همه چیز راجع به گلو درد و درمان آن
با این بخش از دلگرم همراه باشید تا با گلو درد و راه های مناسب برای درمان گلو درد آشنا شوید.
عفونت‌های گلوگیر
ویروس‌های مختلف با هوایی که نفس می‌کشیم، از دالان گلوی ما می‌روند و می‌آیند و گاه هوس می‌کنند که در حفره‌ها و طاقچه‌های آن، اقامت کنند. عطسه، آبریزش بینی و دردهای عضلانی، ازعلایم مهم شایعترین این ویروس‌ها، یعنی ویروس‌های عامل سرماخوردگی است. تا بدن بخواهد به خودش بجنبد و علیه این مهمانان ناخوانده پادتن بسازد، یک هفته‌ای طول کشیده است.
البته یک ویروس هست که راه‌های بیشتر و عجیب‌تری برای بیمارکردن ما و گلویمان بلد است؛ راه‌هایی مثل نفوذ در لوزه‌ها و غده‌های لنفاوی اطراف حلق و گلو و ساختن یک غشا یا پرده روی آن.این ویروس، مونو نوکلئوز نام دارد و آنقدر می‌تواند در حلق سد معبر کند که نفس کشیدن برای بیمار مبتلا سخت می‌شود و فقط می‌تواند مایعات را، آن هم جرعه جرعه، بنوشد. طول دوره رفع زحمت ویروس مونو نوکلئوز می‌تواند به 6 هفته هم برسد و در این مدت ممکن است سری به کبد و مغز استخوان هم بزند و باعث زردی و کم‌خونی بشود.
از ویروس‌ها که بگذریم، باکتری‌ها هم سهم خودشان را در آزار و اذیت گلوی ما به عهده دارند؛ باکتری‌هایی که جز با آنتی‌بیوتیک، خلاصی از دستشان امکان ندارد. سردسته این باکتری‌ها، نوعی استرپتوکوک است.پادتن‌هایی که بدن ما در مقابله با این باکتری می‌سازد، بعضی سلول‌های بدن خود ما را هم اشتباهاً هدف قرار می‌دهد و باعث تخریب آنها می‌شود: مثل سلول‌های قلبی، عصبی و کلیوی، که آن وقت عوارض عجیب و غریب آن یقه بیمار درمان نشده را می‌گیرد.
احساس درد در پشت گلو، صدای خشک و گرفته
بالا رفتن دمای بدن همراه با سرفه
علت: التهاب ویروسی که شایع ترین علت گلودرد است و علایم اولیه سرماخوردگی و آنفلوآنزا نیز هست. زیرا قبل از ایجاد علایم دیگر در بدن ویروس تکثیر می شود. گرفتگی صدا نیز به علت تأثیری است که ویروس روی بافت های اطراف حنجره می گذارد. همچنین به علت التهاب گلو فرد دچار سرفه می شود.درمان: غرغره کردن با آسپرین قابل حل، التهاب گلو را کاهش می دهد و با قورت دادن، علایم سرما خوردگی برطرف می شود.غرغره 30 ثانیه ای با آب نمک نیز به دفع مایعات اضافه و کاهش ورم کمک می کند. اما قورت دادن آن، حالت تهوع ایجاد می کند. مصرف آب را افزایش دهید. قرص های سرما خوردگی با طعم نعناع، گلو درد را تسکین می دهد و راه تنفسی را نیز باز می کند.
-----------------------------------------------------------------------------
گلودرد و سفیدی زبان
علامت آن ایجاد لایه سفیدی روی زبان است.
علت: برفک ممکن است در پی مصرف آنتی بیوتیک ایجاد شود؛ آنتی بیوتیک باکتری های سالم را که مانع از بروز عفونت های برفکی و قارچی می شود، از بین می برد.درمان: استفاده از دهانشویه ضد قارچی ؛لایه روی گلو، همراه با درد شدید
علایم: دمای بدن بالای 38 درجه سانتی گراد که گاهی با سردرد، حالت تهوع و معده درد همراه است شاید پشت گلو با لایه ای از چرک پوشیده شده است. ممکن است فرد دچار سرفه، آب ریزش بینی و گرفتگی صدا نیز بشود.علت: عفونت استرپتوکوکی. این نوعی عفونت باکتریایی است و علت شایع گلودرد به حساب می آید.درمان: باید هرچه زودتر درمان شود زیرا گلودرد استرپتوکوکی قلب و کلیه ها را نیز درگیر می کند.
-----------------------------------------------------------------------------
احساس وجود خلط در گلو
مرتب احساس می کنید که نیاز به صاف کردن گلو دارید.
علت: اگرچه علت احساس التهاب گلو، شناخته نشده است اما یکی از شایع ترین بیماری هاست و اغلب مردم به حالت خفیف آن مبتلا شده اند.فرد دائم احساس می کند که خلط دارد.این واکنش نوعی عمل رفلکس است که به علت استرس ایجاد می شود. اگرچه در واقع تراکم خلط وجود ندارد اما صاف کردن دائم گلو باعث التهاب آن می شود.درمان: جرعه جرعه نوشیدن آب طی روز مانع از خشکی گلو می شود که این امر نیاز به صاف کردن گلو را کاهش می دهد.
-----------------------------------------------------------------------------
درد شدید و مشکل بلع
علایم دیگر آن، بالا رفتن دمای بدن، گرفتگی صدا، بوی بد دهان، کسالت و بزرگ شدن غده در گردن است.علت: لوزه سوم یا عفونت غدد، دومین و شایع ترین علت گلو درد است و اغلب به دلیل عفونت باکتریایی لوزه به وجود می آید. علایم مرتبط با آن به علت تورم لوزه و مقابله بدن با عفونت به وجود می آید. البته این نوع گلو درد می تواند نشانه تب ویروسی هم باشد که اغلب در نوجوانان ظاهر می شود و باعث خستگی مفرط و کسالت می شود. در صورت تب، ورم لوزه ها شدید و پوشیده از لایه سفید خواهد بود.درمان: با مصرف مایعات زیاد، مسکن و داروهای ضد استروئید و ضد التهابی می توان دمای بدن و گلودرد را کاهش داد. غرغره کردن با آب نمک یا آسپرین قابل حل، ورم را کاهش می دهد.
-----------------------------------------------------------------------------
درد در یک قسمت از گلو
علایم: افزایش دمای بدن به بالای 39 درجه سانتی گراد، مشکل در بلع و باز کردن دهان.علت: ایجاد آبسه در پشت یکی از لوزه ها بر اثر عفونت باکتریایی. عفونت در پشت لوزه جمع می شود و باعث درد و التهاب می شود.درمان: گاهی نیاز است این آبسه برداشته شود. این ناراحتی باید بلافاصله درمان شود تا به قسمت عقب گلو سرایت نکند.
-----------------------------------------------------------------------------
گلودرد و صدای ضعیف
این نوع گلودرد اغلب همراه با سرفه است.
علت: التهاب ویروسی (لارنژیت) گلو است.ورم به تارهای صوتی آسیب می رساند و در نتیجه روی صدا تأثیر می گذارد.درمان: از آن جا که عفونت ویروسی است، مصرف آنتی بیوتیک تأثیری نخواهد داشت. اما غرغره کردن، در کاهش التهاب موثر است. به طور معمول، این حالت باید در عرض چند روز رفع شود.
-----------------------------------------------------------------------------
خشکی و زخم گلو
این حالت هنگام بیدار شدن از خواب بدتر می شود، احتمالاً باعث تغییر صدا می شود و با سرفه های شبانه همراه است.علت: این حالت به علت بازگشت اسید معده به مری اتفاق می افتد، با بروز این بیماری، محتویات معده به مری راه پیدا می کند و باعث سوء هاضمه، سوزش سردل و آروغ زدن می شود. ممکن است به علت رفلکس لارینجو فارینجیل (مربوط به حنجره و گلو) یا «LPR»، بازگشت اسید به تارهای صوتی که بالای مری قرار دارد باعث گلو درد یا سرفه شود.
درمان: از خوردن شام در ساعات پایانی شب بپرهیزید. زیرا دراز کشیدن پس از صرف شام، فشار اضافی روی دریچه معده وارد می کند که احتمال بروز رفلکس را افزایش می دهد. مصرف غذاهای اسیدی و چرب نیز این علایم را بدتر می کند. بالا قرار دادن سر، احتمال بازگشت اسید را کاهش می دهد. مصرف قرص های ضد اسید نیز مفید است اما در صورت ادامه یافتن علایم به مدت 6 هفته به پزشک مراجعه کنید.
-----------------------------------------------------------------------------
گلودرد مزمن
به ندرت، گلودرد ممکن است جزو علایم یک بیماری نهفته مانند سرطان گلو باشد. گلو درد مداوم، خس خس صدا یا تغییر صدا با کاهش وزن بدون علت از جمله علایم سرطان گلو است. هر نوع گلو درد یا گرفتگی صدا که بیش از 6 هفته ادامه پیدا کند باید جدی گرفته شود و با جراح گوش، حلق و بینی مشورت کرد. به ویژه در افراد سیگاری و بالای 45 سال.
-----------------------------------------------------------------------------
از دل برآید و بر گلو نشیند
کار معده، یعنی همان هضم غذا، با اسید راه می‌افتد. بافت خود معده لایه‌هایی دارد که در برابر این اسید مقاومش می‌کند، اما مری و حلق چنین لایه‌هایی ندارند و به این اسید سوزاننده و مخرب، حساس. پس کافی است دریچه بین مری و معده درست کار نکند، تا این اسید موقع دراز کشیدن بر اثر نیروی جاذبه، برگردد، از مری بالا بیاید و به گلو برسد، آن وقت حس ترشی و سوزش گلو لذت خواب را بر شما حرام خواهد کرد.چاره‌اش این است که سیگار و مواد محرک مثل ادویه و نوشابه گازدار را کنار بگذارید، بلافاصله بعد از غذا دراز نکشید و با مشورت پزشک از داروهای ضد اسید استفاده کنید.
-----------------------------------------------------------------------------
هوا بس ناجوانمردانه سرد است
صبح زمستان، سوز خشک سرما در اول صبح و شمایی که اول وقت از خانه بیرون زده‌اید تا خود را سر کارتان برسانید. سر کار هم بخاری گازی نصب شده که هوای گرم اما خشکی تحویلتان می‌دهد. گلویتان خشک می‌شود، می‌خارد، ناراحت است و سرفه‌های خشک و پرصدایی تولید می‌کند که سوزش و خارش گلو را بدتر و بدتر می‌کند.
چاره‌اش خیلی ساده است: بالا بردن رطوبت محیط. آنهایی هم که راه بینی‌شان با پولیپ یا انحراف تیغه میانی آن بسته شده و نمی‌توانند از این راه شناخته شده نفس بکشند و مجبورند به جای بینی، از راه دهان تنفس کنند، باز بیشتر دچار ناراحتی گلو در هوای سرد و خشک می‌شوند.برای اینها هم راه‌حل مشخصی وجود دارد و آن رفع مشکل بینی است. آلودگی هوا، سیگار، مواد شیمیایی و صنعتی هم می‌تواند همین وضع را به وجود آورد. چنین گلو دردهایی نیازی به شربت‌های سینه معمولی ندارند و با آنها هم درمان نمی‌شوند.
-----------------------------------------------------------------------------
گره‌های گلو
غده‌ها یا تومورها، هر جای بدن ممکن است سر در بیاورند. گلو، زبان و حنجره هم تافته جدا بافته نیستند. اغلب میزبانان چنین تومورهایی، سیگاری‌ها هستند. گلودردهایی که با مشکل بلع و دردهایی که به گوش تیر می‌کشند، ممکن است نشانه‌ای از این تومورهای مزاحم باشند.تومورهایی که آرام آرام و مرموزانه رشد می‌کنند و همین رشد تدریجی آنهاست که ممکن است باعث شود دیرتر از موقعی که باید، به فکرشان بیفتیم یا اصلاً وجودشان را حس کنیم. صدایی که خش برداشته، غده لنفاوی بزرگ شده و کاهش وزن بی‌توجیه یا خلط خون‌دار شده، گاهی همراه چنین تومورهایی است.
-----------------------------------------------------------------------------
حساسیت دارید؟
بعضی افراد به بعضی مواد خاص حساسیت دارند. از گروه گیاهان گرفته تا کرک و پر و پشم و موی جانوران مختلف و همین‌طور حشرات یا حتی گرد و غبار. در این افراد خارش و ناراحتی گلو بعد از مواجهه با آن عامل خاص حساسیت‌زا خودش را نشان می‌دهد و با عطسه، آبریزش از بینی و قرمزی و سوزش چشم همراه می‌شود.بعضی داروهای بدون نسخه می‌توانند این علائم را کمی برایتان تخفیف بدهند، اما فعلاً بهترین و مؤثرترین چاره این مشکل، دوری‌کردن از آن عامل حساسیت‌زاست.
-----------------------------------------------------------------------------
کی وقت دکتر بگیریم؟
یک گلو درد بی‌امان، یا گلودردی که بیشتر از 5 تا 7 روز طول بکشد، نشان می‌دهد که شاید ناشی از مشکلی غیر از سرماخوردگی و آنفلوآنزاست؛ به خصوص اگر با یک عامل خارجی خاص حساسیت‌زا مرتبط نباشد.
در این حالت مراجعه به پزشک ضرورت پیدا می‌کند. البته ممکن است خیلی زودتر از اینها به پزشک مراجعه کرده باشید، اما به هر حال علائم زیر یادتان باشد که وقتی با آنها برخورد کردید، حتماً برای بررسی و معاینات بیشتر پیش دکتر بروید:
- وقتی گلو درد شدید یا خیلی طول کشیده دارید.
- وقتی تنفستان سخت شده.
- وقتی در بلع یا باز کردن دهان مشکل دارید.
- درد مفاصل یا درد گوش
- دانه‌های پوستی
- وقتی تب بالای 39 درجه دارید
- وقتی خلط خونی یا چرکی پیدا کرده‌اید
- اگر گلودردهایی دارید که هر چند وقت یک بار مهمانتان می‌شود.
- وقتی غده‌های لنفاوی متورم در گردن و فکتان پیدا شده است.
- خشونت صدایی دارید که بیشتر از دو هفته طول کشیده است.
علت ها
بیماری های مختلفی باعث خارش گلو می شوند. برخی از علل شایع آن عبارتند از:
1- کم آبی بدن
کم آبی بدن از شایع ترین علل خارش گلوست.وقتی که گلو خشک می شود و ترشحات (موکوس) کافی برای محافظت از این عضو وجود ندارد، خارش گلو بروز می کند.معمولا نوشیدن آب زیاد در این گونه مواقع مفید است، ولی اگر خارش گلوی شما با این کار برطرف نشد، باید به پزشک مراجعه کنید.کم آبی طولانی مدت (مزمن) بدن می تواند از علائم بیماری های جدی تری مانند دیابت و یا عفونت ویروسی باشد.
2- عفونت‌ها
خارش گلو یکی از علائم اصلی عفونت مجرای تنفسی فوقانی است. مجرای تنفسی فوقانی شامل بینی، دهان، حلق و حنجره است.همچنین همراه با درد گلو در بیماری فارنژیت دیده می شود.بیماری های عفونی باکتریایی، ویروسی و قارچی می توانند باعث خارش گلو شوند.افراد سالم می توانند دچار بیماری های عفونی باکتریایی (مانند گلودرد چرکی) و عفونی ویروسی (مانند سرماخوردگی و آنفلوآنزا) شوند، ولی بیماری های عفونی قارچی معمولا هنگام تضعیف سیستم ایمنی بدن مانند بیماری ایدز، شیمی درمانی سرطان، استفاده طولانی مدت از داروهای کورتونی، بیماری دیابت و پیوند عضو بروز می کنند.
3- آلرژی‌ها
داشتن آلرژی یا حساسیت نسبت به خوردن برخی موادغذایی و یا استشمام برخی ذرات، یکی از علل مهم خارش گلوست.معمولا خارش گلو در اثر آلرژی به راحتی از سایر علل آن مشخص می شود.خارش گلو در اثر آلرژی مدت بیشتری طول می کشد و به دفعات بیشتری رخ می دهد و با علائم دیگر آلرژی مانند تنگی نفس، آبریزش بینی، اشک ریزش چشم ها و ... همراه است.خارش گلو در اثر حساسیت فصلی در بسیاری از موارد آلرژی ها دیده می شود.
4- مواد محرک و آزاردهنده
مواد محرک شیمیایی (مثل مواد شیمیایی صنعتی) و هوای آلوده باعث تحریک موضعی گلو و در نتیجه خارش آن می شوند.دود سیگار، چه خودتان سیگار بکشید و چه بوی آن را استشمام کنید، باعث تحریک و خارش گلو می شود.
5- غذاها
برخی غذاها و نوشیدنی ها می توانند باعث خارش گلو شوند. کافئین ماده ای است که باعث دفع آب از بدن می شود.لذا اگر به مقدار زیاد قهوه، چای و نوشابه سیاه بنوشید، ممکن است گلویتان بخارد، چون این نوشیدنی ها حاوی کافئین هستند.
6- داروها
مصرف مواد مخدر روانگران مانند کوکائین و برخی داروها مانند داروهای ضدافسردگی می توانند باعث کم آبی بدن و خارش گلو شوند.می توانید با پزشک خود صحبت کنید تا نوع داروی مصرفی تان را تغییر دهد.
7- استفاده بیش از حد از گلو
استفاده زیاد از گلو باعث خشک شدن و در نتیجه خارش آن می شود.
در موارد زیر از گلو زیاد استفاده می شود:
زیاد حرف زدن، سرفه کردن زیاد، آواز خواندن با صدای بلند یا به طور غلط و یا برای مدت زمان طولانی، داد و فریاد کردن و خروپف.این کارها فشار زیادی روی حنجره وارد می کنند و باعث خارش گلو می شوند.
همچنین اگر در اثر یک بیماری (مثل گرفتگی بینی) مجبور باشید از دهان خود نفس بکشید نیز گلویتان می خارد.
8- علل روحی – روانی
- خارش گلو همراه با پاک کردن آن و یا سرفه می تواند یک عادت یا تیک عصبی باشد.
- گاهی اوقات خارش گلو ریشه عصبی دارد، یعنی عامل محرک خارجی برای آن وجود ندارد.
- این نوع اختلال روانی اغلب بعد از یک مورد خارش واقعی گلو اتفاق می افتد.
- احساس قلقک در ناحیه گلو می تواند یک عارضه عصبی باشد و در واکنش به یک موقعیت ناراحت کننده اجتماعی بروز کند (یعنی احساس یک نوع ناراحتی در جمع).
- اگر خارش گلو یک تیک عصبی باشد، بایستی از روش های تسکین دهنده آن مانند ورزش های آرامش بخش استفاده کنیم.
- اگر این عادت عصبی شدید باشد، کنار گذاشتن آن مدتی طول می کشد و نیاز به مراقبت های تخصصی (یعنی مراجعه به روانپزشک یا روانشناس) دارد، ولی باید گفت قابل درمان است.
- مصرف داروهای آنتی هیستامین مانند ستیریزین، در بهبود خارش گلو به خصوص در اثر آلرژی ها خیلی موثرند
9- بیماری ریفلاکس معده
- در بیماری ریفلاکس معده، اسید و محتویات معده به سمت مری بر می گردند.
- رسیدن اسید معده به گلو، گاهی اوقات باعث خارش آن می شود.
10– سایر بیماری‌ها
بیماری های زیادی می توانند باعث خارش گلو شوند، ولی به ندرت این اتفاق رخ می دهد. بیماری هایی مانند: پنومونی، برونشیت، سندرم شوگرن، تومور بدخیم (سرطان) گلو، آسیب و جراحت گلو، استفراغ و ...
درمان‌های خانگی
1- با آب نمک ولرم غرغره کنید.
2- برای جلوگیری از کم آبی بدن، آب و مایعات زیادی بنوشید.
3- در اتاق خود دستگاه بخور قرار دهید تا هوای اتاق مرطوب شود.
4- آب نبات مخصوص گلودرد را بمکید که باعث تسکین و تخفیف خارش گلو می شوند. این آب نبات ها را می توانید از داروخانه بخرید.
-----------------------------------------------------------------------------
گردآوری شده مجله اینترنتی دلگرم
مرجان امینی
