بحث از تقابل واقعی یا کاذب میان سنت و تجدد، مواجهه ایرانیان با فرهنگ و تمدن جدید، کشاکش‌های این رویارویی و فراز و نشیب‌های دویست-سیصد ساله آن، درست یا غلط، یکی از مباحث اساسی و مکرر در میان روشنفکران و اندیشمندان ایرانی در روزگار معاصر است. بسیاری اساس مشکلات ما را ناشی از حل نشدن این مساله و شماری نیز از اساس آن را یک شبه‌مساله تلقی می‌کنند.