثر تغییر برنامه غذایی نوزاد ( در نوزادی که شیر مادر می خورد، با تغییر
رژیم غذایی مادر )، عفونت، مصرف آنتی بیوتیک ها، یا تعدادی بیماری های نادر بوجود آید.خطری که دراین مواقع سلامتی کودک را تهدید می کند، خطرکم آبی است که در اثر از دست دادن مایعات بدن بوجود می آید.
هدف اصلی از درمان اسهال، جلوگیری از کم آبی است.بسیاری از کودکان اسهالی می توانند با مراقبت در منزل درمان شوند. شیر مادر از اسهال پیشگیری می کند و بهبود آن را نیز سریع تر می سازد.اگر بعد از دادن شیر به نوزاد یا در بین شیردهی به نظر می رسید که نوزاد هنوز تشنه است به او یک نوشیدنی بدهید.اگر به نوزادی که با شیرمادر تغذیه می کند و دچار اسهال شده است، غیر از شیر، یک نوشیدنی بدهید، کمبود آب و الکترولیت هوای بدنش را جبران می کند.
چه عواملی موجب اسهال می شوند؟
ممکن است اسهال در اثر عوامل ویروسی یا باکتری ایجاد شده باشد. ممکن است اسهال به علت عامل انگلی، مصرف یک دوره آنتی بیوتیک یا آلرژی نسبت به شیر یا یک نوع ماده غذایی و در بچه های بزرگتر به علت نوشیدن بیش از حد آب میوه ایجاد شود.
گاستروانتریت که اغلب به نام انفلوآنزای روده ای نیز نامیده می شود التهاب معده و روده است که در کودکان خردسال و بزرگسالان اسهال ایجاد می کند. این بیماری شایع است؛ ویروسهای متعددی می توانند عامل آن باشند که شایعترین آنها روتا ویروس ها هستند و تقریبا عامل اکثر اسهال های منجر به بستری شدن خردسالان می باشند. اگر کودک شما دچار اسهال توام با کرامپ های شکمی، استفراغ و تب خفیف شده است احتمالا اسهال او نوعی گاستروانتریت است. بخاطر داشته باشید که اگر کودک به اندازه کافی غذا نمی خورد و مایعات نمی نوشد، احتمال دارد که آب زیادی از دست بدهد.
اسهال شدید – با یا بدون استفراغ – همراه با کرامپ های شکمی، خون در مدفوع و تب ممکن است به علت ویروس یا یک نوع باکتری به نام اشرشیاکولی و یا به علت سالمونلا باشد. بعضی از این عفونت ها خود به خود درمان می شوند ولی برخی دیگر نظیر اسهال به علت اشریشیاکولی که در گوشت های نیمه پخته یافت می شوند، ممکن است بسیار جدی باشند. بنابراین اگر کودک شما دارای این علائم است او را نزد پزشک ببرید. پزشک او را معاینه می کند و احتمالا کشت مدفوع در خواست خواهد کرد.
عفونت های انگلی نیز می توانند اسهال ایجاد کنند. نظیر ژیاردیازیس که در اثر یک انگل میکروسکوپی که در روده زندگی می کند بوجود می آید. انگل ها براحتی در جوامعی که زندگی های دسته جمعی وجود دارد انتشار می یابند و درمان آن شامل داروهای خاصی است. رعایت بهداشت – نظیر شستشوی مکرر دست ها پس از تعویض پوشک – بهترین راه پیشگیری از انتشار عفونت است.
اگر کودک شما در جریان مصرف یک دوره آنتی بیوتیک یا پس از آن به اسهال مبتلا شده است ممکن است اسهال او مربوط به دارو باشد. موضوع را با پزشک در میان بگذارید؛ شاید داروی دیگری را جایگزین آن کرده و داروئی نیز برای اسهال تجویز کند.
مصرف زیاد آب میوه ( بخصوص آب میوه های محتوی سوربیتول و مقادیر زیاد فروکتوز ) یا نوشیدن بیش از حد نوشیدنی های شیرین وضعیت شکم کودک را به هم می زند و موجب دفع بیش از حد مدفوع می شود. قطع مصرف باید مشکل را در عرض یک هفته بر طرف سازد. متخصصین توصیه می کنند که قبل از 6 ماهگی به کودک آب میوه ندهید و پس از آن هم بیش از 120 تا 160 سی سی در روز به او ندهید. شیر خشک هایی که با میزان ناصحیح آب مخلوط شده است نیز می توانند موجب اسهال شوند بنابراین دقت کنید که هنگام آماده کردن شیر میزان آب مخلوط شده با شیر خشک صحیح باشد.
آلرژی نسبت به شیر نادر است ولی می تواند باعث اسهال و گاهی استفراغ شود. اگر کودک شما به شیر آلرژی دارد ممکن است علائم آن از چند دقیقه تا چند ساعت پس از شیر خشک تهیه شده از شیر گاو و یا غذاهای حاوی فرآورده های لبنی (پس از شروع مصرف غذاهای جامد) ظاهر شود. اگر شما مشکوک هستید که اسهال کودک به شیر مربوط است در این باره با پزشک او مشورت کنید.
کودک شما طوری است که می تواند غیر از شیر، غذا هم بخورد، برای رفع اسهال هویج ، برنج و سایر غلات، موز و سیب زمینی مفید و مؤثر هستند. ولی هرگز به کودک خود آبمیوه، نخودسبز، گلابی، هلو ، آلو و زردآلو ندهید تا به وضعیت طبیعی برگردد و اسهالش برطرف شود.اگر اسهال بیش از یک هفته طول کشید یا بیش از 72 ساعت همراه با تب بود، حتماً به پزشک متخصص کودک خود مراجعه کنید.
با مشاهده حالات زیر سریعاً نوزاد خود را نزد متخصص اطفال ببرید :
* اگر نوزاد دیگر شیر نمی خورد.
* علائم کم آبی را از خود نشان می داد ( علائم کم آبی : دهان خشک، گریه بدون اشک، نقاط فرورفته روی پوست، بیحالی، 8 ساعت ادرارنکردن )
* اگر سن نوزاد شما کمتر از 3 ماه است و دچار اسهال شده است
* اسهال همراه با تب
* حالت تهوع برای مدت 24 ساعت
* 8 بار مدفوع کردن در 8 ساعت
* مشاهده خون، موکوس(ماده لزج) و چرک در مدفوع
برای رفع اسهال به کودک خود هویج ، برنج و سایر غلات، موز و سیب زمینی بدهید.
در این مواقع کاملاً مراقب پوشک فرزندتان باشید. مدفوع در حالت عادی دارای آنزیم هایی است که به گوارش موادغذایی کمک می کنند. موقع اسهال که مدفوع سریع و پی در پی از بدن خارج می شود، دارای مقدار بیشتری از این آنزیم هاست. وقتی که کودک در پوشک خود اسهال می کند، این آنزیم ها باعث از بین رفتن پوست نرم و لطیف پاهای او می شود که به اصطلاح می گوییم پاهای بچه سوخته است.
برای جلوگیری از سوختن پاهای کودک باید :
- به طور مرتب پوشک بچه را عوض کنید.
- بعد از هر بار مدفوع کردن با آب ولرم او را بشویید.
- در معرض هوا یا با یک دستمال نرم و لطیف پاهای او را خشک کنید.
- با پمادهای مخصوص سوختگی ، پاهای کودک را چرب کنید.
- سعی کنید در این مواقع کمتر از دستمال های مرطوب برای پاک کردن نوزاد استفاده کنید.
در اینگونه مواقع پدر و مادر نگران مدفوع آبکی و پی در پی نوزاد خود هستند و می خواهند آن را بر طرف کنند و پزشک نگران کم آبی بدن او. ولی به نظر ما در این شرایط علاوه بر اینها، باید مراقب سوختگی پای کودک خود در اثر اسهال های مکرر باشید و برای پیشگیری از سوختگی طبق موارد بالا عمل کنید.
------------------------------------------------------------------------
گردآوری شده ی مجله اینترنتی دلگرم
مرجان امینی