علم-اقتصاد

تفاوت اساسی میان فقه و علم اقتصاد اسلامی در این است که هدف اصلی فقه، دستیابی به گزاره های ارزشی یعنی احکام شرعی است و این احکام ارزشی، نسبت بسیار بالایی از مادّه فقه را تشکیل می دهند حال آن که هدف اصلی علم اقتصاد اسلامی (و اقتصاد اثباتی) عبارت از دستیابی به گزاره های توصیفی است که واقعیت را مشخص، و بین پدیده های اقتصادی ارتباط برقرار می کنند.

عبدالرحمن بن محمد بن خلدون الحضرامی تونسی (1332 1406 میلادی) معروف به ابن خلدون، در کتاب خود به نام مقدمه، مبانی اصلی رشته های گوناگون دانش به ویژه علم تمدّن (العمران) را پی ریخت؛ امّا به سبب سهم چشمگیری که ابن خلدون در علم اقتصاد داشت، باید او را اگر نه «پدر» علم اقتصاد، دست کم یکی از پیشگامان برجسته در تاریخ اندیشه اقتصادی به شمار آورد

گرچه از آغاز بحث درباره اقتصاد اسلامی مدّتی گذشته است، مجال برای گفت وگو در برخی از بخش های روش شناسی آن همچنان وجود دارد. به طور عام می توان گفت که گذشت زمان معقولی بر هر علمی، در واقع، یکی از عناصر مهّم قابل بحث در ابعاد روش شناختی آن علم شمرده می شود.

علم اقتصاد متعارف پس از آنکه حداقل یک قرن، مستقل از تفکر و دانش دینی گسترش یافت در چند دهه اخیر ارتباطی دوسویه با دین بر قرار نمود

بعضی منکر علم اقتصاد اسلامی هستند. مراد این گروه از «علم »، معنای پزیتیویستی آن است

متن حاضر ترجمه مقاله ای است با نام فوق (Tendencies, Laws, and the Composicion of economic causes)که به قلم آقای دانیل م

اشاره: در این مصاحبه - که در نشریة Challenge چاپ شده است - روش شناسی از نظر مارک بلاگ مورد توجه قرار گرفته است

رویکرد طبیعی و متعارف به متافیزیک اقتصاد باید با بررسی دقیق یک نظریه و عمل اقتصادی یا بخش مناسبی از آن آغاز شود و چنین رویکردی باید مشخص کند که متضمن و یا دربردارنده کدام تصویر متافیزیکی است و نیز کدام تصویر متافیزیکی با این نظریه و عمل بیش ترین سازگاری را دارد

می دانیم که علم اقتصاد به مطالعه روابط میان متغیرهای اقتصادی و فعالیت انسانی در عرصه تولید کالاها و خدمات می پردازد و سعی می کند قانونمندی نحوه معیشت مردمان و افت و خیزهای آن را بررسی کند و جامعه شناسی اقتصادی نیز دیگر جنبه هایی را که بر اقتصاد تأثیر گذارده و از آن تأثیر می پذیرند مورد بررسی قرار می دهد

اندیشه و تفکر اسلام به عنوان یک جهان بینی برای اداره جامعه و راهنمای انسان بسوی کمال و سعادت واقعی، قوانین و طرحهای ضروری منطبق بر نیازهای مادی و معنوی بشر، در اختیار جامعه قرار می دهد تا همه نهادهای فرهنگی - سیاسی و اقتصادی برای ایجاد رفاه و رفع فقر و تبعیض و تحقق عدالت اجتماعی فعال شوند .