در پرتو ظهور اسلام، الگوهای اجتماعی منحصر به فردی شکل گرفت که اگرچه در میان ملل و ادیان سابق کمابیش سوابقی از آن به چشم میخورد، اما در بستر فرهنگ و معارف اسلامی، این الگوها تبلور ویژهای پیدا کرده و در مناسبات اجتماعی و پیشبرد اهداف کلان جامعۀ اسلامی مؤثر بوده است