در صد سال گذشته هیچ متفکری به اندازۀ مارکس دستمایۀ تفاسیر رنگارنگ نبوده است. مدتها طول کشید تا اندیشههای او در دانشگاهها جایی برای خود بیاید، اما بعد او قدم به قدم دانشگاهها و فضای عمومی را فتح کرد، چه در مقام اندیشمندی بیبدیل، و چه بهمنزلۀ نمادی برای سازشناپذیری