دکترعلیاصغر پیوندی
صدای انسان وقتی تولید میشود که ستون پرفشاری از هوا، از میان فضای گلوت، خارج شده چینهای صوتی را مرتعش سازد. عضلات حنجرهای چینهای صوتی را به یکدیگر نزدیک میکنند و نیروهای عضلانی بازدمی، سبب افزایش فشار زیر گلوت میشوند. فشار زیرگلوتی سرانجام به سطحی میرسد که سبب باز شدن گلوت میشود.
پس از خروج هوا فشار زیرگلوتی را کاهش مییابد. هنگامی که هوا از مجرای باریکی عبور میکند فشار مطابق قانون برنولی کاهش مییابد در نتیجه چینهای صوتی به طرف هم کشیده میشوند تا با شروع افزایش فشار زیرگلوتی چرخه جدیدی را آغاز کنند.
تولید صدا با ارتعاش چینهای صوتی ایجاد میشود. نظم و دوره ارتعاشات چینهای صوتی تعیینکننده کیفیت صداست. زیر و بم صدا به وسیله تعداد چرخههای ارتعاش چینهای صوتی در ثانیه تعیین میشود. بلندی که معیار اندازهگیری آن دسیبل است با دامنه هر ارتعاش مشخص میشود.
زیر و بم صدا و بلندی آن توسط کنترلهای حرکتی ظریف طول و کشش چینهای صوتی و فشار جریان هوا تغییر میکنند. تغییر صدا به وسیله اوروفارنکس و حفره بینی را رزونانس گویند. تکلم به وسیله هماهنگی بین زبان، کام، دندانها و لبها ایجاد میشود. خشونت صدا ممکن است ناشی از اختلالی باشد که خصوصیات ظاهری طنابهای صوتی یا ظرفیت ارتعاشی چینهای صوتی را تغییر داده است.
صدا در طول چرخه زندگی تغییر مییابد. تغییر فیزیکی در حین بلوغ در بردارنده تکامل خصوصیات ثانویه جنسی است که از مهمترین و قابل توجهترینشان تمایز صدای مرد بالغ با زن بالغ است. در بلوغ حنجره به سرعت رشد میکند و این تغییرات سبب تغییر صدا میشوند. محدوده صوتی بسیار محدود کودکان در هر دو جهت زیر و بم توسعه مییابد تا به محدوده بالغین برسد.
ناهنجاریهای صوتی شامل موارد ذیل میباشد
ندولهای صوتی
ندولهای صوتی که ندول خوانندگان هم نامیده میشوند تمایل دارند که به صورت دو طرفه در محل اتصال یک سوم قدامی و میانی طنابهای صوتی حقیقی ایجاد شوند. این ندولها در خانمها و بچهها شایعترند و وجود آنها نشانه استفاده نادرست و سوءاستفاده مزمن از صداست. ندولهای اولیه تنها خونریزیهای زیر مخاطیاند و ممکن است با استراحت بهبود یابند.
پس از استفاده نادرست و طولانیمدت از صدا، هیالینه شدن و ارگانیزاسیون رخ میدهد و سبب ایجاد ندولهای رسیدهای میشود که سخت، سفید، ضخیم و فیبروزه است. ندول شایعترین علت خشونت صدا در گروه سنی کودکان است. نخستین گام درمان ندولهای صوتی، آموزش بیمار در پرهیز از استفاده نادرست یا سوءاستفاده از صداست. ندولهای مقاوم را میتوان از طریق جراحی و به کمک لیزر خارج کرد.
استفاده نادرست و سوءاستفاده از صدا
ممکن است استفاده نادرست و سوءاستفاده از صدا منجر به ناهنجاریهای ساختمانی مختلفی شود که به عنوان لارنژیت مزمن شناخته میشود. برای فردی غیرمتخصص استفاده نادرست صوتی یعنی بیش از حد فریاد زدن، اما در نزد آسیبشناس گفتاری، استفاده نادرست صوتی به رشتهای از عادات نادرست گفتاری و سوءاستفاده از صدا اطلاق میشود که میتواند بسیار پیچیده باشد. ادم مخاطی و زیر مخاطی طنابها ممکن است ایجاد شود.
لارنژیت مزمن معمولا واسته به دود سیگار، در تماس بودن با مواد استنشاقی محیطی با رینوسینوزیت مزمن همراه با ترشحات پشت بینی است. رفلاکس محتویات اسید معده ممکن است ایجاد شود. لارنژیت مزمن معمولا وابسته به دود سیگار، در تماس بودن با مواد استنشاقی محیطی یا رینوسینوزیت مزمن همراه با ترشحات پشت بینی است.
رفلاکس محتویات اسید معده ممکن است سبب لارنژیت شود. برای وجود این عارضه الزاما بیماران نباید رفلاکس یا زخمهای علامتدار داشته باشند. درمان بیماری رفلاکس معدی – مروی شامل تغییر در وضعیت خوابیدن و برنامه غذایی است. درمان دارویی (خنثیکنندههای اسید، بلوکرهای گیرنده H2 یا مهارکنندههای پمپ پروتون) اغلب سبب بهبودی علائم میشود. اگر با وجود درمان دارویی علایم باقی بمانند مراجعه به متخصص گوارش ضروری به نظر میرسد.
زخمهای تماسی
سوءاستفاده صدا بهویژه اگر همراه با عوامل دیگری چون رفلاکس معدی – مروی یا سیگار کشیدن باشد ممکن است منجر به زخمهایی در قسمت خلفی حنجره بر روی زایده صوتی آریتنوئیدها شود. این نواحی ظاهر زخمی دارند اما در واقع اپیتلیوم روی آنها سالم است.
بیوپسی جهت رد بدخیمی ضروری است درمان شامل پرهیز از سیگار کشیدن، گفتار درمانی و درمان رفلاکس است. در صورت وجود اسکار هیپرتروفیک برداشتن از طریق آندوسکوپی لازم است.
گرانولوم ناشی از لولهگذاری داخل نای
لولهگذاری داخل نای میتواند سبب آسیب مستقیم به حنجره شود. از آنجا که لوله داخل نایی به عنوان جسم خارجی محرک برای حنجره محسوب میشود، گرانولوم – در قسمت خلفی طناب صوتی – تشکیل میشود.
پس از خارج کردن لوله، بهبود حاصل میشود؛ با این حال ممکن است در موارد شدید درمان با استروئیدها یا درمان دارویی آنتیرفلاکس لازم شود. اگر گرانولوم رسیده و پایدار شود برداشت جراحی ضرورت دارد.
ناهنجاریهای مادرزادی حنجره
لارنگومالاسی
لارنگومالاسی شایعترین ناهنجاری مادرزادی حنجره است که منجر به استریدور دمی در شیرخواران میشود. علائم مدت کوتاهی پس از تولد ظاهر میشود. چند هفته تا چند ماه باقی میماند، بهتدریج بهبود مییابد و معمولا تا پیش از دو سالگی از بین میرود. علائم در حالت خوابیده به پشت و در زمان تقلای کودک تشدید میشود و در حالت خوابیده به شکم بهبود مییابد.
معمولا درمان خاصی غیر از اطمینان دادن به والدین لازم نیست. در صورت عدم بهبود خود به خود باید سایر تشخیصها را در نظر گرفت...
برای خواندن بخش دوم- خشونت صدا- اینجا کلیک کنید.