چه زمانی نوزادان گردن میگیرند؟

کنترل سر یا گردن گرفتن در کودکان

با این بخش از دلگرم همراه باشید تا با سلامت کودکان و زمان گردن گرفتن بچها آشنا شوید.

چند نکته طلایی درباره تکامل نوزاد تا 4 ماهگی/ 90 درصد رشد مغز تا 6 سالگی

به نظر می رسد نوزادان در اول زندگی، به جز شیر خوردن، گریه کردن و کثیف کردن پوشک کار دیگری انجام نمی دهند ولی در انتهای ماه اول او هوشیار تر شده و در عرض 3 ماه به تدریج آنچنان با محیط اطرافشان ارتباط برقرار می کنند که پاسخ زحمات شما را با لبخند می دهند و از شما می خواهند همبازی شیطنت های دوست داشتنی آنها شوید. این مطلب شما را با تغییرات فیزیکی و رشدی کودکتان تا پایان 3 ماهگی آشنا خواهد کرد.

در فاصله 1 تا 4 ماهگی، کودک بسیاری از عکس العمل های دوره نوزادی را از دست می دهد و کنترل برخی از حرکات بدن را پیدا می کند. از ماه اول تا چهارم کودک هر ماه 600 گرم تا 1 کیلوگرم اضافه وزن و حدود 5/2 تا 4 سانتی متر افزایش قد پیدا می کند و 1 تا 2 سانتی متر به دور سرش اضافه می شود.

این توانایی چگونه در او ایجاد می شود؟

نوزادی(یک ماه اول): عضلات گردن کودک شما در زمان تولد نسبتا ضعیف اند، لذا حداقل در ماه اول او به کمک شما برای حمایت و حفاظت از سر و گردنش وابسته است. ممکن است این پدیده، تدبیر طبیعت باشد تا موقعیت های زیادی برای نگاه های رو در رو بین شما و کودک تان ایجاد شود. هنگامی که کودک خود را در آغوش می گیرید، از نگاه کردن مستقیم به چشمانش لذت ببرید؛ این کار به ایجاد پیوند بین شما و کودک کمک کرده و به کودک تان احساس علاقه شما را منتقل می کند.

یک تا دو ماهگی

در پایان یک ماهگی، کودک باید قادر باشد تا سر خود را کمی بالا بیاورد و هنگامی که بر روی شکم قرار دارد، سر خود را از یک طرف به طرف دیگر بگرداند. بین شش تا هشت هفتگی، اگر قدرت کافی داشته باشد، هنگامی که بر پشت نیز خوابیده است، سرش را بلند خواهد کرد. هنگامی که او را بغل کرده اید و سر او بر روی شانه شما قرار دارد، می تواند سرش را با کنترل کافی برای مدت کوتاهی بالا نگه دارد، که البته ممکن است نتواند این کار را کاملا ثابت و محکم انجام دهد.

هم چنین او قدرت کافی پیدا کرده تا هنگامی که در صندلی مخصوص کودک یا کالسکه قرار می گیرد، سر خود را بالا نگه دارد؛ اما هنوز هم توان این که در روروئک بنشیند ندارد یا نمی توانید او را روی پشت خود ببندید و جابجا کنید. از این موارد تا زمانی که او بتواند بدون کمک شما سر خود را محکم بالا نگه دارد، استفاده نکنید. شما اکنون می توانید او را در وضعیت نیمه نشسته(مثلا روی کاریر) قرار دهید تا دنیای اطراف خود را تماشا کند.

سه تا چهار ماهگی

در این زمان، شما قطعا پیشرفت کودک تان را در زمینه کنترل سر مشاهده می کنید. او می تواند هنگامی که روی شکم خود قرار دارد، سرش را تا 45 درجه بالا بیاورد و محکم نگه دارد. یک بازی جالب که می تواند به تقویت عضلات گردن او نیز کمک کند، این خواهد بود: او را روی پشت بخوابانید، سپس دست های او را بگیرید و آرام آرام بکشید تا در حالت نشسته قرار گیرد؛ دوباره به آرامی او را روی پشت بخوابانید و این کار را تکرار کنید. در این سن او باید قادر باشد که هنگام بلند شدن، سر خود را مستقیم در امتداد بدن خود نگه دارد. احتمالا در چهارماهگی، کودک شما برای استفاده از روروئک آماده شده است، اما بهتر است هنوز هم با او روی زمین صاف و فرش بازی کنید.

پنج تا شش ماهگی

در شش ماهگی، او قادر خواهد بود که سر خود را صاف و محکم نگه دارد و هنگامی که او را هل می دهید تا بنشیند، سر خود را جلوتر می گیرد. همین که کودک شما کنترل مناسبی بر روی سر خود به دست بیاورد، می تواند از حالت درازکش به حالت نشسته تغییر وضعیت دهد، غلت بزند، و چهار دست و پا راه برود. کنترل سر برای بلعیدن غذاهای معمولی و هم چنین نشستن بر روی صندلی کودک نیز مهم است.

نقش شما چیست؟

شما برای تشویق کودک به افزایش مهارت خود در کنترل سر لازم نیست کار خاصی انجام دهید، اما باید مراقب او باشید. خصوصا در ماه های اول پس از تولد، هنگامی که نوزاد را از رختخوابش بیرون می آورید یا می خواهید او را از یک اتاق به اتاق دیگر ببرید، باید کف دست خود را پشت سر و گردن او قرار دهید. هر چند وقت یک بار او را روی شکمش قرار دهید. او سر خود را بالا می آورد تا شما یا اسباب بازی هایش را ببیند، و این به تقویت عضلات گردن او کمک خواهد کرد.

از سه تا شش ماهگی، ممکن است بخواهید با حمایت کامل از سر و گردن کودک، او را روی صندلی یا تخت خواب قرار دهید(اطمینان حاصل کنید که کودک به لبه تخت خواب نزدیک نباشد و تمام مدت با او باشید). می توانید بالش زیر بدن او بگذارید، یا این که او را روی پای خود قرار دهید به نحوی که سر او در مقابل شکم شما قرار گیرد. او را در نقاط مختلف خانه قرار دهید تا بتواند چیزهای مختلف را ببیند. اطمینان حاصل کنید که او در یک محل امن قرار گرفته است و به لبه مبل، تخت یا هر جای دیگری که ممکن است از آن بیفتد، نزدیک نیست.

عملاً فرایند تکامل کودک از زمان لقاح شروع می‌شود و تا قبل از تولد، تکامل کودک صرفاً تحت تأثیر عوامل ژنتیک است که بعد از تولد عوامل محیطی، تغذیه و محرک‌های اجتماعی در تکامل کودک نقش دارند.فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان گفت: هرگونه اختلال از زمان تشکیل تخم تا زمان زایمان و هرگونه حادثه‌ای که حول و حوش این محدوده زمانی صورت پذیرد می‌تواند تأثیرات جبران‌ناپذیری در تکامل نوزاد باقی بگذارد.

هر آنچه در جهت ارتقاء حرکتی، ذهنی، گفتاری و اجتماعی کودک اتفاق بیفتد، تکامل نام دارد. نکته اصلی آن این است که تکامل در تمام طول عمر ادامه دارد اما سیر تکامل در کودکی سریعتر است.در دو سال اول سیر تکاملی کودک سریع‌ترین روند را دارد. این سیر در سال اول مهمتر است. مهمترین زمان رشد تکاملی کودک ماه اول تولد است که بالاترین سرعت تکامل کودک را به دنبال دارد.

وی به بررسی‌های انجام شده بر روی مغز انسان اشاره داشت و گفت:‌ در این تحقیقات مشخص شده که مغز انسان تا قبل از 6 سالگی 90 درصد رشد خود را انجام داده است.فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان گفت: حیطه‌های تکاملی در 4 سطح بررسی می‌شود تکامل حرکتی، تکامل گفتاری یا زبانی، تکامل رفتار اجتماعی و تکامل شناختی و ذهنی.

در دسته اول حرکت‌های بزرگ و عمده‌تر قرار دارند مانند گردن گرفتن طفل، خزیدن، چهار دست و پا رفتن، نشستن، راه افتادن و حرکت‌های ظریف مانند گرفتن قلم با دست.فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان تصریح کرد: تکامل کلامی و گفتاری بسیار مهم است چرا که وابستگی شدید با سیستم شنوایی دارد و در نظر گرفتن و سنجش این روند می‌تواند از نکات طلایی برای تکامل کودک محسوب شود.وی تکامل طبیعی نوزاد در ماه دوم بعد از تولد را تشریح کرد و گفت: اگر کودک به شکم خوابیده باشد می‌تواند سر را بالا برده و 10 ثانیه در این حالت نگه دارد.فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان گفت: اگر نوزاد در ماه دوم زندگی باید بتواند صدای زنگ تلفن یا در را بشنود و می‌تواند با بستن چشم و حرکت اندام‌ها واکنش نشان دهد.وی تصریح کرد: کودک نرمال باید در پایان دو ماهگی لبخند اجتماعی داشته باشد یعنی با دیدن پدر و مادر خود چهره‌اش عوض شود و صدایی در حد اَه از خود تولید کند.

فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان گفت:‌ در ماه سوم نوزاد به دست‌هایش نگاه می‌کند و با یک دست دست دیگر را لمس می‌کند و اگر یک جسم رنگی یا توپ در مقابل چشمانش بگیریم تا 180 درجه با چشم، جسم را تعقیب می‌کند.متخصص بیماری‌های کودکان و نوزادان ادامه داد: در ماه سوم کودک با دیدن غریبه‌ها لبخند اجتماعی از خود بروز می‌دهد.ساکت ماه چهارم را ماه مهمی ارزیابی کرد و افزود: در این ماه انتظار داریم که کودک، گردن بگیرد، یعنی در وضعیت خوابیده و شکم، سرش را بالا بیاورد و گردن را نگه دارد یعنی به صورت کامل توانایی نگهداری گردنش را داشته باشد که این یک مشخصه مهم در تکامل حرکتی کودک محسوب می‌شود.

فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان گفت: در این ماه کودک می‌تواند دست‌هایش را داخل دهان ببرد و هر دست را با دهان خود امتحان کند؛ همچنین خنده صدادار در این ماه به چشم می‌خورد و اگر والدین و خواهر و برادر با کودک بازی کنند، کودک می‌تواند خنده طولانی به حالت قهقهه داشته باشد.

چه وقت باید نگران شوید؟

اگر به نظر می رسد که تا سه ماهگی، هنوز هم کودک شما قادر نیست که اندکی سر خود را بالا بیاورد، در معاینه بعدی این مطلب را به پزشک خود بگویید. مهارت ها و توانایی ها در کودکان مختلف، به طور متفاوت رشد می کنند و برخی مهارت ها در برخی کودکان سریع تر از سایر کودکان ظاهر شده و پیشرفت می کنند، کنترل سر نیز از این قاعده مستثنی نیست. در ضمن، کودکان نارس این مهارت ها و سایر مهارت ها را چند ماه دیرتر از همسالان خود یاد می گیرند. در صورتی که نگران هستید، با پزشک خود مشورت کنید.

مجله اینترنتی دلگرم

مرجان امینی