برلیانت بزرگمهر
در شروع بحث لازم است متذکر شویم که جهت برخورداری هر چه بیشتر از سلامت و تأثیر تغذیه در پیشگیری از امراض و بیماری‌های مختلف ناشی از استعمال دخانیات، لازم است افراد سیگاری هر چه سریع‌تر به ترک این ماده سمی و مضر، مبادرت نمایند.
تأثیر سیگار بر دستگاه گوارش
مسمومیت ناشی از نیکوتین و سایر مواد سمی موجود در سیگار، تأثیر نامطلوبی بر دستگاه گوارش دارد. از اثرات شایع آن بی‌نظمی و عدم تعادل در ترشح شیره معدی را می‌توان نام برد. تأثیر دیگری که مصرف سیگار بر دستگاه گوارش دارد آن است که موجب کُندی حرکات معده می‌شود، به این ترتیب که انقباضات معده را کاهش می‌دهد.
از آنجایی که انقباضات معده از عوامل ایجاد اشتها و بروز گرسنگی است، لذا در افراد سیگاری معمولاً کم اشتهایی بروز می‌کند و این امر وقتی تشدید می‌شود که استعمال سیگار بلافاصله قبل از غذا باشد. در برخی موارد افراد سیگاری جهت کاهش وزن و پیشگیری یا درمان چاقی، به کشیدن سیگار متوسل می‌شوند. این افراد باید توجه داشته باشند که این ترفند، راه مناسبی جهت کاهش وزن نیست و خطرات زیادی در بر دارد.
اثرات مخرب سیگار بر سیستم عصبی
استعمال دخانیات بر روی سیستم عصبی نیز مانند سایر دستگاه‌های بدن اثرات نامطلوب و ناگوار به جای می‌گذارد. سم حاصل از نیکوتین و سایر مواد زیان‌آور موجود در توتون و تنباکو، اثرات تحریک کننده و مخرب بر روی اعصاب و روان شخص دارد. باور اشتباهی که در ذهن برخی از سیگاری‌ها وجود دارد آن است که تصور می‌کنند سیگار موجب افزایش فعالیت فکری می‌شود. علت پیدایش این تصور از آنجا منشأ می‌گیرد که پس از استعمال دخانیات، نیکوتین در مدتی بسیار کوتاه رگ‌ها را منبسط کرده و جریان خون را در مغز افزایش می‌دهد.
از طرف دیگر به علت تحریک مغز و مراکز عصبی، موقتاً و حداکثر به مدت نیم ساعت ممکن است موجب افزایش فعالیت مغز بشود، ولی پس از این مدت کوتاه، قند خون کاهش پیدا کرده و عروق مربوط به مغز نیز منقبض می‌شوند، در نتیجه تعادل فکری به هم خورده و قدرت تمرکز و حافظه کاهش می‌یابد. لازم به ذکر است که تأثیر موقت سیگار بر افزایش فعالیت فکری در افرادی مشاهده می‌شود که عادت به کشیدن سیگار ندارند و در اولین سیگار مصرفی این حالت در آنان بروز می‌کند، ولی پس از عادت به استعمال دخانیات، حتی این پدیده موقتی نیز در آنان ایجاد نمی‌شود.
به‌طور کلی مصرف سیگار بر سیستم عصبی اثرات نامطلوب به جا می‌گذارد. افراد سیگاری معمولاً بسیار کم انرژی هستند و خیلی زود خسته می‌شوند. بی‌حوصلگی و کم طاقتی از خصوصیات بارز افراد سیگاری است. کاهش فعالیت فکری و قدرت تمرکز، ضعف قوای حافظه، اختلال در هوش و فراگیری و بروز فراموشی از اثرات اجتناب‌ناپذیر مصرف سیگار است. افراد سیگاری به‌طور معمول دچار خستگی مزمن و سستی و رخوت دائمی می‌باشند.
افرادی که در سنین پایین اقدام به استعمال دخانیات می‌نمایند، عوارض عصبی و روحی شدیدتری را از خود نشان می‌دهند و مصرف مواد سمی حاصل از سیگار به‌طور مداوم، عوارض مهمی بر سلامت آنان به جای می‌گذارد، از جمله آنکه رشد و نموشان دچار اختلال شده و علاوه بر آن، به علت ضعف قدرت یادگیری، تمرکز و حافظه، قادر به موفقیت در امر تحصیل نیستند و دچار افت تحصیلی خواهند شد.
تغذیه صحیح جهت حفظ سلامت دستگاه گوارش افراد سیگاری
اشخاصی که عادت به استعمال دخانیات دارند، لازم است پس از ترک هرچه سریع‌تر سیگار، در برنامه غذایی خود از موادی استفاده نمایند که در سلامت دستگاه گوارش تأثیر مثبت دارند:
تنظیم تعادل اجابت مزاج و پیشگیری از یبوست عامل مهمی در حفظ سلامت و کاربرد دستگاه گوارش است. به همین منظور لازم است آنان از مواد غذایی حاوی فیبر کافی استفاده کنند.
یکی از بهترین منابع فیبر غذایی، میوه‌ها و سبزیجات تازه است که علاوه بر رفع یبوست، مقادیر قابل توجهی ویتامین و مواد معدنی به بدن شخص می‌رسانند. از آنجایی که سیگار موجب عوارض گوارشی می‌شود و در هضم و جذب مواد غذایی اختلال ایجاد می‌کند، لذا مصرف مواد حاوی ویتامین و املاح می‌تواند عوارض این مشکل را تا حدود زیادی جبران کرده و مواد مغذی لازم جهت حفظ سلامت شخص را به او برساند. استفاده از 5 گروه غذایی اصلی (گروه نان و غلات، شیر و لبنیات، گوشت و تخم‌مرغ و حبوبات و مغز دانه‌ها، سبزی‌ها و میوه‌ها) به میزان کافی و متعادل در روز ضروری است...
برای خواندن بخش دوم- اصول تغذیه‌ای در ترک سیگار - اینجا کلیک کنید.
