ساسانی

با وجود تأثیر فرهنگی حیره در تاریخ عربستان، مورخان و محققان ایرانی عموماً به نقش سیاسی حیره پرداخته اند و به نقش فرهنگی آن کمتر عنایت کمتری داشته اند

رویداد قادسیه، سرنوشت مسلمانان و ایرانیان را تغییر داد . مسلمین با فتح ایران ساسانی در پایان بخشیدن به دوران شاهنشاهی کهنسال ساسانی، وارث تمدن و فرهنگی غنی و بی سابقه گردیدند، قادسیه در عین حال نقطه بر خورد فرهنگ اسلامی با تمدن ایرانی بود

بی گمان سقوط دولت ساسانی که در عهد آغازین دولت اسلامیِ مدینه رخ داد از جهاتی شگفت آور و از سویی قابل توجه است

آل بویه نام خود را از «بویه » (1) گرفتند که پدر بنیادگذاران این سلسله بود. جد ایشان ابو شجاع بویه پسر فناخسرو(پناه خسرو) نام داشت که نسبت خود را به «مهرنرسی » وزیربهرام گور می رسانید

یکی از عوامل انتقال فرهنگ و تمدن ایرانی به جهان اسلامی در قرون نخستین اسلامی نخبگان ایرانی بودند که چشمپوشی از مطالعه آنها خطایی بزرگ در شناخت تاریخ ایران و اسلام خواهد بود

برای بدست آوردن ارزش نهضتی که پیامبر اسلام(ص) بنیانگذار آن بود، لازم است و لو در حد اجمال با اوضاع دو محیط آشنا شویم: