اگر می‌خواهید به یک رژیم غذایی سالم پایبند باشید، ماهی انتخاب خوبی است، مگر نه؟ به هر حال، ماهی سرشار از پروتئین، چربی اشباع شده کم و منبع خوبی از اسیدهای چرب امگا 3، ویتامین D و بسیاری از مواد مغذی دیگر است. خوردن ماهی بیشتر می‌تواند به معنای مصرف کمتر غذاهای حاوی چربی‌های مضر و کالری بیشتر باشد. در واقع، متخصصان تغذیه معمولاً غذاهای دریایی بیشتر (و چیزبرگر کمتر) را برای بهبود رژیم غذایی شما توصیه می‌کنند و دستورالعمل‌های تغذیه ماهی را به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم معرفی می‌کنند.
بنابراین، عجیب به نظر می‌رسد که یک مطالعه جدید در علل و کنترل سرطان، ارتباط بین خوردن ماهی و سرطان پوست را نشان می‌دهد، به ویژه از آنجایی که بزرگترین عامل خطر شناخته شده برای ملانوما (نوعی سرطان پوست)، رژیم غذایی نیست- بلکه قرار گرفتن در معرض نور خورشید است. داشتن پنج بار آفتاب سوختگی در زندگی یا بیشتر ، خطر ابتلا به ملانوم را دو برابر می‌کند.
یک مطالعه نشان می‌دهد که مصرف ماهی اغلب با خطر ابتلا به ملانوما مرتبط است
ملانوما، جدی‌ترین نوع سرطان پوست، مسئول بیش از 100 هزار مرگ در سال در سراسر جهان است و موارد در حال افزایش است.
در مطالعه جدید، محققان متوجه شدند که خطر ابتلا به ملانوما در میان افرادی که بیشترین مقدار ماهی را مصرف می‌کنند، بیشتر است. این مطالعه یکی از بزرگترین مطالعاتی است که برای بررسی این ارتباط به خوبی طراحی شده است. در این مطالعه تقریباً 500،000 نفر در شش ایالت متحده یک پرسشنامه رژیم غذایی را در سال 1995 تکمیل کردند. میانگین سنی شرکت کنندگان 61 سال و 60 درصد آنها مرد بودند. بیش از 90% سفیدپوست، 4% سیاه پوست و 2% سبزه بودند.
در طی 15 سال بعد، محققان تعداد افراد مبتلا به ملانوما را محاسبه کردند و دریافتند که:
- میزان ابتلا به ملانوما در میان افرادی که بیشترین مصرف ماهی را گزارش کردند (حدود میانگین 2.6 وعده در هفته) در مقایسه با افرادی که کمترین مصرف را داشتند (میانگین 0.2 وعده در هفته یا حدود یک وعده در هر پنج هفته)، 22 درصد بیشتر بود. روندهای مشابهی برای مصرف ماهی تن مشاهده شد.
- خطر تغییرات پوستی پیش سرطانی “موسوم به ملانوما درجای خود (بدین معنی که سلول‌های غیرطبیعی سرطانی فقط در محلی که برای اولین بار تشکیل شده‌اند یافت می‌شوند.)” در میان گروهی که بیشترین میزان ماهی را مصرف می‌کردند، به طور مشابه افزایش یافت.
- جالب اینجاست که محققان هیچ افزایش خطر ابتلا به ملانوما را در میان کسانی که بیشتر ماهی سرخ شده مصرف می‌کنند، مشاهده نکردند. این تعجب آور است زیرا، همانطور که این مطالعه نشان می‌دهد، اگر خوردن ماهی خطر ابتلا به ملانوما را افزایش دهد، مشخص نیست که چرا سرخ کردن ماهی این خطر را از بین می‌برد.
آیا این بدان معناست که خوردن ماهی باعث ایجاد ملانوما می‌شود؟
نه، اینطور نیست. هنوز خیلی زود است که در مورد رابطه بین ماهی در رژیم غذایی و ملانوما نتیجه‌گیری قطعی کنیم. این مطالعه محدودیت‌های مهمی داشت، از جمله:
- نوع مطالعه. مطالعات مشاهده‌ای مانند این نوع مطالعه می‌تواند ارتباط احتمالی بین رژیم غذایی و سرطان را تشخیص دهد اما نمی‌تواند آن را ثابت کند.
- تکیه بر داده‌های نظرسنجی. داده‌های گزارش شده توسط خود افراد که گزارش دادند هر هفته چند وعده ماهی می‌خوردند ممکن است دقیق نباشد. همچنین، محققان فرض کردند که مصرف ماهی گزارش شده توسط افراد در بررسی اولیه به مدت 15 سال ادامه دارد، که ممکن است اینطور نبوده باشد.
- در نظر نگرفتن سایر عوامل. عوامل زیادی بر خطر ابتلا به ملانوما تأثیر می‌گذارند، مانند قرار گرفتن در معرض نور خورشید بسته به محل زندگی شرکت‌کنندگان. این تجزیه و تحلیل، برخی از عوامل کلیدی را در نظر گرفت، اما اطلاعاتی در مورد قرار گرفتن در معرض نور خورشید، آفتاب سوختگی‌های گذشته یا استفاده از کرم‌های ضد آفتاب جمع‌آوری نکرد که همگی در خطر ابتلا به ملانوما مهم هستند. همچنین محققان در مورد نوع پوست یا تعداد خال‌ها سؤالی نکردند. پوست روشن یا تعداد بیشتر خال‌ها خطر ابتلا به ملانوما را افزایش می‌دهد.
- آلاینده‌ها. جیوه یا آرسنیک موجود در ماهی ممکن است مسئول ارتباط آن با ملانوما باشد. این مطالعه آلاینده‌ها را ثبت نکرد، اما مطالعات قبلی، قرار گرفتن در معرض جیوه را با خطر ابتلا به سرطان‌های پوست، از جمله ملانوما مرتبط می‌دانند.
- عدم تنوع. مشخص نیست که آیا این یافته‌ها به طور گسترده در مورد افراد در گروه‌های نژادی و قومی مختلف صدق می‌کند یا خیر، زیرا از هر 10 شرکت کننده در مطالعه 9 نفر سفیدپوست بودند.
آیا خوردن برخی از ماهی‌ها امن‌تر از بقیه است؟
مطالعه مورد نظر، این سوال را بررسی نکرد. با این حال، اگر آلاینده‌هایی مانند جیوه در ماهی‌ها باعث افزایش خطر ابتلا به ملانوما می‌شوند، FDA توصیه می‌کند که کدام ماهی برای خوردن بی‌خطرتر است، به‌ویژه برای کودکان و کسانی که باردار یا شیرده هستند.
با این حال، حتی اگر ماهی به عنوان عاملی در خطر ابتلا به ملانوما تایید شود، سایر اثرات مثبت مصرف ماهی (مانند فواید قلبی عروقی) ممکن است بسیار بیشتر از این خطر باشد.
نکته آخر
محققان مسئول این مطالعه، تغییر در میزان مصرف ماهی را توصیه نمی‌کنند. برای تایید یافته‌ها، بررسی اینکه کدام نوع ماهی‌ها بر خطر ملانوما تأثیر می‌گذارند، و تعیین اینکه آیا آلاینده‌های خاصی در ماهی مسئول هر گونه خطر اضافی هستند، به مطالعات بیشتری نیاز است.
در این میان، ماهی‌هایی با سطوح جیوه پایین (مانند ماهی آزاد و صدف‌ها) نسبت به غذاهای پرچرب و بسیار فرآوری‌شده که در بسیاری از رژیم‌های غذایی معمول یافت می‌شود، گزینه‌های بهتری برای رژیم غذایی باقی می‌مانند.