بیماری خاموش در کمین زنان ایرانی (۲)

سن: هر چه سن بالاتر می‌رود خطر پوکی استخوان نیز افزایش می‌‌یابد. مردانی که بیشتر عمر می‌کنند خطر بیماری بیشتری نیز دارند.

وزن: اگر وزن بیش از حد طبیعی کم باشد، استحکام استخوان‌ها نیز کم می‌شود.

نژاد: شما اگر از نژاد سفید یا جنوب شرقی آسیا باشید، در معرض بیشترین خطر ابتلا قرار دارید. نژاد سیاه کمترین خطر ابتلا را دارند.

تاریخچه خانوادگی: داشتن مادر و یا خواهر مبتلا به پوکی استخوان خطر ابتلا در شما را بالا می‌برد.

استفاده از تنباکو یا سیگار: نقش آن به درستی شناخته نشده است، اما محققین مشاهده کرده‌اند که تنباکو در ضعیف کردن استخوان نقش دارد.

مدت زمان طول عمر: مدت زمانی از طول عمر که یک زن می‌تواند استروژن تولید کند. هر چه این مدت زمان طولانی‌تر باشد خطر پوکی استخوان کمتر است. به عنوان مثال اگر شخصی دیرتر از معمول به یائسگی برسد، شانس کمتری برای پوکی استخوان دارد و برعکس هر چه سن یائسگی کمتر باشد (کمتر از 40 سالگی) در معرض خطر بیشتری قرار دارند.

داروها:‌ استفاده طولانی مدت از کورتون‌ها مثل پردنیزولون، کورتیزون، دگزامتازون و پردنیزون به استخوان صدمه می‌زند. این داروها معمولاً در درمان آسم و آرتریت روماتوئید و پسوریازیس بکار می‌‌رود. البته باید دانست که مصرف یک یا چند آمپول کورتون در سال چنین اختلالی ایجاد نمی‌کند.

بعضی از (داروهای مدر و ادرار آور مانند فورسماید (لازیکس)، بومتائید، اتاکرینیک اسید و… که باعث آزاد شدن کلسیم از کلیه به داخل ادرار و دفع آن می‌شوند به استخوان‌ها صدمه می‌زنند.

استفاده طولانی مدت از هپارین، متوتروکسات، بعضی داروهای ضد صرع مانند کاربامازپین و داروهای ضد اسید معده حاوی آلومینیوم نیز باعث کاهش توده استخوانی می‌شوند.

ابتلا به بیماری: ابتلا به بعضی بیماری ها مانند پرکاری تیروئید، پرکاری یا کم کاری غده پاراتیروئید، کم کاری غدد جنسی و کم کاری یا پرکاری غدد فوق کلیوی می‌‌توانند فرد را مبتلا به درجاتی از پوکی استخوان کنند.

کاهش کلسیم: کاهش کلسیم دریافتی در طول زندگی و یا شرایطی که باعث کاهش جذب کلسیم شود. این شرایط شامل جراحی معده، یا بیماری‌های دستگاه گوارش مانند بیماری کرون، بیماری کوشینگ و بی اشتهایی عصبی نیز به استخوان صدمه می‌زنند.

شیوه زندگی بدون تحرک: بهداشت و سلامت استخوان از سن کودکی تضمین می‌شود. عدم تحرک و فعالیت روند کاهش توده استخوان‌ها را سرعت می‌بخشد.

استخوان‌بندی:  نوع استخوان‌بندی نیز موثر است، به طوری که استخوان‌بندی ظریف و کوچک، قد کوتاه و لاغر بودن فرد را مستعد پوکی استخوان می‌کند.

الکلیسم مزمن: برای مردان الکلیسم بیشترین عامل خطر شناخته شده است.

افسردگی: مطالعات جدید نشان داده است زنانی که یک دوره افسردگی را تجربه کرده‌اند خطر بیشتری برای ابتلا به پوکی استخوان دارند.

پیشگیری

مصرف مقدار کافی ویتامین D و کلسیم: باید توجه داشت که باید در سنین 10 تا 20 سالگی استخوان را سرشار از کلسیم کرد. زنان در مرحله قبل از یائسگی و در مرحله یائسگی که HRT  مصرف می‌کنند، به 1200 میلی‌گرم کلسیم و 400 واحد ویتامین D روزانه نیاز دارند.

زنانی که در سن بعد از یائسگی هستند و HRT مصرف نمی‌کنند و آنهایی که استروئید مصرف می‌کنند و پوکی استخوان آنها به خاطر این دارو است، به 1500 میلی گرم کلسیم و 800 واحد ویتامین D نیاز دارند. مردان بالای 65 سال 1500 میلی‌گرم کلسیم نیاز دارند و مردان زیر 65 سال به 1000 میلی‌گرم در روز کلسیم نیاز دارند.

بعضی مواقع مصرف مکمل کلسیم باعث یبوست می‌شود که در این موارد مصرف زیاد مایعات (آب)  و فیبرهای غذایی کمک کننده است. به علاوه باید نوع کلسیمی که مصرف می‌کنیم بررسی شود. فسفات کلسیم و سیترات کلسیم کمتر باعث یبوست می‌شوند.

منابع غذایی غنی از کلسیم شامل شیرکم چربی، ماست کم‌چربی، پنیر، سرشیر، سبزی‌های تازه مانند بروکلی، خشکبار، حبوبات، سویا، آب پرتقال، کنسرو ماهی و ماهی‌های نرم استخوان مثل ماهی آزاد، ساردین و کیلکا می‌باشند.

برای خواندن بخش اول- بیماری خاموش در کمین زنان ایرانی- اینجا کلیک کنید.

برای خواندن بخش سوم- بیماری خاموش در کمین زنان ایرانی- اینجا کلیک کنید.