شناسه : ۲۹۸۳۱۶۴ - سه شنبه ۲ دی ۱۴۰۴ ساعت ۰۶:۰۳
پرونده امروز
تورم و الگوی مصرف
با شتاب گرفتن تورم در سالهای اخیر، الگوی هزینهکرد افراد دستخوش تحولاتی شده است. آموزههای کلاسیک اقتصادی به ما میگویند که در دوران تنگنای اقتصادی، مخارج بر کالاهای ضروری متمرکز میشود و افراد کالاها و خدمات لوکس و غیرضروری را از سبد مصرفی خود حذف میکنند.
با این حال، مشاهدهای شگفتانگیز، عکس این موضوع را نشان میدهد. بر این اساس، درست زمانی که قدرت خرید مردم کاهش مییابد، تمایل آنان به خرید کالاهای غیرضروری افزایش پیدا میکند. ایران نیز از این پدیده مستثنی نیست. گرچه این پدیده جهانی است، اما در اقتصاد ایران، بهدلیل شرایط خاص تورمی و فشارهای روانی ناشی از بیثباتی، جلوه متفاوت و پررنگتری پیدا میکند.
تجربه تورم در ایران و بسیاری از اقتصادهای مشابه نشان میدهد که با افزایش مداوم سطح قیمتها، تقاضا برای کالاهای لوکس، لوازم دیجیتال، خودرو و حتی سفر افزایش مییابد. علت این امر به کوتاهنگر شدن افراد باز میگردد؛ تورم افق زمانی تصمیمگیری را کوتاه میکند. بر این اساس، در شرایط بیثباتی قیمتها، آینده بیمعنی یا دستنیافتنی به نظر میرسد. در نتیجه، مردم تمایل دارند لذت را همین حالا تجربه کنند، چون به فردا اعتماد ندارند.
هنگامی که مسیرهای رشد جایگاه اجتماعی از طریق شغل، تحصیلات یا درآمد دشوارتر میشود، افراد به «زبان مصرف» متوسل میشوند و تلاش میکنند از طریق کالاها پیامهایی درباره خود مخابره کنند. به همین دلیل است که برخی کالاها به ابزارهای ارتباطی تبدیل شدهاند. باشگاه اقتصاددانان در این پرونده، اثر تورم بر الگوی مصرف و گرایش بیشتر به کالاهای لوکس را بررسی میکند.
