اصالت

در میان انبوه واژه ها و مصطلحات فلسفی خواه در فلسفه کلاسیک و خواه در فلسفه جدید که فراروی اندیشمندان قرار دارد پاره ای از آنها نقش پایه و اساس نسبت به سایر مصطلحات دارند و از چنان درجه اهمیتی برخوردارند که اگر به دقت و اندیشمندی تبیین نگردند شناخت درست و دقیق بسیاری از مسائل فلسفی را دشوار و گهگاه غیر ممکن می سازد

در مسائل فلسفه اسلامی، مسأله«ضرورت»و تقدّم آن بر وجود، جایگاه ویژه ای دارد که حلّ بسیاری از مسائل فلسفی در گرو آن است.

حقیقت لابشرطی وجود، اصیل است و به ادلّهای که خواهد آمد اصالت او با وجوب ذاتی آن ملازمت دارد. بنابراین، ، واجبالوجود بالذات است و چون واجبالوجود هیچگونه کثرتی را نمیپذیرد پس این حقیقت از هرگونه کثرت عزلی یا تشکیکی به دور است. در این مقاله، انتقادات وارد بر ملازمه اصالت وجود با وجوب ذاتی آن طرح، سپس به آنها پاسخ داده شده است.

اصالت وجود در دیدگاه صدرالمتألهین با وجوب ذاتی آن ملازم نیست؛ زیرا اصالت وجود به معنای موجود بودن وجود است بدون واسطه در عروض، و وجوب ذاتی وجود به معنای موجود بودن وجود است بدون واسطه در ثبوت

اصالت وجود یا ماهیت از مباحث بسیار مهمی است که از زمان میرداماد (ره) و صدرالمتالهین شیرازی (ره) با همین عنوان به عرصه فلسفه گام نهاد و از مباحث رسمی فلسفه اسلامی شد

یکی از دغدغههای فلسفی در عرفان و حکمت متعالیه، مسئله «وحدت وجود» است. عرفا قایل به وحدت شخصی وجود هستند، در حالی که در فلسفه و بخصوص در حکمت متعالیه، کثرت وجود بدیهی یا قریب به بدیهی تلقّی شده است

حکیم صدرالمتألّهین (ملاّصدرا) از جمله معدود فرزانگانی است که در زمینه حکمت و فلسفه، گوی سبقت از سایران ربوده، چنان که دیگران را بال پرواز تا بلندآسمان کمال او نیست

معمولاً در تقسیر علل و انگیزه های رفتارهای انسانی نظرگاههای مختلفی ابراز شده که همگی مبتنی بر مقادیری تجربه و آمار و استنباط و استدلال است

هدف این مقاله تبیین وحدت و کثرت از دیدگاه شهاب الدین یحیی سهروردی معروف به شیخ اشراق است.ابتدا معنا و مفهوم واحد و عدد (کثرت)را بیان کرده سپس مطرح می کنیم که آیا شیخ اشراق قائل به اعتباری بودن وحدت و کثرت است و یا اینکه همانند ابن سینا قائل به این است که وحدت و کثرت در خارج ما به ازاء دارند.

آن چه پیش رو دارید، مشروح دومین جلسه از سلسله کرسی های نقد و نظریه پردازی با موضوع اصالت وجود و ماهیت است که در شماره پیشین قسمتی از آن به چاپ رسید و دراین شماره ادامه آن تقدیم خوانندگان می گردد. میهمانانی که در این نشست حضور دارند عبارتند از: