علی عبدالمحمدی : برای هفتمین روز متوالی، صعود نماگرها در تالار شیشه‌ای ادامه‌دار بود و شاخص‌کل بورس تهران توانست با افزایش ارتفاع 2.08درصدی، بیشترین رشد درصدی خود را از 5 شهریور سال‌جاری تجربه کند. نکته‌ای که این روزها جریان معاملات بازار سهام بازنمایی می‌کند، این است که شتاب و شدت تقاضا در روزهای اخیر در نمادهای بزرگ و شاخص‌ساز بازار سهام بیش از نمادهای کوچک و با ارزش بازار پایین بوده‌است. آمار معاملاتی نیز گویای همین نکته است و بررسی آمار و ارقام معاملاتی نشان می‌دهد که شاخص‌کل در نهمین ماه از سال، 7.2درصد و شاخص هموزن نیز 5.4درصد رشد داشته‌است.
بازار از دریچه آمار
در جریان معاملات روز گذشته بورس تهران، شاخص‌کل بورس تهران با پیشروی تا سطح 2میلیون و 165هزار واحدی، با افزایش 2.08درصدی همراه شد. نماگر هموزن نیز که نشانی از اثرگذاری یکسان کلیه نمادهای معاملاتی است و چهره بازار را به نحو مطلوب‌تری نمایش می‌دهد، صعود 1.36درصدی را تجربه کرد. در فرابورس نیز شاخص اصلی این بازار با افزایش ارتفاع 1.28درصدی همراه شد. ارزش معاملات خرد بازار سهام نیز که شامل سهام و حق‌تقدم می‌شود، رقم 7هزار و 521میلیارد‌تومان را ثبت کرد تا این پارامتر آماری برای دومین روز متوالی در کانال 7هزار میلیارد‌تومان قرار بگیرد. ثبت چنین ارقامی در ارزش معاملات خرد بازار از 20 تیر سال‌جاری بی‌سابقه بوده‌است. سه گروه فلزات اساسی، خودرو و محصولات شیمیایی در صدر صنایعی قرارگرفتند که بیشترین ارزش معاملات روزانه را تجربه کردند. با احتساب معاملات صندوق‌های سهامی رقم ارزش معاملات بازار به 8هزار و 700میلیارد‌تومان می‌رسد که رقم قابل‌توجهی محسوب می‌شود. افزون بر این بازار با 393میلیارد‌تومان نقدینگی حقیقی همراه شد تا برای چهارمین روز متوالی، خالص تغییر مالکیت به نفع پورتفوی سهامداران خرد بازار سهام باشد.
دلایل استقبال از سهام بزرگ
بررسی بازدهی نماگر‌های سهامی در سال‌جاری نشان می‌دهد که بازدهی شاخص‌کل بورس تهران از ابتدای سال، 10.45درصد بوده‌است. در همین برش زمانی، شاخص هموزن موفق به‌ثبت بازدهی 26.68درصدی شده‌است. با توجه به فرمول‌های شاخص‌های بازار سهام، شاخص‌کل نشان‌دهنده وضعیت نمادهای بزرگ بازار سرمایه است و شاخص‌کل هموزن نیز با توجه به وزن یکسان شرکت‌ها در فرمول محاسبه آن، گویای وضعیت نمادهای کوچک‌تر بازار است، بنابراین می‌توان با توجه به ارقام مذکور این‌چنین استنباط کرد که در 8 ماهه نخست سال‌جاری، با وجود اینکه عملکرد بازار سهام چنگی به دل نزده، اما در مجموع نمادهای کوچک‌تر از حیث کسب بازدهی، وضعیت مساعدتری نسبت به نمادهای بزرگ داشته‌اند، بنابراین جاماندگی قیمتی نمادهای بزرگ و شاخص‌ساز بازار سهام نسبت به سهم‌های کوچک را می‌توان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عواملی ذکر کرد که سبب‌شده تا این روزها این گروه از نمادها مورد اقبال قرار بگیرند. موضوع بعدی نیز به مسائلی مانند تجدید ارزیابی دارایی‌های شرکت‌ها بازمی‌گردد که در سهام بزرگ جریان نیرومندی از تقاضا را ایجاد‌کرده است.
وضعیت کنونی ادامه‌دار خواهد بود؟
در یک ساعت پایانی معاملات روز گذشته، بازار با افزایش عرضه‌ها همراه شد که این موضوع می‌تواند ناشی از شناسایی سود در نمادهای مختلف از سوی بازیگران تالار شیشه‌ای باشد. به هر روی هنوز بازار از زخم بی‌اعتمادی در کلیت خود رنج می‌برد و سرمایه‌گذاران این بازار در روندهای صعودی موقتی که شکل می‌گیرد، سعی در خروج از گردونه معاملات دارند تا سود کسب شده آنها در روند نزولی از دست نرود. همان‌طور که گفته شد، در روزهای اخیر مجددا با رشد قیمت‌ها در تالار شیشه‌ای، حقیقی‌ها به سمت مرزهای تالار شیشه‌ای رهسپار شده‌اند. در روزهای اخیر خالص تغییر مالکیت به نفع پورتفوی حقیقی‌ها ارقام امیدوارکننده‌ای را ثبت کرده و ارزش معاملات خرد بازار سهام نیز در روز گذشته برای دومین روز متوالی در کانال 7هزار میلیارد‌تومان ثبت شده‌است. ثبت چنین ارقامی در پارامترهای مذکور، رویداد خوشایندی برای بازار سهام تلقی می‌شود، اما به هر روی در صورت استمرار وضعیت کنونی در این پارامترها می‌توان به آینده بازار سهام خوشبین بود. علاوه‌بر این موردی که می‌تواند از وضعیت قیمت‌های فعلی بازار سهام حمایت کند، تزریق اخبار مثبت بنیادی در صنایع مختلف است که بخشی از آن به‌صورت اخبار و بخش دیگر به‌صورت گزارش‌های شرکت‌ها در کدال می‌تواند وضعیت بازار را تحت‌الشعاع قرار دهد.
عملکرد بهتر نسبت به بازارهای موازی
وضعیت بازار سهام در روزهای اخیر به‌گونه‌ای بوده‌است که این بازار وضعیت مساعدتری را نسبت به دیگر بازارهای دارایی تجربه کرده‌است. دلار همچنان به نوسان محدود خود در کانال 50هزار‌تومان ادامه‌می‌دهد و قیمت‌ها در بازار طلا و سکه نیز به‌رغم افزایش قیمت اونس جهانی طلا در بازارهای جهانی، چون از ناحیه دلار محرک خاصی دریافت نمی‌کنند، همچنان به نوسانات اندک خود ادامه می‌دهند. بازار مسکن نیز با فروکش‌کردن تب التهابات تورمی، این روزها درگیر رکود فرسایشی در جریان معاملات خود است.
فقدان اعتماد در بازار
اعتماد یکی از مهم‌ترین مفاهیم در بطن بازارهای مالی است. نکته‌ای که از رصد معاملات سنوات اخیر بورس تهران قابل‌برداشت است، این است که بازار سهام بعد از سلسله اتفاقات حادث‌شده در سال پرماجرای 99، در کلیت شاهد رخت بربستن اعتماد سهامداران خرد بود. اعتمادی که در جریان سال‌ها به‌دست آمده بود، بعد از اتفاقات سنگین و رنگین آن سال، جای خود را به یاس و نومیدی و نوعی از بدبینی داد که بعد از گذشت بیش از سه سال، هنوز بازار نتوانسته به‌صورت کامل درصدد احیای آن برآید، بنابراین همان‌طور که اشاره شد می‌توان دلیل عرضه‌های پایان وقت دیروز را به مواردی این‌چنینی نسبت داد که سهامداران دست به ماشه را به عرضه سهام ترغیب می‌کند. به‌نظر می‌رسد در این میان مقام ناظر باید با راهکارهای عقلانی، از تعدی و دست درازی نهادهای مختلف به سود شرکت‌های مختلف بورسی و فرابورسی ممانعت به‌عمل آورد تا بازار سهام در جهت بازیابی کامل اعتماد سهامداران حرکت کند. طبیعتا وضعیت مساعد در بازار ثانویه، منجر به جذب منابع کلان در بازار اولیه خواهد شد که این مهم تامین مالی بنگاه‌های تولیدی را میسر خواهدکرد.