«48 متر یکخوابه نوساز 6 ماه ساخت با مبلمان کامل (تمامی وسایل و مبلمان به‌تازگی خریداری شده و دارای 6 ماه گارانتی است.)، طبقه هفتم از هفت طبقه، 275 میلیون و 500 هزار تومان» تا اینجا، همه چیز شبیه به یک آگهی معمولی خرید ملک در سایت‌های واسطه خرید و فروش است اما چند جمله این آگهی را از بقیه متمایز می‌کند: «سند آماده به‌نام، اخذ اقامت رایگان گرجستان؛ دوستان توجه داشته باشید که برای خرید ملک در گرجستان به هیچ عنوان کمیسیون پرداخت نکنید. قانون املاک در گرجستان به این صورت است که مشاورین املاک فقط از فروشنده 3 در صد کمیسیون دریافت می‌کنند.»
آگهی‌های خرید ملک در کشورهای همسایه، به سایت‌های واسطه‌ای نیز همراه با تصاویر خانه و محله راه یافته‌اند، قیمت در اکثر آنها نیز به صورت توافقی اعلام شده است. سایت‌ها و مشاوران املاک مختلفی نیز به صورت مجازی و حقیقی فعالیت و املاک در کشورهای همسایه را معامله می‌کنند. طی چند سال اخیر، تب خرید ملک در گرجستان، دبی و ترکیه داغ بوده است اما حالا با محدودیت‌های ارزی، اوضاع تغییر کرده است. خروج ارز همراه مسافر بیش از 5 هزار دلار ممنوع شده است که همین مساله به محدودیت خرید و فروش ملک دامن می‌زند. البته برخی گمانه زنی‌ها ادعا داشت که حالا طلا از کشور خارج می‌شود و از طریق خروج طلا، در کشورهای همسایه سرمایه‌گذاری می‌شود اما مسئولان اتحادیه طلا و جواهر چند روز پیش در گفت‌و‌گو با «ایران» این مساله را تکذیب کردند. به این ترتیب، بررسی‌ها نشان می‌دهد تب خرید ملک در کشورهای همسایه نه آنقدر بازار گرمی دارد که در بعضی حرف‌های دهان به دهان می‌چرخد و نه آنقدر هم بی‌متقاضی و بی‌سوداگری است.
تب خرید در دبی، ترکیه و گرجستان
در سال‌های 2008 و 2009 بحران مسکن برای گروهی از ایرانیان زیان‌دیده از خرید ملک خارجی در دبی ایجاد شد و پس از آنکه تب دبی مقداری فروکش کرد آگهی‌ها برای فروش ملک در ترکیه اوج گرفت. خرید ملک در ترکیه نیز با سودای اخذ اقامت دائم همراه بود. گزارش موسسه آمار ترکیه نشان می‌دهد در سال 2015 در ترکیه 22 هزار و 830 فقره ملک به خارجی‌ها فروخته‌شده است. که مجموعاً هفت هزار و 493 فقره ملک در استانبول و شش هزار و 72 فقره ملک در آنتالیا و باقی نیز در دیگر شهرها بوده است. از این میان تنها در ماه دسامبر سال 2015، ایرانی‌ها 79 فقره ملک در ترکیه خریدند و بعد از آذربایجانی‌ها در جایگاه هشتم قرار گرفتند.
طی یکی دو سال اخیر نیز خرید و فروش ملک در گرجستان، بازار پر سودایی را رقم زد. در تفلیس، قیمت خانه از 20هزار دلار تا چند میلیون دلار است که براساس متراژ و محل فرق می‌کنند ولی برای دریافت اقامت باید ارزش ملکی که خریده می‌شود، حداقل 35هزار دلار باشد. روند کار هم به این صورت است که با خرید ملکی با این قیمت، یکسال اقامت موقت به خریدار اعطا می‌شود که پس از تکرار این اقامت موقت در 6سال، اقامت دایم برای مهاجران فراهم می‌شود.
یک شرکت مشاوره و سرمایه‌گذاری مهاجرت که در حوزه معاملات املاک در گرجستان فعال است، حاضر به ارائه اطلاعات تلفنی نیست و می‌گوید:«باید شماره موبایلی که با آن در تلگرام یا واتس‌آپ عضو باشید به ما بدهید، بعد یک گروهی با حضور مشاوران اختصاصی برای شما تشکیل می‌شود و در همان جا پاسخ سوال‌هایتان را دریافت خواهید کرد.» اما در سایت این شرکت، اطلاعات طبقه‌بندی شده‌ای درباره قیمت زمین تفلیس در سال 2018 وجود دارد که بر اساس آن، قیمت هر متر مربع زمین مسکونی در مناطق عالی 600 تا 1200 دلار، در مناطق خوب 200 تا 600 دلار و در مناطق متوسط، 50 تا 200 دلار است.
رقم دقیقی از تعداد ایرانیان حاضر در گرجستان در دسترس نیست. برخی از 6 هزار ایرانی مقیم گرجستان و برخی نیز از 10 هزار نفر صحبت می‌کنند. قوام شهیدی، سفیر ایران در تفلیس نیز می‌گوید: «تعداد آنها بین هزار تا پنج هزار نفر تخمین زده می‌شوند، رقم دقیقی در دست نیست.» تعداد ایرانیان مقیم تفلیس هرقدر که باشد، خرید ملک در آنجا آنقدر جذابیت داشته که سفیر نیز به آن واکنش نشان داده است.
قوام شهیدی 20 روز پیش به متقاضیان اخذ اقامت گرجستان از طریق خرید ملک هشدار داده و گفته بود:«ایرانیانی که اقدام به خرید ملک در گرجستان می‌کنند، ابتدا اقامت یکساله به آنها اعطا می‌شود اما این به معنای تضمین اقامت این افراد در سال‌های بعد نیست؛ مگر آنکه فرد کار مولد و مشخصی در گرجستان داشته باشد و بتواند ثابت کند که می‌تواند یک شهروند مفید و مولد برای این کشور باشد.بسیاری از شهروندان ایرانی که در گرجستان اقامت یک ساله گرفته‌اند، موفق به تمدید آن نشده‌اند.»
اما هشدار به متقاضیان خرید خانه در کشورهای همسایه به همین جا محدود نمی‌شود. چند روز پیش، سرکنسولگری ایران در دبی نیز اطلاعیه‌ای برای متقاضیان خرید ملک در دبی منتشر کرد. در این اطلاعیه آمده بود:«خرید املاک در دبی به هیچ وجه موجب اعطای اقامت طولانی مدت نخواهد شد.
قبل از هرگونه اقدام به نحو مقتضی از جمله مشورت با کارشناسان معتبر املاک، از صلاحیت و اعتبار شرکت طرف قرارداد اطمینان حاصل کنید. زیرا قراردادهای خرید ملک در امارات به گونه ای تنظیم می شوند که تنها در صورت عدم پرداخت یک یا دو قسط موجب از بین رفتن همه سرمایه خواهد شد بدون آنکه حتی یک متر از ملک مورد نظر به خریدار تعلق گیرد.» بر اساس این اطلاعیه، در سال‌های گذشته تعداد زیادی از ایرانی‌ها با خرید املاک در دبی، شارجه، عجمان یا سایر امارتها در دام کلاهبرداران قرار گرفته و باعث وارد آمدن خسارت‌های میلیارد درهمی به آنان شده است.
خروج طلا از کشور؛ شایعه یا واقعیت؟
با محدودیت‌های اعمال شده دلاری از سوی دولت برای جلوگیری از خروج سرمایه‌ای که یا از سوی مردم برای خرید ملک در کشورهای اطراف هزینه می‌شد یا مستقیماً توسط سرمایه داران به خارج از کشور منتقل می‌شد، برخی‌ها این مساله را مطرح کردند که اکنون با این محدودیت دلاری، روند خروج طلا از کشور شدت گرفته است.
در این زمینه حسین پنداروند دبیر انجمن طلا و جواهر می‌گوید: وقتی در بازار مصنوعات راکد و بازار طلای آب شده فعال است، نشان می‌دهد یک جریان قاچاق طلا شکل گرفته و گروهی در حال قاچاق طلا به خارج از کشور هستند. شورای جهانی طلا در گزارشی اعلام کرده در سه ماهه قبل از فروردین ماه مردم ایران بیش‌از 9 تن طلا خریداری کرده‌اند اما آیا این میزان را مردم ایران خریده‌اند؟ اگر مردم این میزان طلا خریداری کرده‌اند، باید بازار طلا با رونق روبه‌رو باشد اما ما که بازار را رصد می‌کنیم، می‌بینیم رکود در بازار حاکم است؛ بنابراین مردم این طلا را خریداری نکرده‌اند.درعین حال این ادعا که در روزهای گذشته از سوی برخی از فعالان این صنف یا برخی محافل خبری مطرح شده است با واکنش‌های مختلفی مواجه شده است.
از جمله محمد کشتی آرای عضو هیات مدیره اتحادیه طلا و جواهر درگفت‌و‌گو با «ایران» درپاسخ به این سوال که آیا خروج ذخایر طلا از کشور را تایید می‌کنید؟ گفته بود: با قاطعیت اعلام می‌کنم که چنین اتفاقی نیفتاده است. گاهی اوقات به‌دلیل پایین‌تر بودن نرخ طلا در بازار داخلی نسبت به بازارکشورهای خارجی زمینه خروج طلا از کشور فراهم می‌شود، اما طی ماه‌های گذشته همواره قیمت طلا در بازار ایران گران‌تر از سایر کشورها بوده است و به همین دلیل خروج طلا صرفه اقتصادی ندارد. به‌گفته وی هم‌اکنون نرخ طلا در ایران درمقایسه با اونس جهانی بالاتر است.
همچنین عبادالله محمدولی عضو انجمن طلا و جواهر نیز دراین باره به «ایران» گفت: خروج طلا از کشور زمانی اتفاق می‌افتد که فاصله قیمتی زیادی میان داخل و خارج ایجاد شود که به‌دلیل بالا بودن نرخ‌ها در بازار ایران این موضوع صرفه اقتصادی ندارد. به‌گفته وی در سال‌های گذشته و برخی از مقاطع که نرخ طلای داخلی ارزان‌تر از خارج می‌شد به‌صورت محدود شاهد خروج طلا از کشور بودیم. دراین بازه‌های زمانی خروج هر کیلو طلا بین 3 تا 4 میلیون تومان صرفه داشت. وی همچنین با بیان اینکه خروج طلا با ریسک بالایی نیز همراه است، افزود: برهمین اساس در یکسال اخیر شاهد خروج طلا از کشورنبوده‌ایم.
