تصویر تجارت ایران و ترکیه در فصل نخست ۲۰۲۰

بررسی روند فصلی تجارت کالایی ایران و ترکیه از ابتدای سال 2018 نشان می‌دهد، صادرات ایران به ترکیه از فصل دوم سال 2019 روند کاهشی در پیش گرفته و در فصل پایانی سال 2019 به حدود 268 میلیون دلار رسیده است. در فصل نخست سال 2020 صادرات ایران به ترکیه چندان تغییر نداشته و تنها با 8/ 0 درصد بهبود نسبت به فصل قبل به حدود 270 میلیون دلار رسیده است. اما واردات کالایی ایران در فصل نخست سال 2020 نسبت به فصل قبل آن با کاهش 34 درصدی به 376 میلیون دلار رسیده است.

با توجه به کاهش صادرات کالایی ایران به ترکیه و کاهش واردات از این کشور، تراز تجاری ایران و ترکیه در فصل نخست سال 2020 نسبت به فصل نخست سال 2019 به علت کاهش بیشتر در صادرات ایران، به شدت کاهش یافته و به منفی 106 میلیون دلار رسیده است. بر این اساس در فصل نخست سال 2019 تراز تجاری ایران و ترکیه دارای مازاد 5/ 994 میلیون دلاری بوده که علت اصلی آن صادرات حدود 2/ 1میلیارد دلاری کالاهای نفتی فصل 27 از ایران به ترکیه بوده است. اما در فصل نخست سال 2020 با کاهش 99 درصدی صادرات محصولات این فصل، تراز تجاری ایران با ترکیه دچار کاهش شدید و منفی شده است.

ایران در سه ماه نخست سال 2020 حدود 270 میلیون دلار کالا به کشور ترکیه صادر کرده که این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال قبل حدود 83 درصد کاهش یافته است. مطابق آمارهای رسمی ترکیه، مهم‌ترین عامل در کاهش 83درصد صادرات ایران به ترکیه، کاهش صادرات محصولات نفتی فصل 27 (‌با مشارکت منفی 78 واحد درصدی) بوده که صادرات این اقلام در فصل نخست سال 2020 نسبت به فصل نخست 2019 حدود 99درصد کاهش یافته است. اما واردات کالایی ایران از ترکیه نیز در سه ماه‌نخست سال 2020 به حدود 376 میلیون دلار رسیده که نسبت به مدت مشابه سال 2019 حدود 35درصد کاهش داشته است. طبق محاسبات انجام شده بر اقلام وارداتی ایران از ترکیه،‌عامل مسلط در کاهش 35درصدی واردات ایران از ترکیه، کاهش واردات محصولات گروه 37 ( توتون و تنباکو و مواد مورد استفاده به جای آن) با مشارکت منفی 7/ 3 واحد درصدی مواجه شده است. واردات کالای غیرنفتی از ترکیه نیز که در فصل نخست 2019 معادل 579 میلیون دلار بوده در فصل نخست سال 2020 با کاهش حدود 35 درصدی به حدود 375 میلیون دلار رسیده است.