وازکتومی چیست؟و چه عوارضی دارد؟

وازکتومی چیست ؟ چگونه انجام میشود ؟ مزایا و معایب آن چیست ؟

با این بخش از دلگرم همراه باشید تا با روش دائمی پیشگیری از بارداری در مردان(وازکتومی) بیشتر آشنا شوید.

روش دائمی پیشگیری از بارداری در مردان(وازکتومی)

وازکتومی (به انگلیسی: vasectomy) نوعی عمل جراحی در مردان برای پیشگیری از بارداری است. در این روش که به «بستن لوله مردان» مشهور است، فرد امکان فرزنددار شدن را از خود سلب می‌کند و امکان بازگشت هم تا 60٪ وجود دارد (vasovasostomy). درصد موفقیت این عمل بسیار بالاست.در بین انواع مختلف پیشگیری از بارداری، وازکتومی موفق‌ترین آنها محسوب می‌شود. این عمل فقط برای پیشگیری از حاملگی است و در انتقال بیماری‌های مقاربتی نقشی ندارد.

عمل وازکتومی سرپایی و بسیار ساده بوده و فرد 30 دقیقه پس از عمل قادر به راه رفتن و رانندگی خواهد بود. پس از این عمل رنگ و بو و طعم و حجم منی و قدرت نعوظ و انزال تغییری نمی‌کند و فقط عامل باروری (اسپرم) مسدود می‌گردد.در این روش با جراحی کوچک مسیر وازدفران را که وظیفهٔ عبور اسپرم را از بیضه به سمت پروستات و مجرای ادراری دارد مسدود می‌کنند.

این روش با بی‌حسی موضعی و درد کم و جراحی کوتاه مدت و ارزان قیمت است. درصد موفقیت 5/99–95 درصد می‌باشد که بسته به روش وازکتومی متفاوت می‌باشد. بر اساس اطلاعات درج شده در سایت NHS سازمان خدمات درمانی بریتانیا موفقیت این روش بیش از 99٪ می‌باشد و در 2000 مردی که وازکتومی کرده‌اند فقط یک نفر در بفیه عمر توانسته یک زن را بار دار کند.بعد ازعمل وازکتومی ‌مردان هنوز قادر خواهند بود که از فعالیت جنسی لذت برده و تغییری در خروج منی احساس نخواهند نمود. تنها تفاوتی که با انجام این عمل ایجاد می‌شود این است که مایع منی فاقد اسپرم خواهد شد.

وازکتومی ‌یک روش دائمی‌ جلوگیری از بارداری می‌باشد و در صورتی که مردی بعد ازعمل وازکتومی ‌تصمیمش عوض شود و بخواهد دوباره بچه‌دار شود به آسانی قابل برگشت نخواهد بود .بنابراین قبل از اینکه اقدام به عمل وازکتومی‌ شود باید فرد مطمئن شود که دیگر درهر شرایط دیگری خواهان پدر شدن نخواهد بود. با این حال گاهی اوقات می‌توان با یک عمل جراحی، وازکتومی ‌را برگشت داد اما هیچگونه تضمینی وجود ندارد که این عمل موفقیت آمیز بوده و دوباره فرد بتواند صاحب فرزند شود.

---------------------------------------------------------------------------------------------

نحوه عمل جراحی وازکتومی

وازکتومی‌ یک عمل جراحی راحت و آسان می‌باشد. برای انجام عمل وازکتومی‌، دو روش وجود دارد که عبارتند از :
1) وازکتومی ‌با استفاده از تیغ جراحی و بخیه زدن
2) وازکتومی ‌بدون استفاده از تیغ جراحی
برای اینکه عمل جراحی وازکتومی‌را بهتر بفهمیم، بهتر است ابتدا کمی‌درباره دستگاه تناسلی مردان و عملکرد آن مطالبی بیان شود.

بیضه‌ها عضوی از بدن هستند که تولید اسپرم و هورمون جنسی مردانه تستوسترون می‌کنند. بیضه‌ها در داخل کیسه‌ای به نام اسکروتوم Scrotum قرار دارند. هر بیضه به لوله‌ای کوچک و پیچ در پیچ به نام اپیدیدیم (Epididymis) متصل است.اسپرمها وقتی از بیضه خارج می‌شوند وارد اپیدیدیم شده و در آنجا حدود شش هفته نگهداری می‌شوند تا کامل و بالغ شوند. اپیدیدیم نیز توسط یک جفت لوله دیگر به نام وازدفرانس (Vas deferens) به غده پروستات متصل می‌گردد. مایع منی در پروستات ساخته میشود و در هنگام مقاربت، این مایع منی با اسپرم مخلوط شده و از آلت تناسلی خارج می‌گردد.

در روش وازکتومی‌ با استفاده از تیغ جراحی، ابتدا اسکروتوم (پوست روی بیضه ) با استفاده از یک ماده بی‌حس کننده که به داخل آن تزریق می‌گردد بی‌حس می‌شود. سپس با مشخص کردن مجرای وازدفرانس در زیر پوست اسکروتوم، یک برش کوچک (معمولا حدود یک سانتیمتر) بر روی اسکروتوم ایجاد می‌شود.اکنون با بیرون کشیدن وازدفرانس از طریق این سوراخ، دو برش بر روی آن ایجاد می‌کنند و یک سانتیمتر از آن را بر می‌دارند. هر دو سمت بریده شده وازدفرانس را با نخ یا کلیپس و یا با کوتر می‌بندند و سپس آنها را به داخل اسکروتوم بر می‌گردانند. اکنون برشی که بر روی اسکروتوم وجود دارد را با زدن بخیه می‌بندند. سپس تمام این کارها را برای سمت دیگر (بیضه طرف دیگر) انجام می‌دهند.

در روش وازکتومی‌ بدون استفاده از تیغ که به آن اصطلاحا N.S.V. گفته می‌شود ( حروف اول کلمات No – scalpel vasectomy) در مدت 5 تا 10 دقیقه بعد از انجام بی‌حسی موضعی با استفاده از دو عدد پنس، این عمل انجام می‌شود. از آنجایی که سوراخی که دراین روش ایجاد می‌گردد خیلی کوچک می‌باشد، نیازی به بخیه زدن وجود ندارد.

---------------------------------------------------------------------------------------------

مراقبت پس از عمل وازکتومی

به مدت یک تا سه روز پس از عمل وازکتومی‌، لازم است که فرد استراحت کامل داشته و حرکاتش را محدود نماید تا موجب کاهش تورم شده و اجازه دهد که مجرای وازدفرانس که بریده شده، التیام یابد. اکثر آقایان در چنین مواقعی ترجیح می‌دهند که به پشت خوابیده و پاهایشان را بالا بیاورند.اگر چه این کار لزومی‌ندارد. انجام حرکات شدید، بلند کردن اجسام سنگین و راه رفتن زیاد باعث افزایش احتمال بروز التهاب و خونریزی در اسکتروم می‌شود .
معمولا به مدت یک هفته کمی‌احساس ناراحتی در افراد طبیعی می‌باشد. داروهای مسکن و ضد التهاب در چنین مواردی می‌توانند سودمند باشد. استفاده از کیسه حاوی یخ هر 15 دقیقه یک بار و به مدت 15 دقیقه میتواند به کم کردن تورم کمک نماید.

---------------------------------------------------------------------------------------------

زمان لازم برای اطمینان از عدم وجود اسپرمها در منی

وازکتومی‌ عملی نیست که بوسیله آن سریعا و بلافاصله بتوان نتایج عقیم بودن را مشاهده نمود. اسپرمها می‌توانند به مدت بیش از یک هفته در وازدفرانس، در بین انتهاهای بخیه زده آن و مجرایی که به آلت تناسلی متصل است، باقی بمانند .در اکثر آقایان، حدود 10 تا 14 بار که مقاربت انجام دادند و منی از آنها خارج شد، به مدت یک تا دو هفته طول میکشد تا مجرای آنها خالی از اسپرم شود. معمولا حداقل دو نمونه از مایع منی در طی یک هفته تا یک ماه بعد از عمل وازکتومی ‌باید گرفته شود و برای آزمایش اسپرم به آزمایشگاه فرستاده شود .

وقتی در برگه آزمایش تعداد اسپرمها صفرگزارش شد و هیچ اسپرمی‌ در مایع منی دیده نشد، آن موقع می‌توان گفت که عمل وازکتومی‌ با موفقیت انجام شده و فرد عقیم شده است. تا آن هنگام باید از سایر روشهای ضد بارداری استفاده نمود.از آنجایی که اسپرمها فقط پنچ در صد مایع منی را تشکیل می‌دهند، بعد از عمل وازکتومی‌، فرد هیچ احساسی از کم شدن مایع منی خود نخواهد داشت. عمل وازکتومی ‌بر خلاف بعضی از شایعات هیچ اختلالی درتولید هورمون جنسی مردانه تستوسترون نداشته و باعث کاهش میل جنسی نیز نمی‌شود .

---------------------------------------------------------------------------------------------

عوراض وازکتومی چیست؟

عوارض را می توان به دو گروه کوتاه مدت و بلند مدت تقسیم کرد. در کوتاه مدت پس از عمل، التهاب و درد و یا جمع شدن خون یا هماتوم و عفونت محل عمل را می تواند پس از عمل وازکتومی را ایجاد کند.
در عوارض بلند مدت وازکتومی: درد مزمن بیضه ها را می توان نام برد.

هنوز مطالعه ثابت شده ای که عمل وازکتومی شانس سرطان بیضه و پروستات را بالا می برد ثابت نشده است.
از دیگر عارضه وازکتومی بعد روحی و روانی آن است. کسانی که از اقدام خود پشیمان می شوند دوباره باید تحت عمل جراحی وازووازستومی یا عمل پیوند مجدد قرار گیرند که همچنانکه عرض کردم یک عمل میکروسکوپی و با درصد موفقیت پایین می باشد و بین 20-40 درصد گزارش شده است.

---------------------------------------------------------------------------------------------

آیا وازکتومی باعث قطع شدن مایع منی می شود؟

مایع منی ترکیبی از ترشحات کیسه های منی و پروستات می باشد که به آنها نطفه هایی نیز از طریق لوله منی بر یا واز اضافه می شوند و لذا در هنگام وازکتومی مایع منی وجود دارد ولی در داخل آن اسپرم یا نطفه اصلاً وجود ندارد و لذا خاصیت باروری ندارد.

---------------------------------------------------------------------------------------------

آیا وازکتومی روی میل و توان جنسی اثر دارد؟

ارتباطی ساختاری بین عمل وازکتومی و میل و توان جنسی وجود ندارد ولی از لحاظ روحی اغلب کسانی که وازکتومی می کنند به علت درد مزمن محل و نیز مشکلات روحی و روانی ممکن است میل و توان جنسی آنها با منشاء روحی کاهش پیدا کند.

اما توصیه های پایانی و علمی اینجانب

1- حتی الامکان وازکتومی را به عنوان روش اول رای ایجاد ناباروری انتخاب نکنید چون تقریباً برگشت پذیر نیست و اول روش های ساده را انتخاب کنید.
2- قبل از انجام وازکتومی حتماً تمام جوانب آن را در نظر بگیرید.
3- با همسر خود مشورت کنید و او را در جریان عواقب آن قرار دهید.
4- با چند پزشک متخصص مشورت کنید.
5- با گذشت زمان بیشتر از زمان عمل وازکتومی شانس باروری از بین خواهد رفت ولذا در صورت پشیمانی هر چه سریتر نسبت به عمل وازووازستومی اقدام نمایید.

---------------------------------------------------------------------------------------------

مزایای وازکتومی

مزایای وازکتومی عبارتند از:
* یک روش دائمی جلوگیری از بارداری می باشد
* اختلالی در فعالیت جنسی ایجاد نمی کند
* نیازی به مراقبتهای روزانه ندارد
* نسبت به عمل بستن لوله های رحم در خانمها ، روش وازکتومی بسیار آسان تر و ارزان تر می باشد.

---------------------------------------------------------------------------------------------

معایب وازکتومی

معایب وازکتومی عبارتند از:
* از انتقال بیماریهای عفونی مقاربتی جلوگیری نمی کند
* بلافاصله بعد از عمل جراحی اثر عقیم بودن آن آشکار نم شود
* نیاز به عمل جراحی کوچکی دارد
* ممکن است دوباره مجاری وازدفرانس به یکدیگر متصل شوند
* ممکن است در صورت پشیمان شدن از انجام این عمل ، عمل برگشت پذیر بودن آن اجرا نشود.

---------------------------------------------------------------------------------------------

مجله اینترنتی دلگرم

مرجان امینی