علت-غایی

بحث از علل اربعه (فاعلی - علت غایی - علت مادی و علت صوری) یکی از مباحث فلسفه یونانی ارسطویی است. هرکدام از علل فوق و همچنین روابطشان با هم احکام و ویژگیهای خاصی داشته که محل بحث و پژوهش می باشد.

مقاله حاضر قسمت دوم از مقاله "علت غایی از دیدگاه حکمای اسلامی " است که در شماره پیشین این نشریه در بحث آن وارد گشتیم ; اینک به بررسی سرفصلهای دیگری در این زمینه می پردازیم:

«و من اعرض عن ذکری فان له معیشة ضنکا» (1)

مقدمه: در برهان نظم آنچه که وجود خالق دانا را اثبات می کند، ارتباط نظم با علت غایی است. علت غایی نمی تواند ناشی از تصادف باشد ولی تصادفاتی که ما در عالم می بینیم با نظم عالم منافاتی ندارد.