مقدمه:
آمار استفاده از داروهای گیاهی در سالهای اخیر رشد قابل توجهی پیدا کرده است. عوارض جانبی بسیار زیاد داروهای شیمیایی و گرانی آنها موجب گرایش مجدد مردم به طب گیاهی شد. استفاده از داروهای گیاهی به لحاظ مقبولیت، در دسترس بودن و آسانی مصرف در جهان و خصوصاً کشورهای در حال توسعه رو به فزونی است.
اما همگام با افزایش مصرف و عرضه آنها عوارض جانبی سوئی خصوصاً در موارد مصرف بی‌رویه و بدون نظارت پزشکان به سراغ مصرف‌کنندگان آمده است. این باور و نگرش غلط که داروی گیاهی کاملاً بی‌خطر و بی‌عارضه بوده و بدون نظارت پزشکان در هر شرایطی قابل استفاده است زیر سوال می‌رود.
همچنین به علت عدم شناخت کامل مردم از نحوه تولید، جمع‌آوری، حمل و توزیع گیاهان در سطح عطاری‌ها و احتمال بالای ایجاد عارضه برای افراد و احتمال سوء استفاده‌های برخی افراد سودجو و فرصت‌طلب و بروز خسارت‌های جانی و مالی این مجموعه تهیه گردیده است.
قسمت مورد استفاده آویشن:
سرشاخه‌های گلدار این گیاه می‌باشد.
محل رویش آویشن:
دارای 350 گونه در سطح جهان می‌باشد که در مناطق معتدله اوراسیا پراکنده شده است که 14 گونه از این جنس در ایران می‌روید.
ترکیبات شیمیایی:
پنتوزان‌ها، تانن، رزین، ساپونین، اسانس (تیمول، کارواکرول، پینن و…)
موارد مصرف آویشن:
- تقویت قوای جسمانی
- افزایش ضربان نبض
- تقویت دستگاه هاضمه
- رفع زردی
- ضعف قوا با منشاء عصبی
- نیرومند ساختن جریان گردش
- کمک به سوخت و ساز مواد پروتیدی
- ضدعفونی کننده، ضد تشنج
- رفع بیماری‌های دستگاه تنفس
- نیرودهنده
- قاعده‌آور
- نفخ، سرفه
- سیاه سرفه
- ذات‌الریه
- تأخیر وقوع حالت قاعدگی زنان جوان
- رفع ترشحات مهبلی
- دردهای قاعدگی
- برونشیت‌های حاد
- برونکوپنومونی
- رفع بیماری روده
- کلیه و مثانه
- رفع ناراحتی‌های جلدی
- دفع کرم کدو و اکسیور
- رفع خارش دستگاه تناسلی زنان
- کاهش دهنده دردهای نقرس و روماتیسم (در استعمال خارجی)
- اثر عفونی کننده قوی
- خستگی روحی
- استرس
عوارض جانبی استفاده از آویشن:
- مصرف خوراکی تیمول در دوزهای درمانی ایجاد درد شکم و غش زودرس کرده.
- حساسیت پوستی (نادر).
- آسم شغلی.
- تحریک غشاء مخاطی و پوست.
- سرگیجه و فتودرماتیت، حالت تهوع و استفراغ، درد در دستگاه گوارش، سردرد، اعتشاش ذهنی، ایست تنفسی و اغما.
- التهاب لب و زبان در استفاده از فرآورده خمیر دندان حاوی آویشن.
- پرخونی و التهاب مزمن در پوست سر با استفاده از صابون و شامپو.
- آزردگی غده تیروئید (در برخی افراد).
موارد منع مصرف و احتیاط آویشن:
- مبتلایان به کولیت روده.
- بارداری و شیردهی.
- دیابت.
- ناراحتی‌های شدید گوارشی.
- مصرف‌کنندگان داروهای محرک‌های CNS.
- مصرف‌کنندگان داروهای مضعف‌های CNS.
- در نارسایی قلبی.
- سرفه‌های اسپاسموریک در بچه‌ها.
- مصرف مداوم در کودکان.
- مصرف کننده داروهای ضد سرطان مانند پروکاربازین.
- مصرف کنندگان داروهای خواب آور.
- هایپنوتیک و بتا آدرنرژیک بلاکرها ممکن است اثر ضدالتهابی تیمول را مهار کند.
مواد موثر گیاهی موجود در آویشن:
آوی پک، برونکوتیدی، تیمکس، تیمیان، توسیان، گاسترولیت، توسیگل، توسیوین، Thymarta
نکات مهم در مورد استفاده از آویشن:
- از مصرف خودسرانه مکمل‌های گیاهی خودداری کنید.
- داروهای گیاهی کاملاً بی‌خطر و بدون عارضه نبوده و بدون نظر پزشک در هر شرایطی قابل استفاده نمی‌باشد.
- در صورت وجود هرگونه بیماری زمینه‌ای با مصرف هم زمان داروهای دیگر با مکمل‌های گیاهی با پزشک یا داروساز مشورت کنید.
- در صورت بروز هرگونه واکنش حساسیتی، باید مصرف این دارو را قطع کنید.
- با مشاهده هرگونه عارضه جانبی به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.
