اشعار فارسی عمر خیام مهمان خانه و خانواده های ایران

 28 اردیبهشت هر سال در ایران، متقارن با سالروز تولد شاعر، ریاضی دان و ستاره شناس بزرگ ایرانی، حکیم عمر خیام است. عمر خیام  از حکما، ریاضی دانان و شاعران بزرگ ایران در اواخر قرن 5 و اوایل قرن 6 بوده که آثار زیبای وی تاثیر به سزایی در ادبیات فارسی به جای گذارده است. بدون شک ایران از جمله قلمروهایی است که در طی چند قرن گذشته مشاهیر و حکمای بسیاری به دنیا عرضه نموده و در مقایسه، هیچ یک از کشورهای همسایه یا غیر همسایه تا بدین حد با جهان تعامل فرهنگی و علمی- تاریخی نداشته است. به مناسبت روز بزرگداشت حکیم عمر خیام مهمان او می شویم تا با گوشه ای از خدمات و کارهایش آشنا شویم. 28 اردیبهشت و بزرگداشت خیام همگی بهانه است تا ما قدری به فرهنگ و ادبیات خود نزدیک تر شویم.

زندگی پر فراز و نشیب شاعری نامی

 حکیم عمر خیام نیشابوری از معروف ترین حکما و ریاضی دانان جهان اسلام بوده که در سال 329 هجری قمری در نیشابور دیده به جهان گشود. وی پس از گذراندن تحصیلات در حوزه های مختلف در رشته ریاضیات و نجوم تبحر یافت و در این حوزه شیوه های خاصی را در حل مسایل مختلف ابداع نمود. خیام به دلیل دانش عظیمی که به دست آورده بود، ملکشاه سلجوقی او را به دربار فراخواند و وی را در صدر نشاند. خیام در نزد ملکشاه دست به انجام کارهای علمی بسیاری زد که از میان آن ها به نگارش تقویم جلالی اشاره می کنیم. عمر خیام بنا به در خواست ملکشاه رصدخانه ملکشاهی را ساخت و به اصلاح تقویم همت گمارد. تقویم جلالی او امروزه در میان ایرانیان رواج دارد و از چنان اعتباری بر خوردار است که تا کنون کمتر به آن ایراد وارد شده است. خیام تحت حمایت و سرپرستی ابوطاهر، قاضی القضات سمرقند، کتابی درباره معادلات درجه سوم نوشت و از آنجا که با نظام الملک طوسی رابطه خوبی داشت، کتابش را به او هدیه کرد. تحقیقات و مطالعات خیام در جبر در نوع خود تحسین برانگیز است اما کشف دیر هنگام رساله جبر او  موجب شگفتی اندیشمندان به سبب جنبه تاریخی آن شد. اثبات اصل پنجم اقلیدس که شالوده هندسه اقلیدسی است از دیگر دستاوردهای علمی عمر خیام  می باشد. مرگ خیام را میان سال های 520-517 هجری قمری می دانند که در نیشابور رخ داد. گروهی نیز مرگ او را سال 516 نوشته اند ولی پس از بررسی های لازم مشخص گردیده که تاریخ مرگ وی سال 517 هجری قمری بوده است. آرامگاه وی هم اکنون در شهر نیشابور در باغی که آرامگاه امامزاده محروق در آن واقع می باشد، قرار گرفته است. 28 اردیبهشت و بزرگداشت خیام می تواند ما را به کشور و مردم خود نزدیک تر می سازد.

چهره جهانی و محبوب خیام

در جهان، خیام به عنوان یک شاعر، ریاضیدان و اخترشناس شناخته شد. هرچند که اوج شناخت جهان از خیام را می توان پس از ترجمه اشعارش توسط ادوارد فیتزجرالد دانست. این در حالی است که بسیاری از پژوهشگران از شعرهای ترجمه شده به وسیله فیتزجرالد را سروده خیام نمی دانند و این خود سبب تفاوت هایی در شناخت خیام در نگاه ایرانی ها و غربی ها شده است. تأثیرات خیام بر ادبیات غرب از مارک توین تا تی. اس. الیوت او را به نماد فلسفه شرق و شاعر محبوب روشنفکران جهان تبدیل کرده است. پس از فیتزجرالد، فرانسوی ها با ترجمه رباعیات او به معرفی خیام در جهان غرب کمک کردند. در باور آن ها خیام  یک صوفی قلمداد شده و همین موجب شد که تئوفیل گوتیه او را شاعری رند حساب کند. نظر گوتیه نسبت به خیام و شرح و تفصیل اشعارش موجب شد که فرانسویان نسبت به این شاعر ایرانی علاقه زیادی نشان دهند. ولادیمیر پوتین، مارتین لوتر کینگ و آبراهام لینکن همیشه قبل از خواب رباعیات خیام می خواندند. این مطلب خواندنی به مناسبت روز بزرگداشت حکیم عمر خیام ارائه شده است.

پایان سخن و شعری از شاعری نامی

خیام شاعر و دانشمند نامی ایران زمین بوده که برای علم و ادبیات ایران زحمت فراوان کشیده است. در پایان مطلب شعری از اشعار زیبای این شاعر نامی را عنوان می کنیم.