شیرها و آدم‌ها

نکته‌های خواندنی درباره شیر، شیرکاکائو، شیرقهوه و شیرکارامل
خیلی از بچه‌ها شیر را دوست ندارند و برای همین، بعضی والدین، شیر را با کاکائو یا قهوه مخلوط می‌کنند و به فرزندشان شیرکاکائو یا شیرقهوه می‌دهند تا استخوان‌ها و دندان‌هایش را بیمه کنند. ولی آیا واقعا شیرکاکائو و شیرقهوه و شیرکارامل و این جور ترکیبات، مثل شیر، مغذی هستند؟ این پرونده قرار است به همین موضوع بپردازد.

7 توصیه درباره خرید و نگهداری شیر
 

از خرید شیر خام (غیر پاستوریزه) حتی‌الامکان خودداری کنید. اگر به اجبار از شیر خام غیرپاستوریزه استفاده می‌کنید، حتما آن را جوشانده و 10 دقیقه در حال جوش به هم بزنید.
شیر خام (غیرپاستوریزه) را به هیچ وجه قبل از جوشاندن در یخچال نگذارید.
ظروف مورد استفاده شیر غیرپاستوریزه پس از مصرف باید با آب و مایع ظرف‌شویی شسته شده و با آب سالم آب‌کشی شوند.
گاهی به شیر فاسد جوش‌شیرین می‌زنند تا دلمه نبندد، بنابراین از خرید شیر کیلویی بپرهیزید.
شیر پاستوریزه بعد از خرید باید حتما در یخچال و در درجه حرارت صفر تا 4 درجه سانتی‌گراد به مدت حداکثر 48 ساعت نگهداری شود، بنابراین از نگهداری شیر پاستوریزه در خارج از یخچال خودداری کنید.
اگر شیر پاستوریزه بیشتر از 48 ساعت در یخچال باقی ماند و علایم فساد و بریدگی در آن مشاهده نشد، قبل از مصرف آن را حداقل به مدت یک دقیقه بجوشانید.
شیر کم‌چرب را به شیر پرچرب ترجیح بدهید؛ مخصوصا اگر اضافه وزن دارید یا سن و سالی ازتان گذشته. این نکته البته در خصوص بچه‌های کوچک و آنهایی که در سنین رشد هستند یا می‌خواهند وزن‌شان بیشتر شود، صدق نمی‌کند.

چگونه کودکان را با شیر آشتی بدهیم؟
 

شیر را همیشه سر میز غذا بگذارید: خیلی از کودکان با نوشیدن شیر میانه خوبی ندارند ولی برای اینکه آنها را به نوشیدن شیر عادت دهید یک راه این است که شیر را در یک پارچ زیبا بریزید و آن را در سفره ناهار و شام و صبحانه قرار دهید. فراموش نکنید این شیر باید بدون چربی و یا کم‌چرب باشد. بچه‌ها با دیدن شما که به جای آب و یا نوشابه شیر میل می‌کنید، تشویق می‌شوند که آنها هم این نوشیدنی‌ را سر سفره ناهار و یا شام امتحان کنند، گر چه در ابتدا به نظرشان عجیب می‌رسد و یا اعتراض می‌کنند ولی با تکرار دیدن آن سر سفره به آن عادت خواهند کرد و با نوشیدن آن انس می‌گیرند. حتی می‌توانید یک لیوان شیر را به عنوان دسر و یا پیش‌غذا به آنها پیشنهاد کنید.
در قمقمه‌اش شیر بریزید: خیلی از کودکان عادت دارند قمقمه‌شان را از آب پر می‌کنند و همراه‌شان به مدرسه می‌برند. توصیه ما این است برای اینکه فرزندان را به شیر خوردن عادت دهید به جای اینکه قمقمه را از آب پر کنید آن را با شیر پر کنید. این کار موجب می‌شود هر وقت تشنه می‌شود و نیاز دارد گلویی تازه کند، شیرخنک را بنوشد و کم‌کم به نوشیدن آن عادت می‌کند. شیر بدون چربی و یا با چربی کم را برای این روش در نظر بگیرید.
میان‌وعده‌های شیری برای کودک تهیه کنید: کوچولوی شما عادت دارد که میان‌وعده چه چیزی میل کند؟ خرما، کشمش و یا خدای ناکرده چیپس و پفک. سومین راه عادت دادن کودکان به نوشیدن شیر این است که شیر را به عنوان میان‌وعده در اختیارش قرار دهید حتی می‌توانید خرما و شیر و شیرکشمش را به او پیشنهاد کنید. نوشیدن شیر در میان‌وعده‌ها کوچولوها را به آن عادت خواهد داد.
شیرهای طعم‌دار را انتخاب کنید: شاید دختر کوچولو و یا پسرکوچولوی شما میانه‌ای با نوشیدن شیر نداشته باشد. در این صورت دست او را بگیرید و به یک سوپرمارکت بروید و با انتخاب او یک شیر طعم‌دار را انتخاب کنید. کوچولوی شما شاید نوشیدن شیر سفید را دوست نداشته باشد ولی رنگ و طعم جدید آن شاید برایش آنقدر جالب باشد که عاشق نوشیدن آن شود.
به او کودکانی را نشان بدهید که شیر می‌خورند: اگر کوچولوی شما میانه خوبی با شیر ندارد راه‌حل آن آسان است. دست او را بگیرید و او را با خودتان به مدرسه یا کودکستانی که در آن در ساعات تفریح به کودکان شیر می‌دهند ببرید و به او نشان دهید که چگونه این همه کوچولو شیر می‌خورند. دیدن اینکه همسالانش پاکت‌ها و یا شیشه‌های شیر را سر می‌کشند می‌تواند برای کودکان در نوشیدن شیر بسیار تشویق‌کننده باشد.
بگذارید تشنه شود: یک راه‌حل دیگر برای مجبور کردن کودکان به شیر خوردن این است که کاری کنید که تشنه شوند. برای مثال اول یک عدد بیسکوییت به او بدهید و کنار بشقاب بیسکوییت یک لیوان شیر بگذارید. به این ترتیب پس از خوردن بیسکوییت و احساس تشنگی ناخودآگاه به سراغ لیوان شیر خنک می‌رود و آن را می‌نوشد.
ذائقه‌اش را شناسایی کنید: یک روش دیگر برای علاقه‌مند کردن کودکان به شیر خوردن این است که ببینید آنها چه شیری را دوست دارند؟ شیر سرد، شیر ولرم و یا حتی شیرداغ. وقتی پی بردید که کدام شیر با ذایقه کودک شما جور است، آن وقت می‌بینید که او هم به شیر خوردن عادت می‌کند.
خودتان الگوی او باشید: به طور معمول کودکان به هر کاری که والدین‌شان انجام دهند واکنش نشان می‌دهند و از آن الگوبرداری می‌کنند، پس از این شگرد استفاده کنید تا آنها را به شیر خوردن عادت دهید. برای مثال در منزل یک لیوان شیر برای خودتان بریزید و با خوردن آن از طعم آن تعریف کنید. بعد به کودک‌تان بگویید تو هم یک لیوان شیر میل داری؟ بسیاری از کودکان به طور معمول پاسخ مثبت می‌دهند.روش درست جوشاندن شیر
در صورتی که امکان دسترسی به شیر پاستوریزه یا استریل نباشد برای از بین بردن میکروب‌های بیماری‌زای شیر خام مصرفی جوشانیدن آن ضروری است ولی این عمل باید به گونه‌ای انجام شود که صدمه زیادی به ارزش غذایی آن وارد نشود، بنابراین هنگام حرارت دادن مرتب آن را هم بزنید و سریع به نقطه جوش رسانده و بلافاصله آن را خنک کنید. 4 تقلب رایج در ترکیب شیر
تقلب در شیر نیز به شکل‌های مختلفی صورت می‌گیرد که مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از:
مخلوط کردن شیر حیوانات مختلف: شیر حیوانات مختلف در برخی از نقاط دنیا، دارای قیمت متفاوتی است. برای نمونه در مملکت ما شیر گوسفند مطلوب‌تر از شیر گاو است و به همین جهت متقلبان شیر گوسفند را با مقداری شیر بز یا گاو مخلوط می‌کنند و به فروش می‌رسانند. اضافه کردن آب به شیر:
چون با اضافه کردن آب، حالت و رنگ شیر تغییر چندانی نمی‌کند لذا برخی از فروشندگان سودجو مقداری آب به شیر اضافه نموده و به بازار عرضه می‌کنند.
عده‌ای از متقلبان ابتدا مقداری از چربی شیر را می‌گیرند. در این صورت وزن مخصوص شیر افزایش می‌یابد. حال اگر مقداری آب افزوده شود، این دو تقلب با استفاده از وزن مخصوص شناخته نمی‌شود. اضافه کردن نشاسته به شیر:
برای اینکه شیر مخلوط شده با آب به سادگی تشخیص داده نشود، متقلبان مقداری نشاسته به شیر اضافه می‌کنند، به نحوی که غلظت آن در حد شیر طبیعی باشد.اضافه کردن جوش شیرین به شیر:

شیر طی مراحل تولید، نگهداری و توزیع از راه‌های گوناگون آلوده می‌شود و چنانچه در شرایط نامساعد و غیر بهداشتی نگهداری شود به سرعت فاسد می‌گردد. شیر آلوده و فاسد در اثر حرارت لخته شده و به دو بخش مایع و دلمه تبدیل می‌گردد که این عمل به علت بالا رفتن مقدار اسیدهای آلی سنتز شده توسط میکروب‌های آلوده‌کننده شیر می‌باشد و بیان‌کننده این است که شیر فاسد است. برای پوشاندن عیب و فساد شیر، دامداران یا فروشندگان شیر متقلب، مقداری جوش شیرین به شیر فاسد می‌افزایند که موجب خنثی شدن اسیدهای سنتز شده توسط میکروب‌ها شده و به این‌ترتیب شیر در اثر حرارت، لخته و دلمه نمی‌شود و فساد آن مخفی می‌ماند. در حالی که سایر مواد مضر حاصل از میکروب‌ها ممکن است همچنان فعال باقی بماند و با مصرف شیر فاسد اختلالاتی در بدن به وجود آید.ما چقدر شیر می‌خوریم؟ آنها چقدر؟!
تولید شیر کشور در سال 1381 حدود 8/5 میلیون تن گزارش شده است. بنابراین آمار تولید سرانه شیر به ازای هر ایرانی با احتساب جمعیت کشور، 90 کیلوگرم می‌شود که با توجه به ضایعات شیر هنگام تولید، فرآوری، توزیع و یا موارد دیگر، مصرف سرانه شیر و فرآورده‌های آن بر پایه شیر حدود 75 کیلوگرم است. البته مصرف شیر در برخی از استان‌ها به ویژه چهارمحال و بختیاری، آذربایجان غربی و شرقی از متوسط کشور بیشتر است. میزان مصرف هر فرد بالغ از سوی سازمان‌های ملی و بین‌المللی، روزانه نیم لیتر شیر مایع، 25 تا 35 گرم پنیر و 200 گرم ماست توصیه شده است. مصرف سرانه شیر و فرآورده‌های آن در کشورهای اروپای غربی 350 تا 500 کیلوگرم در سال در نوسان است. در کشور فرانسه که متعادل‌ترین برنامه غذایی را در ارتباط با بیماری‌های قلبی‌ و مغزی و طول عمر داراست، مصرف سرانه حدود 400 کیلوگرم در سال است. در آمریکا به دلیل مصرف بیش از حد گوشت قرمز، میزان مصرف سرانه شیر کمتر از کشورهای اروپای غربی و حدود 280 کیلوگرم است و با توجه به عوارض مستقیم آن از جمله افزایش بیماری‌های قلبی‌عروقی، سکته مغزی و افسردگی، با اطلاع‌رسانی همه جانبه از طریق رسانه‌های کشور، هم‌اکنون مصرف سرانه شیر آن به بیش از 300 کیلوگرم رسیده است.

شیرطعم‌دار
 

شیر طعم‌دار نیز مانند شیر معمولی، ‌دارای 9 ماده مغذی ضروری است که شامل کلسیم، پروتئین، ویتامین‌های B12،A،D،B2،B3 و پتاسیم و فسفر می‌باشد. این شیر در مقایسه با نوشیدنی‌هایی مانند نوشابه‌های گازدار و آب‌میوه‌های مصنوعی، ‌دارای قند و کالری کمتری است. نوشابه‌های گازدار یا آب میوه‌های مصنوعی، تقریباً دو برابر شیرهای طعم‌دار ‌دارای قند هستند. علاوه بر این، انجمن پزشکی و آکادمی طب اطفال آمریکا و اداره غذا و ‌دارو، ارتباطی بین مصرف شکر و بروز مشکلات رفتاری در کودکان پیدا نکرده‌اند. شیرهای طعم‌دار نیز انواع مختلفی‌ دارند مانند شیر کم چرب و بدون چربی. به عنوان مثال، یک لیوان شیر طعم‌دار کم چرب فقط 5/2 گرم چربی‌دارد که برابر همان مقدار چربی شیر معمولی است.

شیر کارامل
 

خیلی‌ها کرم کارامل را به عنوان یک دسر دوست‌داشتنی پس از صرف غذا میل می‌کنند. کرم کارامل، شکری است که حرارت دیده و به شربت قهوه‌ای رنگی بدل شده و سپس تخم‌مرغ و شیر افزوده شده که باعث می‌شود در یک واحدش، 200 کیلوکالری انرژی به مصرف‌کننده برسد که از نظر میزان انرژی 2 تا 3 برابر ژله چاق‌کننده است. درباره تخم‌مرغ باید بگوییم که این ماده غذایی منبع مناسب پروتئین بوده و شیر موجود نیز به‌رغم کلسیم فراوان، پرکالری است. البته اگر از نوع پرچرب باشد (بنابراین بهتر است در تولید این دسر از نوع کم‌چرب شیر استفاده شود) فراموش نکنید که اگر چاق هستید و یا دیابت دارید، در خوردن این دسر زیاده‌روی نکنید. دسر شیر کارامل نیز درست مانند خود کارامل همان خواص را دارد با این تفاوت که میزان شیر آن بیشتر است و به همان نسبت شما می‌توانید از کلسیم بیشتری استفاده کنید. شیرکاکائو، رفیق قلب شماست!
پژوهشگران اسپانیایی دریافتند که کاکائوی موجود در شکلات و شیر کاکائو برای قلب مفید است.
این سوال را خیلی‌ها می‌پرسند که آیا درست است که می‌گویند اضافه کردن پودر کاکائو به شیر، جذب کلیسم شیر را کاهش می‌دهد؟
پاسخ این است که خیر، این گفته صحیح نیست. کاکائوی موجود در شیر کاکائو جذب کلسیم شیر را کاهش نمی‌دهد. البته باید گفت کاکائو حاوی ماده‌ای به نام «اسید اگزالیک» یا «اگزالات» است که با کلسیم موجود در شیر ترکیب می‌شود و «اگزالات کلسیم» را به وجود می آورد. اگزالات ماده ای است که در بسیاری از گیاهان مانند اسفناج و چای وجود دارد. اما کلسیم موجود در شیر خیلی بیشتر از اگزالات موجود در کاکائوست لذا مقدار زیادی کلسیم آزاد (ترکیب نشده با اگزالات) وجود خواهد داشت. در حقیقت فقط حدود 6 میلی‌گرم از 250 میلی‌گرم کلسیم موجود در شیر جذب نمی‌شود. هر کودکی باید به مقدار کافی کلسیم دریافت کند تا بتواند رشد قدی و استخوان‌های سالم و محکمی داشته باشد. بنابراین اگر کودک شما شیر معمولی را دوست ندارد و فقط شیر کاکائو می‌خورد، او را از خوردن شیرکاکائو منع نکنید و به او بدهید زیرا برای سلامتی استخوان‌هایش مفید است.کافئین شیرکاکائو زیاد نیست

آیا شیرکاکائو‌ دارای کافئین زیادی است؟
 

خیر. مقدار کافئین موجود در شیر کاکائو کم است. 240 میلی لیتر (یک لیوان) شیر کاکائو‌دارای 2 تا 7 میلی‌گرم کافئین است. نوشابه‌های سیاه (کولا) 10 برابر شیرکاکائو، کافئین ‌دارند.
براساس مطالعات جدید، مقدار کافئین موجود در شیر کاکائو خیلی کمتر از آن حدی است که بتواند تاثیر مخربی بر رفتار کودک داشته باشد.

شیرکاکائودر خانه
 

درست کردن شیرکاکائو در منزل بسیار ساده است. در ابتدا شیر را می‌جوشانید. برای هر یک لیوان شیر به اندازه یک قاشق مرباخوری پودر کاکائو به آن اضافه می‌کنید و یک قاشق مرباخوری شکر و پودر کاکائو را درون شیر حل می‌کنید. شما می‌توانید این مایع را به صورت شکلات گرم مصرف کنید و یا می‌توانید بگذارید که مایع خنک شود و بعد آن را استفاده کنید.
به خاطر استخوان‌های‌تان شیر بنوشید!مفید بودن شیر و شیرکاکائو برای استخوان‌ها یک مساله روشن است، به ویژه برای پیشگیری از ابتلا به پوکی استخوان. معمولا کارشناسان به والدین توصیه می‌کنند به نوجوانان و کودکان در حال رشد، لبنیات بدهند تا در سنین بالاتر دچار مشکلات استخوانی نشوند.
اما آیا خوردن شیر در تمام طول عمر برای زنان و مردان مناسب و مفید است؟
یک گروه از محققان دانشگاه زوریخ و دانشکده پزشکی دارت موت، وضعیت سلامت 930 مرد و زن 20 تا 80 ساله را مورد بررسی قرار دادند و آنها را به دو گروه تقسیم کردند. گروه اول روزانه به مدت چهار سال 1200 میلی‌گرم کلسیم دریافت کردند و گروه دوم طی همین دوره زمانی به طور معمول از لبنیات مصرف کردند. در پایان چهار سال نتایج تحقیقات نشان داد، تعداد ناراحتی‌های استخوانی در گروه اول چهار مورد و در گروه دوم 14 مورد بود. در عین حال تحقیقات روشن کرد به محض قطع مصرف کلسیم احتمال شکستگی و پوکی استخوان در هر دو گروه یکسان است. محققان به هیچ عنوان توصیه نمی‌کنند افراد در تمام طول عمر از مکمل‌های کلسیم‌دار مصرف کنند، بلکه به مصرف روزانه شیر اصرار دارند. ‌مصرف چهار لیوان شیر در روز (1200 میلی‌گرم کلسیم) خطر ناراحتی‌های استخوانی را 72 درصد کاهش می‌دهد.

ترکیب شیر و قهوه مفید است یا مضر؟
 

اضافه کردن شیر به قهوه هم مقدار کلسیم را بالا می‌برد و هم یک سری نگرانی‌ها را به وجود می‌آورد. نوشیدن شیر و قهوه برای تامین نیازهای کلسیمی خانم‌هایی که در سنین میانسالی قرار دارند، کافی نیست. قهوه اثرات خوب و بد را توأمان دارد. خانم‌های میانسالی که عادت دارند به لیوان قهوه‌شان، شیر بیفزایند، نباید فراموش کنند که از یک رژیم غذایی متعادل که حاوی منابع غنی کلسیمی مانند ماست، پنیر و کلم‌بروکلی و ... است، نیز استفاده کنند.
در نظر بگیرید که یک لیوان شیر قهوه (240 میلی‌لیتر) حدود 330 میلی گرم کلسیم دارد که این مقدار حدود یک‌چهارم مقدار توصیه شده برای تأمین کلسیم روزانه در خانم‌های بالای 50 سال است. یک لیوان بزرگ شیر قهوه (480 میلی لیتر) تقریباً 415 میلی‌گرم کلسیم دارد که این مقدار حدود 40 درصد از نیاز روزانه به کلسیم را تأمین می‌کند. این مساله می‌تواند نیازهای کلسیمی بعضی افراد که عادت به نوشیدن شیر قهوه دارند را به حداقل برساند. ترویج نوشیدن قهوه باعث افزایش نگرانی‌ها در رابطه با اثر کافئین روی استخوان‌ها یا به طور دقیق‌تر جذب کلسیم می‌گردد. دلیل این نگرانی‌ها این است که خانم‌ها باید روزانه 1200 میلی‌گرم کلسیم مصرف کنند تا از پوکی و شکستگی استخوان باسن، مچ‌ پا و یا ستون فقرات جلوگیری کنند. متخصصان طی مطالعاتی به این نتیجه رسیده‌اند که کافئین قهوه مضر نیست زیرا فقط 4 تا 6 میلی‌گرم کلسیم موجود در هر لیوان شیرقهوه (دارای 330 میلی‌گرم کلسیم) جذب بدن نمی‌گردد لذا افرادی که کم شیر می‌نوشند، می‌توانند از شیرقهوه استفاده کنند. هر خانمی باید دقت کند که آیا نوشیدن شیر و قهوه‌ به بروز بدخوابی یا سوزش سردل در او منجر می‌شود یا خیر. در کل خانم‌هایی که شیر قهوه و نوشابه‌های دیگر می‌نوشند، باید بقیه نیاز کلسیم روزانه‌شان را از منابع دیگر کلسیم تامین نمایند. نوشیدن شیر با قهوه بهتر از مصرف نکردن شیر است. برای درست کردن شیر قهوه حداقل به یک لیوان شیر نیاز دارید که این مقدار، یک سوم نیاز روزانه به کلسیم و دیگر مواد مغذی را تأمین می‌نماید. در یک مطالعه‌ روی هزار خانم یائسه معلوم شده است، خانم‌هایی که در عمرشان حداقل یک لیوان شیر قهوه در روز مصرف کرده‌اند، نسبت به خانم‌هایی که اصلاً شیر دریافت نکرده‌اند، تراکم استخوان بیشتری داشته‌اند.
منبع:www.salamat.com
/ج