اندیشه-سیاسی-خوارج

زندگی اجتماعی همواره با نوعی اصطکاک همراه است و نیازمند تدابیر خاص جهت مدیریت آن و محتاج بردباری سیاسی است. متعاقب وقوع انقلاب اسلامی در ایران، شاهد شکل گیری، تقویت نوعی واکنش اندیشه ای و رفتاری در قطب رقیب بوده ایم. ظهور این دیالکتیک اندیشه ای با تقارن منافع قدرتهای منطقه ای و بین المللی، بر قدرت جریان اندیشه ای تکفیریها افزوده است.

یکی از تحولات مهم سیاسی-فکری در تاریخ اسلام، ظهور جریان هایی است که سمبل گرایش های افراطی در عرصه سیاست و اندیشه بوده اند

« خـوارج به سبب جهل شان بر خود تنگ گرفتند. دین فراخ تر از آن است که آنان فـکر مـی کنند- امـام باقر(ع)».[2]

خوارج از جمله گروه های تأثیر گذار در تاریخ اسلام هستند که نقش مهمی در تاریخ اسلام و کشورهای اسلامی از جمله ایران ایفا کرده اند. به گونه ای که مطالعه تاریخ اسلام و تاریخ ایران به ویژه در قرون اولیۀ اسلامی بدون مطالعۀ تاریخ این گروه یا فرقه ناقص می نماید.

[1]پس از فرمان معاویه در جنگ صفّین که قرآن ها بر سر نیزه ها بالا رفت و از سپاه عراق که در آستانه پیروزی بود دعوت به حکمیّت شد میان سپاه علی (ع) اختلاف افتاد

در تعریف جامع و مختصر از واژه رفتار سیاسی (Political behavior) در حوزه علوم سیاسی و علوم اجتماعی، باید گفت: رفتار سیاسی، به فعالیت سیاسی افراد و پیامدهای آن برای نهادهای سیاسی اشاره دارد

برآمدن گروهی از خوارج موسوم به اِباضیه در نیمه دوم قرن اول هجری با اندیشه های معتدل و عقایدی متفاوت از سایر خوارج که خوی بدوی داشتند، پرسش هایی را ایجاد می کند، مانند: این که

نوع تفکرات وهابی ها و سلفی های معاصر در کنار روحیات و منش اخلاقی که با آن، در مواجهه با دیگر فرق اسلامی منجر به ظهور خشونت و رفتارهای دون شأن انسانی و مخالف صریح عقل و فطرت است از مسائل مهم جامعه معاصر است که نیازمند تحلیل و بررسی است

با فتح و غلبه اعراب مسلمان بر سرزمین های غرب ایران و استقرار قبایلی از اعراب در خوزستان، به تدریج ترکیب قومی منطقه تغییر یافت و دین اسلام در تمامی این قلمرو پذیرفته شد

در جریان حکمیت پیکار صفین، خوارج دست کم دو اشکال به امام علی (ع) برای پذیرش حَکَمیّت وارد می کردند: نخست با استدلال به آیه «إنِ الحُکمُ إلّا لِلهِ» حکمیت را در صلاحیت بندگان خداوند نمی دانستند؛ دوم اینکه امام (ع) را متهم به انتخاب دو حَکَم غیرعادل می کردند