به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا) حجتالاسلام والمسلمین احمد مبلغی، رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی اول آبان در کارگاه علمی حقوق بشردوستانه در قم گفت: سه نظریه قلمروبندی احکام، اخلاقی بودن احکام الهی و فطری بودن احکام دارای کارکرد و کاربردهای فراوان در رعایت حقوق بشردوستانه بینالمللی هستند.
مبلغی، یکی از ظرفیتهای قابل فعال شدن در فضای اجتهاد نظریه‌پردازی فقهی و بهرهگیری از نظریههای فقهی در استنباط است.
وی در بیان اهمیت نظریه فقهی گفت: بدون چراغ نظریه نباید سراسیمه وارد استنباط احکام شد.
وی با اشاره به این که یکی از نظریههای مهم، نظریه تفکیک قلمرویی احکام است، که کاربردهای مهمی بر فهم و استنباط مسائل اجتماعی دارد، گفت: بر اساس این نظریه، هر حکمی دارای یک قلمرو است و نمیتوان بدون دلیل از آن قلمرو فراتر رفت و حکم را به خارج آن قلمرو سرایت داد.
وی ادامه داد: اگر ابعاد مفهومی این نظریه به خوبی روشن شود میتواند دارای کاربردهای فراوانی در روششناسی و حکمشناسی احکام باشد.
مبلغی با اشاره به اینکه اصل تفکیک، یکی از اصول کانونی و اندیشهساز در حقوق بشر دوستانه است، اظهار کرد: میتوان به وضوح نظریه تفکیک قلمرویی احکام و اصل تفکیک حقوق بشر دوستانه را از دو نظر مرتبط به هم دید؛ یکی آن که این دو، از نوعی هم افقی برخوردارند و دیگر این که میتوان در چارچوب نظریه تفکیک قلمرویی احکام، فهم بهتر و دقیقتری از مسائل حقوق بشر دوستانه در اسلام را پی گرفت.
وی گفت: در حقیقت به خاطر هم افقی یادشده، نقش دوم درک دقیقتری از مسائل حقوق بشر دوستانه از منظر فقهی به دست میآید.
استاد حوزه بیان کرد: روح تفکیک در حقوق بشردوستانه به صورت یک روح فعال در همه جای آن ظاهر و حاضر است.
استاد حوزه علمیه قم با اشاره به این که اگر اصل تفکیک به معنای واقعی خود رعایت شود حقوق بشردوستانه نیز تحقق عینی پیدا خواهد کرد، گفت: بر اساس نظریه تفکیک قلمرویی احکام نمیتوانیم در جنگ رفتار فلهای، بدون قلمرو و غیرمبتنی بر تفکیک داشته باشیم.
مبلغی اقدامات گروههای تکفیری را بر خلاف نظریه قلمرویی احکام و اصل تفکیک دانست و افزود: متاسفانه آنها جنگ را به صورت مهار نشدهای و به صورت تجاوز به حدود و قلمروها دنبال میکنند و همه کسانی را که در مسیر آنها قرار گیرند، میکشند، و معلوم است چنین اقداماتی مخالف هم با نگاه اسلامی و هم با نگاه انسانی است.
مبلغی گفت: اگر نظریه تفکیک و قلمروبندی را در اجتهاد تطبیق کنیم باید خیلی مراقب باشیم که این تفکیک به مثابه یک روح همیشه حاضر در نگاههای ما از جایگاه شریعت اعمال شود.
