مرگ زیر سنگینی غبارهای سمی

سهم فعالیت‌های متحرک در آلودگی هوا 85 درصد و سهم فعالیت‌های ثابت 15 درصد است حدود یک‌چهارم از کل مرگ و میر بزرگسالان از بیماری‌های قلبی به دلیل آلودگی هوا رخ می‌دهد در سال 95 از یکم تا 23 مهر، سه‌هزار و 262 نفر و از یکم تا 23 آبان سه‌هزارو 674 نفر جان خود را از دست داده‌اند.

به گزارش به نقل از قانون ،بروز بیماری‌هایی مانند سکته مغزی، قلبی، سرطان ریه، بیماری‌های مزمن انسدادی ریه، عفونت‌های تنفسی از تبعات آلودگی هوا است.

بر اساس آخرین گزارش سازمان جهانی بهداشت، سالانه حدود 7 میلیون نفر در سراسر جهان جان خود را به دلیل آلودگی هوا از دست می‌دهند
در حالی که پارسال هوای پایتخت فقط برای 7 روز درگیر آلایندگی اُزن بوده، از ابتدای امسال تاکنون تعداد روزهای آلوده اُزن به 15 روز رسیده است

آرام آرام روزهای پاییز به نیمه هایش می‌رسد و دوباره آلودگی هوای تهران اوج می‌گیرد. سردردهای طولانی مدت، نفس تنگی‌های وقت و بی وقت و فشار بالای ذرات سنگین معلق در هوای تهران نفس‌ها را می‌گیرد. دوباره بیمارستان‌ها پر از بیمارانی می‌شود که از عود کردن بیماری‌های قلبی‌شان به علت آلودگی می‌نالند. اولین تصمیم برای مهار آلودگی هوا افزایش محدودیت‌های ترددی شهروندان است و تعطیلی مدارس. تصمیم‌گیران این حوزه یک هشدار هم در انتهای هر تصمیمی به کودکان و سالمندان و زنان باردار می‌دهند که از خانه های‌شان بیرون نیایند.

داستانی که هر سال پاییز و زمستان تکرار می‌شود. برخی مدیران شهری می‌گویند در روزهای آلوده هوا یک شیفت کاری به بهشت زهرا افزوده می‌شود.موضوعی که تاکنون هیچ نهادی علمی آن را تایید نکرده بود اما یک مقاله علمی اثبات کرده است که میان تعداد روزهای آلوده سال و افزایش مرگ‌ومیر رابطه معناداری وجود دارد. در سال 95 از یکم تا 23 مهر، سه هزار و 262 نفر و از یکم تا 23 آبان سه‌هزارو 674 نفر جان خود را از دست داده‌اند که در آبان 412 نفر از هموطنان ما به علت آلودگی هوا فوت شده‌اند که علت عمده آن آلودگی هواست. اوزون آلاینده جدید هوای تهران است. در سال‌های گذشته تعداد روزهایی که هوای تهران با اوزون آلوده شده به سرعت افزایش پیدا کرده است؛ به‌گونه‌ای که مسعود تجریشی، معاون محیط‌ زیست انسانی هم چندی پیش در نشست خبری خود نسبت به این موضوع هشدار داد. اطلاعات شرکت کنترل کیفیت‌ هوا نشان می‌دهد تعداد روزهایی که هوای تهران توسط اوزون آلوده بوده امسال نسبت به سال پیش به شکل عجیبی افزایش پیدا کرده و در حالی که پارسال هوای پایتخت فقط برای هفت روز درگیر آلایندگی اوزون بوده، از ابتدای امسال تاکنون تعداد روزهای آلوده اوزون به 15 روز رسیده است! مسعود تجریشی، معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه آلودگی هوای کلانشهرها از سال 93 وارد بحرانی شده‌است، گفته اگر بتوانیم سیاهه انتشار کلانشهرها را داشته باشیم، می‌توانیم بگوییم در فعالیت‌های ثابت و متحرکی که در شهرها انجام می‌شود، سهم هر دستگاه چقدر است.

در حال حاضر با کنسرسیوم دانشگاه‌ها قرارداد سیاهه انتشار جدید برای پنج کلانشهر منعقد شده، همچنین سیاهه انتشار برای سه شهر نیز مورد بازنگری قرار گرفته است. سهم فعالیت‌های متحرک در آلودگی هوا 85 درصد و سهم فعالیت‌های ثابت 15 درصد است. فعالیت‌های متحرک شامل تردد خودروهاست و در سیاهه انتشار سهم هریک از دستگاه‌ها نیز در میزان آلودگی‌ها به طور دقیق مشخص می‌شود. در حال حاضر می‌دانیم به طور مثال در فعالیت‌های متحرک سهم کامیون‌ها در آلودگی هوا 70 درصد و موتورسیکلت‌ها 12 درصد است.

در زمان‌هایی که با مشکل شدید آلودگی هوا مواجه هستیم، مهم‌ترین مساله ما مربوط به کامیون‌ها و اتوبوس‌های شهری است که به میزان 70 درصد در آلودگی هوا موثر هستند، اما نکته مهم این است که برای کاهش آلودگی این وسایل تنها یک سازمان دخیل نیست، بلکه دستگاه‌‌های متعددی باید تلاش کنند تا مشکلات آلودگی ناشی از تردد کامیون‌ها و اتوبوس‌ها برطرف شود.

آلودگی هوا در جهان

بر اساس آخرین گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO)، سالانه حدود هفت میلیون نفر در سراسر جهان جان خود را به دلیل آلودگی هوا از دست می‌دهند؛ مردمانی که اغلب شهروندان کشور‌های در حال توسعه هستند.تا پای آلودگی هوا به میان می‌آید، بسیاری از ایرانیان وضعیت هوای تهران را به یاد می‌آورند؛ هوایی آلوده که البته مدت‌هاست منحصر به تهران نیست و در بسیاری از کلانشهر‌های کشورمان مشهود و محسوس است. آلودگی ناشی از احتراق سوخت‌های فسیلی که البته نوع متفاوتی از آن هم در کشورمان به شدت مشهور است و نفس شمار زیادی از هموطنان‌مان در خوزستان و برخی استان‌های غربی و جنوبی کشور را تنگ کرده است.اما آیا آلودگی هوا منحصر به کشورمان است؟ گزارش سازمان جهانی بهداشت، خلاف این را می‌گوید.

بر اساس این گزارش که مه‌سال جاری میلادی منتشر شده، آلودگی هوا بسیار فراگیرتر از چیزی‌ است که بسیاری‌مان متصور هستیم؛ آن‌قدر که ممکن است باور نکنیم از هر 10 نفر در سراسر، 9 نفرشان در هوای آلوده و حتی خطرناک زندگی می‌کنند!نکته‌ای کلیدی که در عنوان گزارش یاد شده مورد تاکید قرار گرفته تا دریابیم چگونه است که آلودگی هوا عامل مرگ حدود هفت میلیون تن در هر سال معرفی می‌شود. مرگ و میری وسیع که در نتیجه تنفس ذرات معلق ریز در هوا و بروز بیماری‌هایی مانند سکته مغزی، قلبی، سرطان ریه، بیماری‌های مزمن انسدادی ریه، عفونت‌های تنفسی و امثال این‌ها به وقوع می‌پیوندد. نکته قابل تامل در این گزارش این است که در آن تاکید شده از هشت میلیون مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا، حدود 4.2 میلیون مرگ در فضای آزاد رخ داده و سهم آلودگی هوا در فضای بسته حدود 3.8 میلیون نفر است که بیشترین سهم را در آن زنان و کودکان داشته‌اند.همچنین این گزارش نشان می‌دهد که آلاینده PM2.5 حاوی آلاینده‌هایی مانند سولفات، نیترات و کربن سیاه است که بیشترین خطر را برای سلامت انسان دارند. با استناد به آمار سازمان بهداشت جهانی در حدود یک‌چهارم (24درصد) از کل مرگ و میر بزرگسالان از بیماری‌های قلبی، 25 درصد از سکته مغزی، 43 درصد از بیماری‌های انسدادی ریه و 29 درصد از سرطان ریه به دلیل آلودگی هوا رخ می‌دهد.

آلودگی بی صاحب

اما منبع اطلاعات این گزارش چیست؟ آن گونه که در گزارش آمده، در حال حاضر اطلاعات آلودگی هوای بیش از 4300 شهر در 108 کشور جهان در پایگاه داده کیفیت هوا در سازمان جهانی بهداشت گردآوری می‌شود و این پایگاه جامع‌ترین پایگاه اطلاعاتی جهانی در مورد آلودگی هوا محسوب می‌شود. جالب اینکه از سال 2016، اطلاعات بیش از 1000 شهر به پایگاه داده سازمان بهداشت جهانی اضافه‌شده که نشان می‌دهد که کشور‌های بیشتری به اندازه‌گیری و اجرای راهکار‌های کاهش آلودگی هوا اقدام کرده‌اند.

با این یادآوری که کمترین اطلاعات وضعیت آلودگی هوا (ایستگاه‌های سنجش آلودگی) در کشور‌های آفریقایی و برخی از مناطق غربی اقیانوس آرام و بیشترین اطلاعات وضعیت آلودگی مربوط به کشور‌های اروپایی است. آن گونه که سولماز احدی، کارشناس واحد پایش شرکت کنترل کیفیت هوای تهران می‌گوید، اطلاعات 16 ایستگاه شرکت کنترل کیفیت هوای تهران نیز در پایگاه جهانی یاد شده درج می‌شود و با توجه به آنکه این پایگاه غلظت مجاز ذرات ریز معلق 10 و 2.5 PM را به ترتیب 20 و 10 میکروگرم بر مترمکعب می‌شناسد، وضعیت این دو آلاینده در شهر تهران بسیار فراتر از حد مجاز سلامت قرار دارد. این در حالی است که باوجود قرار داشتن تهران در وضعیت نامناس