طی یک سال اخیر خانه متری ۱.۵ میلیون گران شد + مقایسه قیمت

میانگین قیمت مسکن شهر تهران در اردیبهشت ماه 1396 متری 4 میلیون و 530 هزار تومان بود که این رقم در اردیبهشت ماه 1397 به متری 5 میلیون و 980 هزار تومان رسیده و در این شرایط قدرت خرید مسکن توسط خانوارها با توجه به نرخ تورم عمومی حدود 25 درصد کاهش یافته است. از سوی دیگر، نقش برخی دفاتر مشاوران املاک به عنوان عامل ثانویه در رشد قیمت‌ها طی شش ماه اخیر محسوس بوده است.

چرا خانه یکباره جهش کرد؟

با توجه به طولانی شدن دوره رکود مسکن و اثرپذیری از جهش قیمت ارز و سکه انتظار می‌رفت که قیمت مسکن در سال 1397 با شیب ملایمی افزایش پیدا کند اما متقاضیان این حوزه به یکباره در فروردین و اردیبهشت ماه امسال با افزایش 29 و 35 درصد قیمت‌ها غافلگیر شدند. قیمت در بعضی مناطق تهران تا 53 درصد رشد کرد. مشاهدات میدانی حاکی از آن است که بعضی دفاتر مشاور املاک شهر تهران به ایجاد هیجان کاذب در این بازار رو آوردند و با استدلال تورم انتظاری در این بخش، متقاضیان را متقاعد به خرید زودهنگام کردند که باعث رشد زودتر از موعد قیمت‌ها شدند. اما کارشناسان معتقدند عطش فعلی بازار مسکن به تدریج فروکش می‌کند و تا یک سال آینده این حوزه وارد رکود خواهد شد. بنابراین دود این رفتار بعضی بنگاه‌داران به چشم خریداران فعلی و خود صنف مشاوران املاک می‌رود.

شکاف 55 درصدی بین وام و قیمت مسکن

اردیبهشت ماه سال 1396 تسهیلات 160 میلیون تومانی بانک مسکن 59 درصد ارزش یک خانه 60 متری بر اساس میانگین قیمت شهر تهران را پوشش می‌داد که این رقم هم‌اکنون به 44.6 درصد کاهش یافته است. به بیان دیگر هم‌اکنون فاصله حدود 55 درصدی بین قدرت خرید از طریق وام و قیمت مسکن ایجاد شده است. این شکاف البته برای واحدهای 75 متری به عنوان الگوی مصرف عمیق‌تر است؛ چرا که بر اساس قیمت‌های جدید هم‌اکنون وام 160 میلیون تومانی فقط 35.7 درصد قیمت یک واحد 75 متری پایتخت را در بر می‌گیرد.

رویکرد سفته‌بازانه در بازار مسکن

معاملات مسکن شهر تهران در اردیبهشت ماه 16.7 درصد نسبت به ماه مشابه سال گذشته افزایش یافت و به رقم 19 هزار مورد رسید. قیمت‌ها نیز بالاترین میزان افزایش از سال 1392 به بعد را تجربه کرد و 35 درصد رشد نقطه به نقطه را نشان داد. هم‌اکنون متوسط قیمت مسکن شهر تهران متری 5 میلیون و 980 هزار تومان است. رصد تراکم معاملات حاکی از آن است که مناطق مرفه‌نشین و متوسط به بالا همچون مناطق 1، 5، 2، 4 و 8 سهم بیشتری از رشد قیمت و معاملات را نسبت به دیگر مناطق داشتند. بر این اساس می‌توان نتیجه‌گیری کرد خانوارهای متوسط که هدف صندوق پس‌انداز مسکن یکم بوده‌اند با جهش یکباره قیمت‌ها دو مسیر را پیش روی خود می‌بینند؛ عده‌ای به خرید واحدهای قدیمی و کوچک متراژ روی آورده‌اند و عده‌ای دیگر هنوز تصمیمی برای خرید نگرفته‌اند.

سپرده‌گذاری 419 هزار خانه اولی

تا 20 اردیبهشت ماه سال جاری419  هزار و 350 نفر در صندوق پس انداز مسکن یکم، ثبت نام و سپرده گذاری انجام داده‌اند که از این تعداد، نزدیک به 60 هزار سپرده‌گذار تا کنون موفق به دریافت تسهیلات خود در شهرهای مختلف شده‌اند. به بیان دیگر آمار ثبت نام‌ها حدود هفت برابر وام‌گیرندگان است. با این‌که سرعت سپرده‌گذاری نسبت به زمان افتتاح این صندوق در خردادماه 1394 طی سال‌های بعد افزایش داشته، بر اساس آمار فعلی باید حداقل 250 هزار فقره تسهیلات به زمان پرداخت رسیده باشد اما به نظر می‌رسد به دلیل تاثیر عوامل بیرونی بر بازار مسکن، متقاضیان با این میزان وام، قدرت خرید خود را از دست داده‌اند. از سوی دیگر با توجه به محدودیت منابع گفته می‌شود بانک مسکن توان پرداخت سالیانه بیش از 82 هزار فقره تسهیلات به خانه اولی‌ها را ندارد. حتی عده‌ای از کارشناسان سال گذشته هشدار دادند که ممکن است صندوق پس‌انداز مسکن یکم با افزایش سپرده‌گذاری به سمت ورشکستگی برود.

متقاضیان افتتاح این حساب می توانند پس از گذشت حداقل دو دوره 6 ماهه بعد از افتتاح حساب با رعایت متوسط موجودی لازم، از سقف تسهیلات این حساب در شهر تهران برای هر نفر 80 میلیون تومان (زوجین 160 میلیون تومان)، مراکز استان‌ها و شهرهای بالای 200 هزار نفر 60 میلیون تومان و در سایر شهرها 40 میلیون تومان استفاده کنند. مدت زمان بازپرداخت تسهیلات اخیرا از 12 به 15 سال افزایش یافته و به این ترتیب مبلغ قسط وام 80 میلیون تومانی در هر ماه 675 هزار تومان می‌شود. نرخ سود این نوع وام نیز در بافتهای فرسوده 6 درصد و در سایر نقاط شهری 8 درصد است. این نرخ سود، پایین‌ترین نرخ تسهیلات در سیستم بانکی محسوب می‌شود. طبق بررسی‌ها هم‌اکنون سهم خانه اولی‌ها از معاملات مسکن شهر تهران 9 درصد است که رقم چندان بالایی نیست.

بررسی علت پایین بودن سهم خانه اولی‌ها از بازار مسکن تهران به ناکافی بودن مبلغ این نوع وام نسبت به قیمت مسکن مربوط می‌شود. در شرایطی که وام مسکن در کلان‌شهر تهران 44.6 درصد قیمت مسکن را پوشش می‌دهد، این رقم در کشورهای توسعه‌یافته بیش از 80 درصد است.

از سوی دیگر افزایش سقف تسهیلات در دستور کار قرار ندارد. سال گذشته وزارت راه و شهرسازی پیشنهاد داده بود سقف وام 160 میلیون تومانی به 200 میلیون تومان افزایش پیدا کند که هنوز با آن موافقت نشده است. در این شرایط خانواده‌هایی که در کلان‌شهرها قصد خرید مسکن دارند باید بخش مهمی از قیمت ملک را تهیه کنند تا بلکه بتوانند با استفاده از تسهیلات به عنوان مکمل، یک واحد مسکونی خریداری کنند.

به گزارش ایسنا، میزان سپرده‌گذاری در بانک عامل بخش مسکن برای خرید اولین خانه توسط خانوارها در پایان سال گذشته 51 درصد افزایش داشته است. این آمار که توسط مدیر امور ارتباطات و حوزه مدیریت بانک مسکن اعلام شده حاکی از آن است که حجم تقاضا برای خرید واحدهای با قیمت حداکثر 160 میلیون تومان در بازار مسکن افزایش یافته اما شواهد و آمار و ارقام معاملات نشان می‌دهد که سرمایه‌گذارانی که معمولا اقدام به خرید و فروش خانه‌های گران‌قیمت می‌کنند در سه ماهه پایانی سال قبل، نقش بیشتری در بازار مسکن ایفا کردند و متقاضیان واقعی به امید ثبات یا کاهش قیمت‌ها در انتظار نشسته‌اند.