آیا هپاتیت a خطرناک است؟

هپاتیت A ؛علائم،پیشگیری و درمان

هپاتیت A با نام یرقان در زبان عام مشهور است. بیماری هپاتیت A شروع ناگهانی ای با علائم تب، بی حالی، بی اشتهایی، تهوع و دل درد دارد و بعد از چند روز علائم زردی بروز میکند. بروز بیماری هپاتیت A به صورت اشکال بدون نشانه بالینی و پنهانی مشخص می شود. بیماری هپاتیت A از لحاظ اپیدمیولوژیک مشابه فرم هپاتیت E است.

نکته » بیماری HAV یک بیماری بومی در همه نقاط جهان است. تعیین بروز واقعی آن به سبب این که بخش بزرگی از آن بدون علامت مشکل است.با دلگرم همراه باشید تا با علائم و درمان هپاتیت a آشنا شوید.

هپاتیت آ ( Hepatitis A) (که سابقاً با نام هپاتیت عفونی شناخته می‌شد) نوعی بیماری عفونی حاد کبد است که توسط ویروس هپاتیت آ (HAV) ایجاد می‌شود. بسیاری از افراد مبتلا بویژه افراد کم سن و سال علایم کمی دارند یا هیچ علامتی ندارند.فاصله زمانی بین ابتلاء و بروز علایم در افرادی که علایم بیماری را نشان می‌دهند بین دو تا شش هفته است. اگر علایمی وجود داشته باشند به طور عادی تا هشت هفته باقی می‌مانند، علایم آن ممکن است شامل تهوع، استفراغ، اسهال، زردی پوست، تب و شکم درد باشد. حدود 10–15٪ افراد طی شش ماه پس از ابتلای اولیه بازگشت علایم را تجربه می‌کنند.نارسایی حاد کبد به ندرت ممکن است اتفاق بیافتد با این حال در میان افراد سالخورده رایج تر است.

این بیماری از طریق خوردن یا نوشیدن غذا و آبی که با مدفوع فرد آلوده، آلوده شده است گسترش می‌یابد. سخت پوستان دریایی که به اندازه کافی پخته نشده‌اند منشأ بیماری نسبتاً رایجی هستند. این بیماری همچنین ممکن است از طریق تماس نزدیک با فرد آلوده منتقل شود. در حالی که بچه‌ها اغلب در زمان ابتلاء هیچ علامتی ندارند اما می‌توانند آلودگی را به دیگران سرایت دهند. یک بار ابتلاء به این بیماری، فرد را برای تمام عمر در مقابل آن مصون می‌سازد. تشخیص بیماری نیاز به آزمایش خون دارد چرا که علایم آن شبیه به علایم چند بیماری دیگر است.این ویروس یکی از پنج ویروس شناخته شده هپاتیت است که عبارتند از: آ، ب، سی، دی و ای.

واکسن هپاتیت آ در پیشگیری از بیماری مؤثر است.در برخی از کشورها این واکسن به طور معمول برای کودکان و افراد در معرض خطر بالای ابتلاء که قبلاً واکسینه نشده‌اند توصیه می‌شود.و به نظر می‌رسد به صورت مادام العمر مؤثر باشد.سایر اقدامات پیشگیرانه شامل شستن دست و پخت صحیح غذا می‌شود. هیچ درمان خاصی برای تهوع یا اسهال با استفاده از دارو و استراحت وجود ندارد تا در صورت لزوم توصیه شود.عفونت‌ها معمولاً به طور کامل و بدون ایجاد بیماری کبدی مزمن برطرف می‌شوند. برای درمان نارسایی حاد کبد، در صورت وقوع، به پیوند کبد نیاز خواهد بود.

در سراسر جهان هر ساله حدود 5/1 میلیون مورد ابتلاء علامت دار رخ می هد.و روی هم رفته احتمالاً دهها میلیون نفر مبتلا می‌شوند.این بیماری در مناطقی از جهان که وضعیت بهداشتی ضعیفی دارند و آب سالم به اندازه کافی در دسترس نیست رایج تر است. در کشورهای در حال توسعه حدود 90٪ کودکان تا سن 10 سالگی به این بیماری مبتلا شده‌اند و بنابراین در بزرگسالی مصون هستند این بیماری اغلب در کشورهای نسبتاً توسعه یافته که کودکان در سنین کم در معرض بیماری قرار نمی‌گیرند و واکسیناسیون گسترده وجود ندارد شیوع پیدا می‌کند. در سال 2010 بیماری حاد هپاتیت A منجر به مرگ 102000 نفر شد.28 جولای (6 مرداد) هر سال به منظور آگاهی دادن در مورد هپاتیت ویروسی به عنوان روز جهانی هپاتیت نام گذاری شده است.

علل بیماری زا در بیماری هپاتیت A

1. هپاتیت A (هپاتیت آ ) مانند جبهه نبرد است! آنترو ویروس تیپ 72 از خانواده پیکورنا ویروس های RNA دار مثبت 72 نانومتر است.
2. علت این که ویروس HA جزء آنترویروس ها قرارگرفته به خاطر این است که این ویروس مانند ویروس های روده است.
3. عمدتاً عودهای دوره ای دارد و در کشورهای در حال توسعه بالغین مصون هستند. وقوع اپیدمی نیز نادر است.
4. هر گاه شرایط محیطی نامطلوب باشد از جمله وجود اغذیه و آب آلوده خود باعث نوعی اپیدمی می شود.
5. ویروس در عرض 5 دقیقه جوشاندن از بین میرود.
6. گند زداهای انتخابی در مورد آن فرمالین و کلر است.

مخزن بیماری هپاتیت A

انسان تنها مخزن بیماری است بسیاری از آلودگی ها از فرم خفیف و بدون علامت ناشی می شود.

سرایت هپاتیت A

• بیماری از فردی به فرد دیگر از راه مدفوعی – دهانی رخ می دهد. بیشتر دفع عامل از راه مدفوع 2-1 هفته قبل از شکایات است. همزمان با پیدایش پادتنها در خون میزان دفع کاهش می یابد.
• انتقال مستقیم در هم جنس بازان مرد گزارش شده است.
• تشخیص ویروس در مدفوع نشانه آلودگی کنونی است.

دوره نهفتگی هپاتیت A

50-15 روز و بطور متوسط 30-28 روز است ولی در کل بستگی به مقدار ویروس وارده دارد.

دوره سرایت

عفونت زایی در نیمه دوم دوره کمون تا چند روز بعد از شروع زردی است اکثر بیماران بعد از یک هفته بعد از شروع زردی غیر مسری می شوند.

عوامل مربوط به میزبان

در افراد مستعد در هر سنی احتمال وقوع بیماری هپاتیت است. ولی در کل شدت بیماری هپاتیت با افزایش سن بیشتر می شود. به گزارش آسان طب،بیماری در کودکان در سن مدرسه و بالغین جوان شایعتر است. البته قابل ذکر است که بیماری به شدت تحت تاثیر وضعیت زندگی است. باید خاطر نشان ساخت هر دو جنس در برابر بیماری حساسیت دارند.

ایمنی

از لحاظ ایمنی در اوایل بیماری پادتن IgM مشخص می شود. وجود آن آزمون انتخابی در عرض 24 ساعت برای تشخیص بیماری است. IgM نشانه ایمنی در مقابل بیماریست که سالها پایدار می ماند.

عوامل محیطی

شرایط بد بهداشتی و تراکم جمعیت از عواملی است که انتشار آلودگی را سهل تر می سازد همانطور که قبلاً ذکر شد همه گیری ها از راه آب و مواد خوراکی آلوده ایجاد می شود. در مناطق معتدل بیماری در ماه های آخر پاییز و زمستان بروز می نماید.

1. تشخیص در کودکان فقط بواسطه آزمایش های کبدی انجام می پذیرد.
2. اکثر موارد مرگ در سنین بالا است که سیر بیماری شدید دارند.
3. تشخیص در کل بر اساس یافتن پادتن ضد ویروس در سرم بیمار در دوره حاد و نقاهت بیماری است.
4. علی رغم موارد تشخیصی ذکر شده، مشاهده ذرات HAV در مدفوع یا پادگن هپاتیت A در مدفوع، تشخیص افزایش عیار Anti-HAV نیز از راه هایی است که می توان بیان نمود.

راه های انتقال بیماری هپاتیت A

انتقال از دو راه مدفوعی – دهانی و راه غیر روده ای صورت می پذیرد که البته نوع اول راه انتقال اصلی هپاتیت A می باشد و به ندرت از راه تزریقی انتقال صورت می پذیرد.

پیشگیری از ابتلا به هپاتیت A

کاری است بسی دشوار؛ زیرا بیشتر موارد آلودگی در دوره پنهانی روی می دهد. بیماری درمان ویژه ای ندارد. بیماری هپاتیت A اکثراً در گروه های پایین جامعه قرار دارد. استراحت در دوره بیماری، گند زدایی مدفوع و لوازم آلوده توصیه می شود.

هپاتیت a

در مورد گند زدایی هیپوکلریت سدیم 0/5 درصد قویاً توصیه می شود.

مبارزه با انتقال

آموزش جامعه، رعایت بهداشت فردی، دفع بهداشتی فضولات انسانی، تامین آب آشامیدنی سالم استفاده از سرنگ های یکبار مصرف توصیه می شود.تجویز گلوبولین ایمن انسانی به کلیه اطفال زیر 2 سال که در محیط آلوده قرار دارند توصیه می شود. در مسافرینی که قصد مسافرت به مناطق اندمیک را دارند هم، تزریق ایمنوپگلوبولین توصیه می شود. به دنبال تزریق ایمنو گلبولین ممکن است ابتدا هپاتیت پنهانی یا بدون علامت بروز کند که ایمنی فعال – انفعالی می دهد (تزریق عضلانی از محلول 16 درصد به مقدار 0/2 ml به ازاء واحد وزن بدن).

درمان هپاتیت A با واکسن

واکسنی که هم اکنون در مورد هپاتیت A موجود است یک نوع غیر فعال ویروسی است که در 3 نوبت عضلانی تزریق می شود که البته ایمنی زایی آن تحت بررسی است.در موارد تماس در افرادی که با مواد غذایی سر و کار دارند همه افراد باید ایمونوگلبولین دریافت دارند. این کار باید تا 2 هفته بعد از آخرین تماس صورت پذیرد.هپاتیت a موضوع این بخش از اسان طب بود . در اینجا درباره علت ابتلا به هپاتیت آ و همچنین راههای درمان هپاتیت a اشاراتی کردیم. امیدواریم از این اطلاعات بهره مند شده باشید.

اکثراً هپاتیت A خودبه‌خود بهبود می‌یابد و احتیاجی به درمان ندارد. استراحت در منزل و خوردن غذاهای مناسب و نوشیدن مقدار کافی آب، می‌تواند به روند بهبودی شما کمک نماید.ویروس هپاتیت A معمولاً باعث درگیری کبد به مدت طولانی نمی‌شود و بیش از 99% بیماران بهبود می‌یابند. درموارد نادری بیماری پیشرونده کبد منجر به نارسایی برق‌آسای (فولمیننت) کبد می‌شود که ممکن است منجر به مرگ شده و یا نیاز به دریافت پیوند کبد باشد.

مراقبت در خانه:

مراقبت‌های خانگی در بهبود علائم و جلوگیری از انتشار بیماری به دیگران مؤثر می‌باشد:

کاهش فعالیت‌ها و متناسب کردن آن با سطح توان خود

استراحت طولانی در بستر نیز می‌تواند روند بهبودی شما را به تأخیر اندازد. دائماً در بستر استراحت نکنید. فعالیت خود را با نیاز و توان جسمانی خود تنظیم کنید. از حضور در محل کار یا مدرسه اجتناب کنید مگر این که سطح کار شما متناسب با وضعیت جسمانی شما باشد. از ورزش‌های سنگین بپرهیزید. رفته رفته که بهبود می‌یابید به تدریج به کار معمول خود بازگردید چرا که شروع کردن سریع فعالیت‌های قبلی می‌تواند سبب بیمار شدن مجدد شما شود.

تغذیه مناسب

علی‌رغم بی‌اشتهایی سعی کنید تغذیه کافی و مناسبی داشته باشید و وعده‌های غذایی را در تعداد بیشتر و حجم‌ کمتر میل کنید معمولاً حالت تهوع با گذشت روز بدتر می‌شود. لذا سعی کنید وعده اصلی را در صبح خورده و بقیه وعده‌ها سبک‌تر شود. پزشکان معمولاً رژیم پر پروتئین – پرکالری را پیشنهاد می‌کنند. اما اگر مبتلا به حالت تهوع هستید سعی در حفظ تعادل رژیم غذایی (متناسب با تمایل و اشتهای خود) نمائید.

از کم آب شدن بدن خود بپرهیزید

حفظ میزان آب بدن خصوصاً اگر استفراغ می‌کنید بسیار مهم است. اگر بیش از 2 بار در یک روز استفراغ کرده‌اید حتماً به پزشک یا اورژانس مراجعه نمائید. مقدار کافی آب بنوشید. در صورت تحمل می‌توانید از آب میوه و گوشت نیز استفاده کنید (چرا که این‌ موادکالری نیز دارند). می‌توانید از نوشیدنی‌های انرژی‌زای ورزشی استفاده کنید که سبب جبران مواد معدنی و الکترولیت‌هایی که طی استفراغ از دست داده‌اید می‌شوند. برخی از افراد مبتلا به هپاتیت A دچار استفراغ، تهوع و کم آب شدن بدن می‌شوند که در صورت شدید بودن علائم نیاز به بستری در بیمارستان و دریافت مایعات وریدی و دارو جهت کنترل علائم فوق دارند.

اجتناب از الکل و داروها

هپاتیت متابولیسم الکل و برخی داروها را مختل کرده و سبب تشدید و یا تضعیف اثر آنها در بدن می‌شود. همچنین الکل و برخی داروها سبب آسیب کبدی می‌شوند. در صورتی که از هر گونه دارو از جمله داروی گیاهی استفاده می‌کنید پزشک خود را در جریان قرار دهید.

کنترل خارش بدن

در صورت داشتن خارش با پزشک خود مشورت نمائید تا دارو های ضد خارش برای شما تجویز شود.

جلوگیری از گسترش و انتقال ویروس

آگاه کردن افرادی که با شما زندگی کرده و یا رابطه جنسی دارند از این که شما مبتلا به هپاتیت A هستیدبسیار مهم است چراکه اگر این افراد در مدت 2 هفته از تماس با شما ایمونوگلوبولین دریافت کنند در پیشگیری از هپاتیت A و یا کاهش علائم آن مؤثر خواهد بود. دستان خود را بعد از اجابت مزاج و تعویض پوشک و قبل از تهیه غذا با آب و صابون شستشو دهید.

درمان دارویی

درمان دارویی برای هپاتیت A وجود ندارد و بهترین راه پیشگیری از هپاتیت A انجام واکسیناسیون می‌باشد که بین 100-94% ایمنی ایجاد خواهد کرد (در صورتی که هر 2 دوز آن تزریق شود). البته واکسن در افرادی که نقص سیستم ایمنی دارند مانند مبتلایان به ایدز چندان مؤثر نمی‌باشد.

اگر علیه هپاتیت A ایمن نشده‌اید (چه از طریق واکسیناسیون و چه از طریق ابتلای قبلی) و در تماس نزدیک با بیمار مبتلا به هپاتیت A هستید باید یک نوبت ایمونوگلوبولین دریافت نمائید. در صورتی که در فاصله 2 هفته پس از تماس ایمونوگلوبولین دریافت شود تا 85% مؤثر خواهد بود.

درمان جراحی

هپاتیت A یک بیماری ویروسی است و نیازی به درمان جراحی ندارد. عده بسیار کمی از افراد (معمولاً افرادی که بیماری مزمن کبد دارند و یا افراد با سن بالا) دچار نارسایی کبد در اثر آلودگی با ویروس هپاتیت A می‌شوند که در این صورت هپاتیت برق‌آسا نامیده می‌شود که تهدید‌کننده حیات بوده و برخی از افراد در این شرایط احتیاج به پیوند کبد خواهند داشت.

مجله اینترنتی دلگرم

مرجان امینی