دکتر سیدمرتضی صفوی؛ متخصص تغذیه، عضو هیأت علمی دانشگاه، مشاور معاون سلامت وزارت بهداشت
تراکم چربی در کبد باعث تجمع زیاد چربی به خصوص تری آسیل گلیسرول‌ها در کبد و در نتیجه بروز بیماری «کبد چرب» می‌شود. از عوامل ایجادکننده مهم کبد چرب غیرالکلی، چاقی است. مقاومت به انسولین حاصل از چاقی، باعث فعال شدن آنزیم لیپاز حساس به هورمون و کاهش عمل ضدلیپولیتیک انسولین می‌شود و افزایش جریان اسیدهای چرب از بافت چربی به کبد، یک مکانیسم مهم در بیماریزایی کبدچرب در افراد چاق تلقی می‌شود.
افزایش فعالیت سیستم سیتوکرومی در چاقی نیز باعث تشدید و پیشرفت بیماری می‌شود. قندخون اضافی در کبد به صورت گلیکوژن ذخیره شده و مازاد آن به چربی تبدیل می‌شود. با توجه به نقش انسولین در سنتز پروتئین‌ها و ایجاد مقاومت به انسولین، سنتز کبدی آپولیپوپروتئین B100 در بیماران کاهش می‌یابد، بنابراین سرعت تشکیل تری‌گلیسیرید با سرعت تولید لیپوپروتئین با دانسیته خیلی کم (VLDL) هماهنگ نیست، در نتیجه تری آسیل گلیسرول‌ها در کبد تجمع می‌یابند.
با توجه به کاهش برداشت VLDL از پلاسما، در این بیماران سطح VLDL بالاتر از حد نرمال است. در مجموع، لیپولیز و بالا رفتن انسولین در خون حاصل از مقاومت به انسولین، نقش اصلی در بیماریزایی کبد چرب حاصل از چاقی دارند.
موثرترین راه درمان بیماری کبد چرب غیرالکلی حاصل از چاقی، کاهش وزن بدن است. در واقع کاهش وزن باعث بهبود فعالیت سیتوکرومی و جلوگیری از پیشرفت بیماری می‌شود. در رژیم غذایی این بیماران، مصرف چربی‌های PUFA از جمله امگا-3 و ویتامین‌های آنتی‌اکسیدان، مانند ویتامین‌های E، A و C مورد توجه جدی قرار می‌گیرد.
منابع خوب ویتامین E، جوانه گندم، کاهو و روغن‌های مایع، منابع خوب ویتامین A، سبزی‌های برگ سبز و هویج و منابع خوب ویتامین C، مرکبات، گوجه‌فرنگی و سیب‌زمینی می‌باشند. زمانی اثرات مفید کاهش وزن در بهبود بیماری مشاهده می‌شود که کاهش وزن تدریجی باشد. کاهش وزن سریع، عامل تغذیه‌ای مستقل در ایجاد بیماری است و در بیمار مبتلا باعث تشدید بیماری می‌شود، بنابراین سرعت کاهش وزن در این بیماران مهم است.
توصیه‌های جدی در ارتباط با درمان کبد چرب به قرار زیر است
کنترل وزن و جلوگیری از ایجاد چاقی
داشتن فعالیت فیزیکی
توجه داشتن به مصرف متعادل روغن‌های مایع، میوه‌ها و سبزی‌ها
