در گذشته‌های دور، داروی شیمیایی وجود نداشت و اثری از دکتر‌های امروزی هم نبود. در آن زمان مردم برای مداوای بیماریشان به حکیم مراجعه می‌کردند. داروهایی که حکیم تجویز می‌کرد عمدتا داروهایی بودند که از دل طبیعت بیرون می‌آمدند. بقراط، بزرگ‌ترین حکیم یونانی می‌گوید: «بگذار غذایت داروی تو و دارویت غذای تو باشد». این گفته نشان‌دهنده‌ی اهمیت غذا در حفظ سلامتی است.
بنیتا در سری مقالات آشتی با طبیعت به بررسی خواص گیاهان دارویی و غیردارویی می‌پردازد. در این قسمت، با خواص بابونه و نیز طرز تهیه‌ی یک نوع کاچی خوشمزه با استفاده از این گیاه پر خاصیت آشنا می‌شویم. در ادامه با ما همراه باشید.
بابونه گیاهی دائمی و کوچک با ارتفاع حدود 30 سانتیمتر است. بابونه بسیار معطر است و در چمنزارها و اراضی شنی می‌روید. بابونه ساقه‌ای به رنگ سبز متمایل به سفید دارد و برگ‌هایش کوچک و متناوب و دارای بریدگی‌های باریک و نامنظم و پوشیده از کرک است. گل‌های بابونه به رنگ سفید هستند. گل‌های بابونه دارای نوعی اسانس روغنی نیز هستند.
بابونه علاوه بر مصارف دارویی، در غذاهایی مانند کوکوسبزی و قورمه‌سبزی و بسیاری غذاهای دیگر نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. این گیاه را می‌توان به صورت تازه یا خشک شده به طرق مختلف مصرف کرد. در هر 237 گرم بابونه (معادل یک فنجان) 2 کیلو کالری انرژی، 0/5 گرم کربوهیدرات، 0 گرم چربی، 2/4 فولات،4/7 گرم کلسیم، 0/2 میلی‌گرم آهن، 2/4 میلی‌گرم منیزیم، 21/3 میلی‌گرم پتاسیم و 2/4 میلی‌گرم سدیم موجود است. طبیعت بابونه گرم و خشک است و از تقویت کننده‌های تلخ به شمار می‌آید.
خواص بابونه:
جالینوس از گیاه بابونه برای درمان تب‌و‌لزر استفاده می‌کرد.
1. از بابونه می‌توان برای درمان زخم و ورم معده استفاده کرد. برای این کار باید به مدت 2 هفته چای غلیظ بابونه را به صورت ناشتا مصرف کرد. برای تهیه‌ی چای غلیظ بابونه، 4 قاشق چایخوری بابونه را در یک لیوان آب‌جوش بریزید و بگذارید دم بکشد. می‌توانید به جای این کار، از 4 چای کیسه‌ای بابونه در یک لیوان آب‌جوش استفاده کنید. این دمنوش را ناشتا میل کنید و پس از مصرف، 4 دقیقه در رختخواب به پشت دراز بکشید و بعد از یک ربع می‌توانید صبحانه میل کنید. این روش باعث درمان قطعی زخم و ورم معده می‌شود.
2. بابونه مقوی مغز و اعصاب و در درمان میگرن موثر است.
3. بابونه ادرار آور و قاعده آور است و استفاده از آن باعث خرد شدن سنگ مثانه و کلیه می‌شود. دمنوش بابونه در درمان بند‌آمدگی ادرار نیز موثر است. این گیاه، شیر مادران را نیز افزایش می‌دهد.
4. برای درمان چشم درد، بابونه را در سرکه ریخته و به صورت بخور مصرف کنید.
5. جویدن بابونه برای درمان زخم‌های دهان موثر است.
6. بابونه تب‌بر و مسکن طبیعی است و برای درمان بی‌خوابی و داشتن خواب آرام نیز استفاده می‌شود.
7. این گیاه بی‌اشتهایی را درمان می‌کند و ضد انگل بوده و برای رفع زردی موثر است.
8. بابونه برای درمان مسمومیت‌های غذایی نیز مصرف می‌شود و درمان کننده‌ی کم‌خونی نیز است.
9. اگر موی بلوند را با دمنوش بابونه بشویید، رنگ شفاف‌تری خواهد داشت.
10. روغن بابونه برای رفع گوش درد، تسکین درد مفاصل و عضلات، کمردرد، نقرس مصرف می‌شود و مخلوط آن با روغن بادام برای خارش، اگزما و کهیر موثر است. حمام دمنوش بابونه هم برای پوست بسیار مفید است.
11. بابونه ضد آلرژی است.
دمنوش بابونه
برای درست کردن دمنوش بابونه، یک قاشق چایخوری گیاه بابونه خشک را در فنجان به مدت پنج دقیقه دم کنید. از دمنوش بابونه می‌توانید به صورت روزانه به عنوان چای نیز استفاده کنید.
دستور پخت کاچی بابونه شیرازی
کاچی دسری ایرانی است که اغلب با نان مصرف می‌شود و به علت این‌که در آن از آرد و روغن حیوانی یا کره استفاده می‌شود، انرژی زیادی دارد.
مواد لازم:
شکر 60 گرم
گل بابونه (خشک و پودر شده) 1 قاشق مرباخوری
دارچین 1 قاشق مرباخوری
زردچوبه نصف قاشق مرباخوری
فلفل قرمز 1 قاشق چایخوری
آب جوش 2 الی 3 پیمانه
آرد گندم 50 گرم
روغن مایع نصف پیمانه
مغز بادام، گردو، کنجد یک سوم پیمانه
زعفران آب‌شده به میزان دلخواه
گلاب نصف فنجان
طرز تهیه:
ابتدا آب، شکر، زعفران، و گلاب را در قابلمه بریزید و اجازه دهید شکر کاملا حل شود و شربت کمی غلیظ شود. آرد را در قابلمه بریزید و روی حرارت ملایم تفت دهید تا رنگ آن تغییر کند و بوی خامی آن گرفته شود؛ ولی مراقب باشید که نسوزد. تفت دادن را تا مرحله‌ی طلایی شدن آرد ادامه دهید. سپس دارچین، زردچوبه، فلفل قرمز و گل بابونه را اضافه کنید و تفت دهید تا بوی ادویه‌ها بلند شود. در این مرحله، مغزها را اضافه کنید و باز تفت دهید. روغن حیوانی یا کره آب‌شده را اضافه کنید و خوب مخلوط کنید و نهایتا شربت را به مواد اضافه کنید و اجازه دهید غلیظ شود اما سفت نشود. کاچی را می‌توانید با گل‌های سالم بابونه و مغزها تزئیین کنید. نوش جان!
می توانید آشتی با طبیعت؛ خواص معجزه‌آسای ریحان را هم بخوانید.
گرآوری و ترجمه: زهرا محمدی
منابع:
Webmd، nutritiondata.self، telegraph.co، organicfacts
مجموعه‌ی گیاهان دارویی، سید محمد حسین لاجوردی و حامد همراه
