دکتر اکبر کوشانفر؛ متخصص کودکان
با روند رو به رشد زندگی ماشینی در عصر صنعتی امروز دیگر فرصت کافی برای بهره‌مندی از منابع غذایی طبیعی مناسب باقی نمی‌ماند تا انسان‌ها یک زندگی سالم و بدون بیماری داشته باشند. تغذیه نامناسب، عدم تحرک، ورزش ناکافی و تغییر سبک زندگی به سمت ماشینی شدن باعث افزایش بیماری‌ها می‌شود.
مواد آلوده کننده محیط‌زیست، آلودگی هوا (گازهای اکسید ازت، منواکسید کربن)، گازهای سمی، غذاهای آماده، چربی‌های اشباع شده ناسالم و مواد نگهدارنده غذایی باعث افزایش رادیکال‌های آزاد مخرب در بدن می‌شوند.
رادیکال‌های آزاد اگر چه به مقدار معین برای بدن ضروری هستند، ولی در مقادیر زیاد باعث آسیب‌های جبران‌ناپذیر اکسیداسیون سلول، از جمله لیپیدهای عشا و سلول، اسید نوکلئیک و کربوهیدرات‌ها شده و به این ترتیب فرد به‌طور طبیعی نسبت به روند پیری، سرطان، بیماری‌های قلبی عروقی و آلرژی آسیب‌پذیر می‌گردد.
از این رو با توجه به فرهنگ صحیح تغذیه و رساندن مکــمــل‌های غــذایی، آنتی‌اکسیدان‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز سوخت و ساز بدن از طریق موادی که در طبیعت وجود دارد، می‌توان کیفیت و امید به زندگی را افزایش داد.
آنتی‌اکسیدان‌ها
هنگامی که فلزات در معرض رطوبت و اکسیژن قرار گیرند، زنگ می‌زنند. مواد غذایی نیز چنانچه در معرض اکسیژن قرار گیرند، فاسد می‌شوند. به‌عنوان مثال، وقتی سیب یا سیب‌زمینی را پوست کنده و در مجاورت هوا قرار می‌دهیم، زود فاسد و سیاه می‌شود؛ ولی اگر مقداری آب لیموترش به آن اضافه کنیم، از فاسد شدن جلوگیری می‌گردد؛ چون آنتی‌اکسیدان موجود در آب لیمو باعث جلوگیری از اکسیداسیون می‌شود.
به همان صورت بافت زنده انسان نیز توسط اکسیژن که ضروری‌ترین عنصر حیاتی انسان است، می‌تواند توسط اکسیداسیون ماده سمی بسیار فعالی به نام رادیکال آزاد تولید کرده که با سلول‌های بدن ترکیب و سبب تخریب سلول‌های بدن شود. رادیکال‌های آزاد ترکیبات ناپایداری هستند که یک الکترون اضافی دارند و آنتی‌اکسیدان‌ها این الکترون آزاد را گرفته و ترکیب پایداری ایجاد و از تخریب سلول‌های زنده جلوگیری می‌کنند.
آنتی‌اکسیدان‌ها یکی از مهم‌ترین سیستم‌های دفاعی بدن می‌باشند. دانشمندان عقیده دارند واکنش رادیکال‌های آزاد موجب فرایندهای فیزیولوژیکی مختلفی نظیر سرطان، بیماری‌های قلبی عروقی، آسم و آلرژی، پیری زودرس، بیماری‌های تنفسی و گوارش می‌گردند و آنتی‌اکسیدان‌ها از سلول‌ها در مقابل این فرایند اکسیداسیون حفاظت می‌کنند.
رادیکال‌های آزاد همچنین به چربی‌های مضر در خون حمله کرده باعث رسوب آنها در رگ‌های خونی قلب و مغز می‌شوند. رادیکال‌های آزاد با نابود کردن غشاء سلول‌های بافت زنده هسته سلول را از بین برده سرانجام به DNA صدمه می‌زنند و انواع دگرگونی‌ها را به وجود می‌آورند.
در جامعه صنعتی امروز برای کاهش اثر آلاینده‌های زیست محیطی که به‌طور ناخواسته وارد بدن می‌شوند، ناچار به استفاده از آنتی‌اکسیدان‌های موجود در مواد غذایی هستیم. بسیاری از مواد غذایی سرشار از آنتی‌اکسیدان هستند که به درستی مصرف نمی‌شوند و بسیاری از مردم با وجود مصرف زیاد مواد غذایی به علت عدم آگاهی از روش تغذیه صحیح، دچار کمبود آنتی‌اکسیدان‌ها می‌شوند.
مکمل‌های غذایی
رژیم غذایی سالم و متنوع طبیعی متشکل از مواد پروتئینی، قندی، چربی‌های ضروری، ویتامین و ریزمغذی‌ها، قند، آهن، روی و سلنیوم نیازهای مختلف بدن را برای رشد و نگهداری بافت‌ها و سلامتی عمومی بدن تامین می‌کنند. ولی در بعضی افراد به علل مختلف غذا به تنهایی نمی‌تواند تامین کننده مقادیر کافی از مواد مغذی مورد نیاز باشد.
ضمن اینکه نیازهای تغذیه‌ای دوران کودکی، بلوغ، زمان حاملگی و شیردهی مادران، کهولت و بیماری‌های حاد و مزمن افزایش و تغییر پیدا می‌کند؛ بنابراین عدم تعادل تغذیه‌ای و افزایش نیاز به برخی مواد، مانند ویتامین‌ها و مواد معدنی در بعضی شرایط خاص با مصرف مکمل‌های غذایی قابل بهبود و درمان است.
کوآنزیم (Q10)
آنتی‌اکسیدانی قوی است که به عنوان شبه ویتامین در سراسر جهان و داروی ویژه قلب، به خصوص نارسایی احتقانی قلب کاربرد دارد. این دارو با متوقف کردن اکسیداسیون کلسترول از حملات قلبی، مغزی جلوگیری می‌کند. ماهی‌های چرب بهترین منبع غذایی Q10 هستند.
بنابراین رژیم غذایی متنوع با منبع طبیعی حیوانی و گیاهی می‌تواند نیازهای مختلف رشد، حفظ و نگهداری بافت‌ها و سلامت عمومی بدن را تامین کند. همچنین نیازهای تغذیه‌ای با افزایش سن، بارداری و شیردهی و بیماری‌های حاد و مزمن تغییر می‌کند و شناسایی ساختار مواد غذایی و ویتامین‌ها در سلامت و کیفیت زندگی بسیار موثر است...
برای خواندن بخش دوم- حقایقی پیرامون مکمل‌ها- اینجا کلیک کنید.
