آب مروارید عبارت است از کدر شدن عدسی چشم(A clouding of the eye lens) که بصورت طبیعی شفاف است. مانند پنجره ای که بخار آب آنرا تار کرده باشد، آب مروارید نیز باعث تاری دیده میشود. عقاید غلطی درباره آب مروارید وجود دارد، اما باید گفت که آب مروارید:
پرده ای بروی چشم نیست
بر اثر استفاده بیش از حد از چشم بوجود نمی آید
سرطان نیست
از یک چشم به چشم دیگر سرایت نمی کند
سبب کوری قابل برگشت نمی شود
علائم شایع آب مروارید عبارتند از:
که بدون درد است
حساسیت به نور
تغییرات مکرر نمره عینک
دو بینی در یک چشم
احتیاج به نور بیشتر برای مطالعه
کاهش دید در شب
محو شدن یا زرد شدن رنگها
آب مروارید ممکن است سبب تاری یا عدم وضوح دید شود
مقدار و شکل کدر شدن عدسی متفاوت است. چنانچه کدر شدن عدسی نزدیک مرکز عدسی نباشد ممکن است شما از وجود آب مروارید آگاه نباشید.
علل آب مروارید کدامند؟
شایعترین شکل آب مروارید ناشی از افزایش سن است. سایر علل آب مرواریدعبارتند از:
سابقه خانوادگی ابتلا به آب مروارید
مشکلات طبی مانند بیماری قند (دیابت)
ضربه به چشم
مصرف طولانی داروها مانند کورتن
قرار گرفتن طولانی مدت و بدون محافظت در مقابل نور آفتاب
سابقه جراحی چشم
چگونه آب مروارید تشخیص داده میشود؟
معاینه دقیق توسط چشم پزشک میتواند وجود و وسعت آب مروارید، و همچنین هر گونه مشکل دیگری که باعث کاهش دید یا ناراحتی می شود را مشخص کند. ممکنست علل دیگری علاوه بر آب مروارید بویژه مشکلات پرده شبکیه و یا عصب بینایی باعث کاهش دید شود. چنانچه این مشکلات وجود داشته باشد، بعد از عمل آب مروارید ممکنست دید کامل به دست نیاید. در صورتیکه این مشکلات شدید باشد، حتی عمل آب مروارید نیز ممکنست باعث بهبود دیده نشود. چشم پزشک میتواند به شما بگوید که چقدر احتمال دارد این مشکلات در چشم شما وجود داشته باشد.
آب مروارید با چه سرعتی ایجاد میشود؟
سرعت ایجاد آب مروارید نزد افراد مختلف فرق میکند و حتی ممکنست بین دو چشم نیز متفاوت باشد. اغلب آب مروارید هائی که با افزایش سن ایجاد میشوند در طی چند سال بتدریج بوجود می آیند. سایر آب مرواریدها بخصوص در افراد جوان و یا در بیماران مبتلا به بیماری قند ممکنست بسرعت و در طی چند ماه باعث کاهش دید شوند. بنابراین پیش بینی دقیق سرعت پیشرفت آب مروارید امکانپذیر نیست.
آب مروارید چگونه درمان میشود؟
تنها راه درمان آب مروارید جراحی است. بهر حال چنانچه علائم آب مروارید خفیف باشد تغییر نمره عینک ممکنست موقتا مشکلات شما را حل نماید. هیچگونه دارو، روش تغذیه، ورزش یا وسائل نوری وجود ندارد که باعث درمان یا جلوگیری از آب مروارید شوند. دوری از نور خورشید ممکن است به جلوگیری یا کند شدن پیشرفت آب مروارید کمک کند. عینکهای آفتابی که نور ماورا بنفش را جذب می کنند یا عینکهای طبی با یک پوشش ضد اشعه ماورا بنفش باعث حفاظت چشم می شوند.
چه موقع بایستی جراحی انجام شود؟
هنگامیکه آب مروارید بحدی باعث کاهش دید شود که مانع انجام فعالیتهای روزانه بشود. این عقیده که آب مروارید بایستی جهت عمل "رسیده" باشد درست نیست.
وقتی که آب مروارید ایجاد می شود عدسی چشم ضخیم و کدر می گردد. نور نمی تواند از آن به آسانی عبور کند و به این ترتیب باعث تاری دید می شود.
جراحی آب مروارید هنگامیکه نیازهای بینایی شما آن را ایجاب کند می تواند انجام شود. شما باید ببینید که آیا دید شما در حدی است که بدون هیچ ناراحتی کارتان را انجام دهید یا خیر؟ بدون خطر رانندگی کنید؟ آیا می توانید براحتی بخوانید و تلویزیون تماشا کنید؟ آیا شما می توانید فعالیتهای روزانه مثل پخت و پز، خرید، کارهای منزل، خوردن داروهایتان را بدون مشکل انجام دهید.
بر اساس مشکلاتتان، شما و چشم پزشکتان می توانید با هم تصمیم بگیرید که چه موقع جراحی لازم است.
انتظار شما از عمل آب مروارید چه باید باشد؟
سالانه بیش از دهها میلیون عمل آب مروارید در کشورهای پیشرفته جهان انجام می شود که حدود 95% این عمل ها بدون عارضه است. در کشور ما نیز سالانه بیش از 100,000 عمل آب مروارید با بهره گیری از روشهای مختلف انجام می شود.
در طی عمل آب مروارید که معمولاً با بی حسی موضعی انجام می شود، عدسی کدر از داخل چشم بیرون آورده می شود. در اغلب موارد بجای عدسی طبیعی یک عدسی یا لنز داخل چشمی دائمی قرار داده می شود. این لنز برای همیشه در چشم شما باقی می ماند و خراب یا فاسد نمی شود. چشم پزشک این جراحی ظریف را با میکروسکوپ و وسائل ظریف و تکنولوژی مدرن انجام می دهد. گذاشتن یا پیوند عدسی مصنوعی توسط جراح ورزیده عوارض بیشتری را به بیمار تحمیل نخواهد کرد بلکه باعث می شود دید بیمار بعد از عمل بسیار خوب باشد و به عینکهای ضخیم و سنگین که مشکلات فراوانی ایجاد می کنند نیاز نداشته باشد.
در نزدیک به یک پنجم بیمارانیکه عمل آب مروارید می شوند کپسول طبیعی که نگهدارنده عدسی داخل چشمی است کدر می شود و جراحی لیزر برای باز کردن این کپسول کدر شده لازم است تا دید مجدداً بهبود یابد.
بعد از عمل آب مروارید شما می توانید تمامی کارهای خود بجز فعالیتهای سنگین را انجام دهید. شما بایستی قطره های تجویز شده توسط جراح را بدرستی و در موقع مقرر استفاده کنید. چندین ویزیت بعد از عمل برای کنترل کردن وضعیت بهبود چشم شما لازم است.
جراحی آب مروارید یک عمل بسیار موفقیت آمیز است. در بیش از 90% موارد دید بهبود می یابد مگر اینکه مشکلی در قرنیه، پرده چشم یا عصب چشم شما وجود داشته باشد. مهم است بدانید که ممکنست عوارض در طی عمل جراحی یا بعد از آن پیش بیاید که باعث کاهش دید شود. مانند هر عمل جراحی نتیجه صد در صد را نمیتوان تضمین نمود.
بیماری اب مروارید چشم و توصیه هایی برای افراد مبتلا به اب مروارید
بر خلاف آب مروارید که علامت اولیه ای برای تشخیص دارد ولی بیماری آب سیاه چشم چون در دید اصلی افراد تاثیر زیادی نمی گذارد افراد کمتر متوجه آن می شوند. از این رو افراد تا زمانی که این بیماری به مراحل نهایی نرسیده اقدامی نمی کنند و لذا در اغلب موارد درمان های اولیه جواب نمی دهد و نیاز به درمان های پیشرفته پیدا می کنند.
آب سیاه و آب مروارید شایع ترین بیماری های دوران سالمندی است. ولی در مورد آب سیاه چون علامت مشخصی ندارد بیمار دیر متوجه می شود و ممکن است در موارد ویژه این عارضه سبب صدماتی شود که ممکن است برگشت ناپذیر باشد.
راهکارهای پیشگیرانه برای بیماری های چشمی پاسخ بهتری می دهند و اساسی ترین راهکار پیشگیری برای بیماری ها مراجعه مرتب به چشم پزشک به صورت دوره ای به ویژه برای افراد بالای 40 سال است.
معاینات دوره ای می تواند بیماری های مختلف چشمی را در مراحل اولیه شناسایی کند و سبب درمان به موقع آنها شود. برخی از معاینات برای بیماری ها به گونه ای است که باید در آن پزشک از روش های تخصصی مانند اندازه گیری فشار داخل چشمی استفاده کند و این تشخیص از عهده عوام و متخصصان رشته های دیگر خارج است.
نقش تغذیه در ابتلا به بیماری های چشمی به طور کلی تغذیه سالم برای تمام اجزای بدن مناسب است ولی به طور ویژه الگوهای تغدیه ای که سبب سوء تغذیه می شوند می توانند سبب بروز برخی از بیماری های چشمی شوند.در رژیم غذایی که میوه و سبزیجات وجود نداشته باشد به دلیل کمبود ویتامین A افراد بیشتر به ضعف در دید دچار می شوند.
بیماری های زمینه ای می تواند در ابتلای افراد به بیماری های چشمی تاثیرگذار باشد و افرادی که به بیماری هایی مانند دیابت دچار هستند ممکن است دچار ضعف در بینایی شوند و یا برخی از تومورها سبب ضعف در بینایی شود.
علاوه بر مراجعه به پزشک افراد باید از روش های مراقبت از چشم مانند، استفاده از عینک آفتابی مناسب برای پیشگیری از آسیب پذیری چشم کمک بگیرند.اشعه ماوراء بنفش موجود در نور آفتاب دلیل تشکیل ناخنک و تومور سطح چشمی می شود که استفاده از عینک آفتابی برای افرادی که در معرض نور شدید آفتاب، نور آفتاب در مجاورت آب مانند مناطق دریایی و یا استفاده از عینک آفتابی در روزهای برفی ضروری است.
راههای درمان آبمروارید
راه اصلی درمان آبمروارید عمل جراحی و خارج کردن عدسی کدر شده از چشم توسط جراح است، بنابراین هیچگونه درمان دارویی و روش تغذیهای خاص نمیتواند از پیشرفت آن جلوگیری کند. جراحی زمانی انجام میشود که کاهش دید ناشی از آبمروارید باعث محدودیت در فعالیتهای روزمره بیمار شده مانند مطالعه، رانندگی، تماشای تلویزیون، ولی جراحی بیماری را که خانهدار یا کشاورز است، میتوان کمی به تاخیر انداخت تا عدسی چشم کاملا کدر شده و به اصطلاح آبمروارید کامل برسد. بنابراین زمان جراحی در افراد مختلف متغیر است و فقط پزشک متخصص میتواند در این مورد نظر دهد.