نسبیت

سفر در زمان و بهره‌گیری از ماشین‌های قدرتمند می‌توانند فرد را در طول زمان به جلو یا عقب منتقل کنند. این پدیده در چند دهه گذشته، محوریت اصلی بسیاری از افسانه‌های تخیلی بوده است. تاکنون افسانه‌ها و فیلم‌های علمی تخیلی بسیاری پیرامون این مفهوم مانور داده‌اند، اما آیا این پدیده مطلقا به همین داستان‌ها و فیلم‌ها محدود است؟ احتمالا خیر!

مبانی فکری و فلسفی، که پلورالیست ها از آن بهره می برند، نسبیّت حقیقت و یا نسبیّت آگاهی و ادراک است. نسبیّت، معانی اصطلاحی و استعمالات مختلفی دارد:

بحث نسبیت همان گونه که درباره اموری همچون علم، حقیقت، اخلاق و مانند این ها مطرح است، در حقوق نیز می تواند به عنوان یک چالش جدی مطرح باشد به دیگر سخن، در حقوق نیز این سؤال وجود دارد که آیا حقوق ثابتی که تغیّر نپذیرد وجود دارد یا خیر؟ و اساسا آیا حقوق، واقعیتی ثابت دارد یا صرفا یک امری نسبی و منوط به اوضاع و شرایط متغیر و متحول خواهد بود؟

امروزه در همه جای عالم صحبت از تضاد فرهنگ ها، تعامل فرهنگ ها، و گفت وگوی فرهنگ ها، امکان جهانی شدن فرهنگ، و نسبیت فرهنگ است

یکی از نظریه های متأثر از هرمنوتیک غرب، نسبیت فهم متون دینی و یا هر متن دیگر می باشد. صاحبان این نظریه در تلاشند، متد هرمنوتیک غرب را در تفسیر متون دینی به کار ببرند. آنها با صامت انگاری شریعت و دخالت پیش فرضهای ذهنی مفسّر در فهم متن و روبرو شدن با قرائتهای گوناگون بر این باورند که فهم صریح متن، دست نیافتنی است.

«آدمیان در زمان ها و مکان های گوناگون، آداب و رسوم، نظام های اخلاقی، تنظیمات قانونی، سیاسی و نظریات دینی مختلفی را اتخاذ کرده اند . چنین اختلاف و تنوعی، حقیقتی اساسی راجع به فرهنگ آدمیان و زندگی اجتماعی آنان است . این مطلب به ویژه، مبین حقیقت نسبیت اخلاقی است » (1)

آیا اخلاق خوب و بد و رذائل و فضائل جنبه مطلق دارد; یعنی، مثلا شجاعت و فداکاری و تسلط بر نفس در هر زمان و هر مکان بدون استثنا خوب است، یا خوبی و بدی این صفات نسبی است، در پاره ای از جوامع و بعضی از زمانها و مکانها خوب در حالی که در جامعه یا زمان و مکان دیگر، بد است؟

تکثرگرائی (پلورالیسم) ابعاد و صور مختلف فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، فلسفی و دینی دارد .کثرت انگاری نسبت به دین، طرحی است که برخی از دانشمندان و متکلمین غربی با تاثیر پذیری از دیدگاه فلسفی خاصی در پاسخ به بعضی مسائل عقیدی و همچنین برای حل برخی از مشکلات اجتماعی ارائه می دهند.