بورس تهران بعد از جهش قیمت‌ها در 10 روز معاملاتی ابتدایی شهریور، برای اولین‌بار در آخرین ماه تابستان سال‌جاری سرخپوش شد. دلار در روزهای اخیر به نزدیکی‌‌‌‌‌‌های کانال 50هزار‌تومانی رسیده است و انتظار شماری از فعالان بازار سهام بر این مبنا استوار بود که روند قیمت اسکناس آمریکایی در بازار آزاد به‌عنوان محرکی برای تداوم روند صعودی شکل‌‌‌‌‌‌گرفته در بازار سهام عمل کند، اما این مهم محقق نشد و بورس تهران اولین روز منفی خود در شهریور را تجربه کرد.
استراحت قیمتی در بورس
همان‌طور که در گزارش روز گذشته «دنیای‌اقتصاد» تحت‌عنوان ظهور بارقه‌های امید در بورس اشاره شد، بورس تهران در 10روز معاملاتی ابتدایی شهریور، عملکرد درخشانی از خود برجای گذاشته و شاخص‌کل این بازار، توانسته بود خود را از پله‌های ابتدایی کانال یکمیلیون و 900هزارواحدی، به پله‌های میانی کانال 2میلیون و 100هزارواحدی برساند. ثبت چنین عملکردی از نماگر اصلی بازار سهام سبب‌شده بود تا بازدهی 10روزه این شاخص از ابتدای شهریور تا پایان هفته گذشته به 97/ 10درصد برسد. به‌علاوه شاخص هم‌‌‌‌‌‌وزن نیز توانسته بود از مقدار 663هزار و 229واحد در آخرین روز معاملاتی مرداد، به مقدار 726هزار و 460 واحد در پایان هفته گذشته برسد. به این‌‌‌‌‌‌ترتیب این شاخص نیز در 10روز معاملاتی شهریور، جهش 53/ 9درصدی را تجربه کرده‌بود. در روز گذشته برای اولین‌بار شاخص‌کل بورس تهران در ماه‌جاری در دامنه منفی کار خود را به اتمام رساند و می‌توان گفت که دلیل منفی‌‌‌‌‌‌شدن بازار سهام در روز گذشته، نیاز به استراحت و تنفس قیمتی در بازار سهام بوده‌است که سبب شد تا بازار سهام در روز گذشته با کاهش ارتفاع نماگرها و افت قیمت‌ها همراه شود. عده‌ای از تحلیلگران و اهالی بازار سهام اعتقاد داشتند که با جهش قیمت نفت‌برنت و قیمت اوره در بازارهای جهانی، بورس تهران با افزایش قابل‌‌‌‌‌‌توجه تقاضا در اولین روز معاملاتی هفته کار خود را آغاز خواهد کرد، اما چنین امری به‌وقوع نپیوست. در توجیه دلایل این امر در اولین پرده به لزوم تنفس قیمت‌ها اشاره شد و در پرده دوم نیز به عدم‌توان کافی محرک‌‌‌‌‌‌ها اشاره می‌شود.
به کرات در گزارش‌های قبلی «دنیای‌اقتصاد» به همبستگی و همسویی کامل روند قیمت اسکناس آمریکایی و قطار قیمت‌های بورس تهران اشاره شده‌است و حتی رشد سال‌گذشته بورس تهران که سبب شد نماگرهای سهامی سقف‌های سال99 خود را مجددا بازپس‌‌‌‌‌‌گیری کنند، در نتیجه جهش ارزی حادث‌‌‌‌‌‌شده در نیمه دوم سال‌گذشته بود، اما بورس تهران در مقطع کنونی از داشتن چنین محرکی محروم است و سایر محرک‌‌‌‌‌‌ها به‌رغم شکل‌دهی به روندهای صعودی کوتاه‌‌‌‌‌‌مدت در بطن بازار سهام، از جهت‌بخشیدن به بازار به‌صورت روند قدرتمند صعودی محروم هستند. به بیانی ساده‌‌‌‌‌‌تر می‌توان گفت با توجه به آرامشی که در برهه کنونی بر معاملات بازار ارز حاکم است، بورس تهران از تحریک تقاضا در این بخش، منتفع نمی‌شود و تنها اخبار مثبت مربوط به صنایع مختلف است که سبب می‌شود بازار با شوک‌‌‌‌‌‌های صعودی کوتاه‌‌‌‌‌‌مدت به مانند آنچه در 10روز معاملاتی اخیر به‌وقوع پیوست، همراه شود. یکی از این اخبار مثبت که در چند وقت اخیر، چشم‌‌‌‌‌‌انداز مثبتی داخل مرزهای بازار سهام پدید آورد، فرموله‌‌‌‌‌‌شدن نرخ خوراک شرکت‌های پتروشیمی بود که بخش‌اعظم شوک منفی تزریق‌شده از ناحیه افزایش نرخ خوراک را از بستر بازار سهام زدود و سبب شد شاخص‌کل بازار سهام از کانال یکمیلیون و 900هزارواحدی به کانال 2میلیون و 100هزارواحدی نقل‌مکان کند. پس در مقام جمع‌‌‌‌‌‌بندی این بخش می‌توان در تفسیر دلایل منفی‌‌‌‌‌‌شدن روز گذشته بازار سهام، شناسایی سود از سوی برخی از معامله‌گران و لزوم تنفس و استراحت قیمتی در کلیت بازار و نبود جریان قدرتمند در معاملات بازار ارز را به‌عنوان عواملی قلمداد کرد که از شتاب رشد قیمت‌ها در بازار سهام کاست و سبب شد بازار سهام بعد از 10 روز رنگ عوض کرده و نخستین روز منفی معاملاتی خود در شهریور را نیز تجربه کند.
دلیل رشد بورس در فروردین
بانک‌مرکزی در روز جمعه، بالاخره به سانسور و احتکار آمار پایان داد و آمارهای پولی مربوط به فروردین سال‌جاری را منتشر کرد که براساس این آمار نقدینگی کشور با جهش 28/ 1درصدی نسبت به مقدار انتهای اسفند سال‌گذشته به 6هزار و 418 همت رسیده است. با احتساب دلار 51هزار و 400تومانی در انتهای اولین ماه بهار، نماگر دلاری نقدینگی، رقم 124میلیارد و 879میلیون دلار را نشان می‌دهد. بر همین اساس، رشد نقطه‌به‌نقطه نقدینگی نیز با افزایش جزئی به 1/ 33درصد رسیده که برخلاف روند کاهشی در دو ماه قبلی است. نکته قابل‌‌‌‌‌‌توجه که در دل آمارهای پولی منتشره نهفته است، تداوم افزایش سهم پول از نقدینگی و به موازات آن کاهش سهم شبه‌‌‌‌‌‌پول از نقدینگی است که منتج به افزایش نسبت پول به شبه‌‌‌‌‌‌پول شده‌است.
نسبت شبه‌‌‌‌‌‌پول به نقدینگی به 03/ 74درصد رسیده که در یک دهه‌اخیر رقم بی‌‌‌‌‌‌سابقه‌‌‌‌‌‌ای است. هم‌‌‌‌‌‌راستا با این موضوع نسبت پول به نقدینگی نیز به رقم 97/ 25درصد رسیده است، با توجه به افزایش سهم پول از نقدینگی، نسبت پول به شبه‌‌‌‌‌‌پول به رقم 09/ 35 رسیده است که رقم بسیار بالایی محسوب می‌شود. بورس تهران تا 16 اردیبهشت سال‌جاری با افزایش سطح قیمت‌ها همراه شد و می‌توان گفت بخشی از پول سیال و سرگردانی که در فروردین و اردیبهشت و ماه‌های پایانی سال‌گذشته راهی بازار سهام شده‌بود، در نتیجه تبدیل سپرده‌‌‌‌‌‌های بلندمدت به سپرده‌‌‌‌‌‌های کوتاه‌‌‌‌‌‌مدت بوده که در تکاپوی حفظ ارزش در‌برابر تورم، راهی بازارهای دارایی و خصوصا بازار سهام شده‌بود.پایه‌پولی نیز با رشد 15/ 3درصدی در مقیاس ماهانه به رقم 887همت رسید که رشد نقطه‌به‌نقطه 45درصدی را در این پارامتر آماری بازنمایی می‌کند که در یک دهه‌اخیر بی‌‌‌‌‌‌سابقه بوده‌است. عده‌ای از صاحب‌نظران اقتصاد کلان معتقدند که به‌رغم کاهش رشد سالانه نقدینگی، قرار داشتن رشد نقطه‌به‌نقطه پایه‌پولی در سقف‌های تاریخی خود، به‌عنوان یک زنگ خطر برای تداوم تورم‌های افسارگسیخته در بطن و متن اقتصاد کشور محسوب می‌شود و می‌توان این موضوع را به‌عنوان یکی از عوامل بازدارنده کاهش شوک‌‌‌‌‌‌های تورمی و التهاب بازار‌‌‌‌‌‌ها درنظر گرفت که طبیعتا برای بازاری مثل بازار سهام نکته قابل‌توجهی به‌حساب می‌آید.
