فقیه

نظریات مربوط به حکومت در عصر غیبت، را می توان در یک تقسیم بندی کلی در سه دیدگاه «مشروعیت الهی » ، «مشروعیت مردمی » و «مشروعیت دوگانه » گنجانید.

یکی از مسائل مورد بحث درباره نظریه ولایت فقیه، منشا مشروعیت ولی امر و چگونگی انتخاب و تعیین وی است. در این باره دو نظریه عمده وجود دارد:

وقتی می گوییم ولایتی را که رسول اکرم - صلی الله علیه و آله و سلم - و ائمه - علیهم السلام - داشتند، بعد از غیبت فقیه عادل دارد، برای هیچ کس این توهم نباید پیدا شود که مقام فقها همان مقام ائمه - علیهم السلام - و رسول اکرم - صلی الله علیه و آله و سلم - است

وظیفه ی ولیّ فقیه، تحکیم و تقویت بنیانهای جامعه ی اسلامی است و به چیزی جز تأمین منافع و مصالح مردمی (نه شخص) در چارچوب قانون الهی نمی اندیشد

بعضی می گویند آیا احتمال ندارد فقیه اشتباه کند؟ آیا تبعیت بی چون و چرا از کسی که احتمال اشتباه او وجود دارد اغراء به جهل نیست؟

یکی از سؤالاتی که برای بسیاری مطرح است این است که نقش مردم در جعل ولایت برای فقیه چیست؟ آیا فقیه از سوی شارع دارای ولایت است و مردم آن را می پذیرند یا آنکه مردم با انتخاب خود به فقیه ولایت می دهند؟ به عبارت دیگر، مشروعیت ولایت از بالا به پایین است یا از پایین به بالا؟ اگر از بالا به پایین باشد مردم جز پذیرش و تبعیت حق دیگری ندارند اما اگر از پایین ...

طبیعی است هنگامی که فردی به عنوان مدیر و سرپرست انتخاب می شود، اختیاراتی خواهد داشت و هر اندازه، حیطه ی مأموریت و مدیریت او گسترده تر باشد، اختیاراتی افزون تر می یابد و دیگران حق دخالت در حوزه ی مسؤولیت او را نخواهند داشت

معنای اطلاق در ولایت مطلقه فقیه را از چهار جنبه می توان بررسی کرد که جمع این چهار جهت، روی هم، تصویر جامع و روشنی از معنای این واژه تحویل می دهد.

مخالفان و منتقدان ولایت مطلقه فقیه، واژه مطلقه را مرادف با نامحدودی، استبداد، توتالیتر، ضد مردمی، دیکتاتوری، بی قید و شرطی و خدایگان سالاری می پندارند. و این دیدگاه را قرائت سلطنتی و یا فاشیستی از ولایت فقیه می انگارند.

شریعت اسلام هدفمند است و احکام آن دارای مقاصد و عللی است. نصوص دینی نیز به نصوص بیانگر حکم و بیانگر مقاصد و علل تقسیم می گردد