رژیم درمانی قبل از بارداری (۱)

فاطمه استیری

دکتر منصور شهرکی؛ دانشیار تغذیه و رژیم‌درمانی، در خصوص وزن قبل از بارداری گفت: «معیار وزن نرمال، کاهش و یا افزایش وزن قبل از بارداری اندازه‌گیری نمایه توده بدن (BMI) است که از تقسیم وزن (کیلوگرم) به مجذور قد (مترمربع) به دست می‌آید. BMI خانم قبل از بارداری کمتر از 5/18 نشانه کم‌وزنی، بین 5/18 و9/24 در محدوده وزن طبیعی، بین 25 تا 9/29 نشانه افزایش وزن و بیشتر و مساوی 30 نشانه چاقی است.

بهترین BMI جهت بارداری BMI نرمال و طبیعی می‌باشد و خانم‌هایی که با این شاخصه بارداری را شروع می‌کنند، مطمئن باشند که در صورت کنترل و پایش افزایش وزن مناسب دوران بارداری و مراجعات ماهانه به کارشناسان و متخصصین ذیربط هیچ مشکلی برایشان ایجاد نخواهد شد. خانم‌هایی که از افزایش وزن و بعضا چاقی قبل از بارداری رنج می‌برند حتما باید قبل از بارداری در جهت تعدیل وزن خود و رساندن آن به وزن ایده‌آل کوشا باشند.

این خانم‌ها حتما باید بدانند که دوران بارداری به هیچ عنوان دوران رژیم گرفتن و انجام فعالیت‌های شدید ورزشی به منظور کاهش وزن نیست و در پایان بارداری حتما باید به وزن خانم باردار حتی خانم‌های باردار مبتلا به چاقی نیز اضافه شود. همچنین این خانم‌ها بهتر است در جریان باشند که اگر به رساندن وزن خود به حد نرمال در قبل از بارداری اقدام ننمایند، احتمال ابتلا به دیابت، فشار خون بارداری و ... در آنها در مقایسه با خانم‌هایی که بارداری را با وزن نرمال شروع کرده‌اند بیشتر می‌باشد.

بهترین توصیه به این خانم‌ها این است که از طریق رژیم غذایی علمی، ورزش نمودن و تغییر در سبک زندگی زیر نظر متخصصین تغذیه و رژیم‌درمانی اقدام به کاهش وزن خود نمایند.

از طرف دیگر اگر وزن خانمی قبل از بارداری کم باشد و مبتلا به لاغری باشد، احتمال زایمان زودرس و یا به دنیا آوردن کودک با وزن کم هنگام تولد و یا بعضا سقط جنین در او در مقایسه با خانم‌هایی که بارداری را با وزن نرمال شروع کرده‌اند بیشتر می‌باشد، بنابراین به این خانم‌ها نیز قویا توصیه می‌گردد برای جلوگیری از ابتلا به تمامی حالات یادشده قبل از بارداری وزن خود را به حد ایده‌آل برسانند که در این مورد نیز توصیه می‌شود از کارشناسان و متخصصین ذیربط شهر خود کمک بگیرند».

وی افزود: «امروزه نتایج تحقیقات مختلف علمی نشان می‌دهد که نه تنها تغذیه مناسب در طی دوران بارداری، بلکه تغذیه قبل از بارداری نیز می‌تواند بر روی نتیجه بارداری از ابعاد مختلف تأثیر بگذارد.

خانمی که زایمان زودرس دارد و یا کودکی با وزن کم هنگام تولد به دنیا می‌آورد و یا بعضا مبتلا به سقط جنین می‌شود و یا مشکلاتی مثل دیابت، فشارخون و چاقی بیش از حد دوران بارداری پیدا می‌کند، باید ریشه این مسائل را در تغذیه قبل از بارداری خود مورد کنکاش قرار دهد.

اگر خانمی قبل از بارداری مبتلا به کم‌خونی و ضعف بنیه بدنی می‌باشد و از علائمی مثل خستگی زودرس، سردرد، افزایش ضربان قلب، کم‌اشتهایی و بی‌حوصلگی رنج می‌برد، بداند که احتمال کم‌وزنی در او قوت دارد و در صورت درمان نکردن خود از طریق دارودرمانی و رژیم‌درمانی باید منتظر زایمان زودرس یا تولد کودک با وزن کم و یا بعضا سقط جنین باشد.

از طرف دیگر خانمی که قبل از بارداری مبتلا به افزایش وزن و یا چاقی می‌باشد و مخصوصا خانم‌هایی که قبل از بارداری دارای فشارخون بالا و قند خون بالا هستند، بدانند که بارداری باعث تشدید این بیماری‌ها خواهد شد و مشکلات عدیده‌ای برای خودشان و جنین پیش خواهد آورد که یک نمونه آن ختم حاملگی برای زنان با فشارخون بالا در طی دوران بارداری است.

پس آنچه اهمیت بسیار بالایی دارد این است که فرد قبل از بارداری تغذیه مناسب و ایده‌آل داشته باشد که ضمن رسیدن به وزن نرمال، از بروز بیماری‌های تهدیدکننده بارداری یاد شده نیز جلوگیری شود. برای این منظور ضمن اینکه به تمامی خانم‌ها در سنین باروری توصیه می‌شود از پرخوری اجتناب نمایند این افراد باید از مواد غذایی کلسیم‌دار مثل شیر و لبنیات و منابع غذایی آهن‌دار مثل انواع گوشت‌ها، دل، جگر و قلوه در حد اعتدال استفاده کنند.

این افراد باید در نظر داشته باشند که تعادل و تنوع در دریافت مواد غذایی سرلوحه کارشان باشد و از غذاهای تمامی گروه‌های غذایی (شیر و لبنیات، گوشت‌ها، نان و غلات، سبزیجات و میوه‌جات) هر روز و حتی در تمامی وعده‌های غذایی روزانه استفاده نمایند و اگر پارامترهای بیوشیمیایی خونشان مثل قند، چربی و ... در حد نرمال و طبیعی نیست و از افزایش وزن و چاقی رنج می‌برند، قبل از بارداری در جهت مرتفع نمودن ‌آنها اقدام عاجل نمایند».

دکتر شهرکی در ادامه، در مورد تغذیه افرادی که گیاهخوار هستند و تصمیم به باردار شدن دارند، گفت: «اگر خانم گیاهخوار سالم قبل از بارداری در محدوده وزن نرمال و طبیعی باشد و افزایش وزن مناسب را بر اساس میزان BMI قبل از بارداری خود در طی دوران بارداری نیز پیدا کند، از نظر علمی مشروط بر اینکه تمامی پارامترهای بیوشیمیایی خون او مثل قند، چربی و فشارخون در قبل و حین بارداری تحت کنترل باشند، مشکلی برای خودش و جنین او با رژیم گیاهخواری مناسب و علمی پیش نخواهد آمد...

برای خواندن بخش دوم- رژیم درمانی قبل از بارداری- اینجا کلیک کنید.

برای خواندن بخش سوم- رژیم درمانی قبل از بارداری- اینجا کلیک کنید.