استعمار

اگرچه دو اصطلاح استعمار و امپریالیسم معانی متفاوت اما گاهی هم‌پوشان دارند، هر دو از یک انگیزه نشأت می‌گیرند: تحت سلطه قرار دادن، تسلط یافتن و استثمار یک گروه یا ملت توسط یک قدرت نظامی و اقتصادی برتر.

ناسیونالیسم ضد استعماری، در واقع ناسیونالیسم رایج در جهان سوم است که به بیرون راندن دولت‌های استعمارگر از سرزمین‌های آسیایی و آفریقایی منتهی شد.

فرانسوی‌ها که در استعمارگری از انگلستان عقب افتاده بودند، نه به قصد کمک به دموکراسی که برای ضربه به انگلستان از استقلال‌طلبی مردم آمریکا حمایت کردند. انگلستان هم با دامن‌زدن به انقلاب فرانسه انتقام گرفت.

از نخستین ساعات وقوع کودتا و برکناری محمد بازوم رئیس جمهور نیجر، کشورهای حوزه غرب افریقا دو پاره شده و به حمایت یا محکومیت کودتا پرداختند.

نهضت تحریم تنباکو را می توان اولین نهضت بیداری ایرانیان نام نهاد. در جریان این نهضت بود که برای اولین بار مردم و توده مسلمان ایرانی به طور مستقیم با استعمار، و به طور غیرمستقیم با استبداد به عنوان مهم ترین عوامل عقب ماندگی ایران به مبارزه برخاستند

قدرت های جهانی در تاریخ به صورت مستمر در پی آن بودند تا با گسترش دامنه و حوزه نفوذ و مناطق تحت سلطه خود، گوی سبقت را از یکدیگر بربایند و در رقابت با هم، دست بالا را پیدا کنند

17 فروردین 1299 شیخ محمد خیابانی قیام خود را در تبریز آغاز کرد. این قیام که شش ماه به طول انجامید، دستاوردها و تأثیرات مهمی در تاریخ معاصر برجای گذاشت؛ احیای سنت دیرین مبارزه با استعمار، سست کردن پایه های قرارداد 1919 (معامله فروش ایران به انگلستان) و

انگلیسی‌ها منطقه هرات را مهم می‌شمردند؛ چون برای این نقطه ضمن طرح‌هایشان به منظورتجاوز استعماری به منطقه آسیای میانه و حوزه دریای خزر اهمیت استراتژیک فراوانی قائل بودند.

پس از این جنگ رئیسعلی دلواری بر حملات شبانه خود به بوشهر و پادگان انگلیسی‌ها افزود و با همفکری دیگر خوانین منطقه طرح حمله سراسری به بوشهر و آزادسازی آن را پی‌ریزی کرد.

این طرح قصد دارد تاریخچه‌های مغفول‌مانده‌ای را آشکار کند که رابطه میان امپراتوری انگلستان و رویکرد استعماری‌اش را - برای مثال در غرب آفریقا، کارائیب و هند و چین- با زندگی رویایی در خانه‌های مجلل ییلاقی در انگلیس نشان می‌دهد.