به گزارش ایسنا، بررسی شاخصهای دسترسی به آب در ایران و مقایسه آن با شاخصهای بین المللی از وضعیت نگرانکننده این منابع در کشور حکایت دارد. شاخص فالکن مارک یکی از شاخصهای شناخته شده برای بررسی دسترسی به منابع آب است که توسط مالین فالکن - دانشمند سوئدی - در مورد بحران آب است که بر اساس مقدار سرانه آب تجدیدپذیر سالیانه هر کشور تعریف شده است. فالکن مارک سرانه آب 1700 متر مکعبی در سال را به عنوان شاخص تنش و میزان 1000 متر مکعب آب در سال را به عنوان شاخص کمبود معرفی کرده است.
ایران وارد مرحله تنش آبی شده است
بر این اساس کشورهایی که سرانه منابع آب تجدیدپذیر بین 1000 تا 1700 متر مکعب داشته باشند، در زمره کشورهای دارای تنش آبی و کشورهای دارای سرانه آب تجدیدپذیر کمتر از 1000 متر مکعب در سال در زمره کشورهای با کمبود آب طبقهبندی میشوند. کشورهایی که سرانه آب تجدید پذیر آنها کمتر از 500 متر مکعب در سال باشد نیز در زمره کشورهای با کمیابی مطلق آب طبقهبندی میشوند همچنین بر مبنای این تقسیم بندی در سال 2013 مقدار سرانه آب تجدید پذیر کشور معادل 1659 بوده که بیانگر ورود ایران به مرحله تنش آبی است.
برداشت بیرویه آبهای زیرزمینی؛ یک چالش سیاسی در بخش آب
برداشت بیرویه آبهای زیرزمینی یکی دیگر از چالشهای کشورها در بخش آب است در حال حاضر در بسیاری از نواحی کشور سطح سفرههای آب زیرزمینی افت کرده و با توجه به خشکسالیهای اخیر افزایش بهرهبرداری از آبهای زیرزمینی تشدید شده و خسارات غیر قابل جبرانی را بر منابع آب زیرزمینی کشور وارد آورده است.
با توجه به روند رشد جمعیت کشور و تشدید نیاز بخشهای مختلف، افزایش مصرف آب بخش شهری، روستایی و صنعتی اجتنابناپذیر خواهد بود. آب در فرآیند توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور نقش عمده و کلیدی دارد. افزایش تولیدات کشاورزی و امنیت غذایی، توسعه مراکز جمعیت شهری و روستایی، بهبود و ارتقای کیفیت زندگی در گرو انجام سرمایه گذاریهای لازم و هماهنگ در ابعاد مختلف توسعه و بهرهبرداری از منابع آب است.
بر اساس کتاب تحولات و وضعیت جمعیت در جمهوری اسلامی ایران، اتلاف منابع آب و بهره پایین منابع آب یکی دیگر از دلایل کاهش کمی منابع آب در ایران است. یکی از شاخصهای مهم استفاده بهینه از آب بهرهوری آب است. این شاخص نشان میدهد که اقتصاد کشور به ازای استحصال هر متر مکعب آب، چند واحد ثروت (تولید ناخالص داخلی) تولید میکند. بررسی روند تغییرات بهرهوری آب در ایران طی سالهای گذشته بیانگر عدم استفاده از این منابع ارزشمند در کشور است.