علت

یکی از براهینی که در امتناع تسلسل در علل حقیقی اقامه می شود، برهان طرف و وسط است. بعضی برای استحاله تسلسل تا 52 برهان را ذکر کرده اند.(1) حکیم سبزواری تعدادی از براهین را در شرح منظومه بیان کرده است. براهینی که در ابطال تسلسل اقامه شده دو دسته اند:

زندگی اجتماعی امروزه آکنده از روابط اجتماعی و تعاملات میان فردی است. ما بیش تر ساعات بیداری خود را در تعامل با دیگران می گذرانیم و نیازهای فردی و جمعی خود را از همین روابط تأمین می کنیم

ارسطو یکی از بزرگ ترین متفکّران جهان محسوب می شود. او نقطه عطفی است در تاریخ فلسفه غرب و به طور کل، در تاریخ تفکّر و اندیشه که تأثیر بسیاری بر فیلسوفان پس از خود گذاشته است؛ به همین دلیل، اهمیت زیادی در تاریخ فلسفه دارد

بحث از مفاهیم و چگونگی تشکیل مفاهیم گوناگون در ذهن آدمی یکی از مباحث اساسی و شیرین روان شناسی است مخصوصاً در جهان حاضر که تعدد و تنوع مفاهیم، نقش مهمی در زندگی افراد و اقوام ایفا می کنند

در مسائل فلسفه اسلامی، مسأله«ضرورت»و تقدّم آن بر وجود، جایگاه ویژه ای دارد که حلّ بسیاری از مسائل فلسفی در گرو آن است.

بحث از علل اربعه (فاعلی - علت غایی - علت مادی و علت صوری) یکی از مباحث فلسفه یونانی ارسطویی است. هرکدام از علل فوق و همچنین روابطشان با هم احکام و ویژگیهای خاصی داشته که محل بحث و پژوهش می باشد.

مقاله حاضر قسمت دوم از مقاله "علت غایی از دیدگاه حکمای اسلامی " است که در شماره پیشین این نشریه در بحث آن وارد گشتیم ; اینک به بررسی سرفصلهای دیگری در این زمینه می پردازیم:

بطلان تسلسل علل و معلولها تا بی نهایت، از جمله مباحث مهم فلسفی وکلامی بوده، و بسیاری از مسایل مهم فلسفه مانند: مساله «اثبات واجب الوجود بالذات » و