سفره‌ای باستانی به نام «هفت‌سین»

به گزارش ایسنا، پایه تمدن ایرانی را کشاورزی و دامپروری می‌دانند و در سفره نوروزی همه‌چیز بر مبنای تمدن ایرانی است. در روز اول نوروز، بامداد اولین چیزی که می‌خوردند شیر و پنیر تازه بود که نماد دامپروری آریایی است. در سفره نوروز همه‌چیز بر مبنای تمدن ایرانی است.

جواد انصافی - بازیگر، کارگردان و پژوهشگر - در کتاب «نوید بهار» آورده است: برای سفره نوروزی، پارچه‌ای سفید، گلدوزی‌شده یا ترمه پهن می‌شد که بالای آن آئینه‌ای گرد که نشان جهان بی‌پایان است، می‌گذاشتند. در کنارش یک یا دو شمعدان که شعله نشان‌دهنده فروغ ایزدی و روشنی و گرمابخش است، می‌گذاشتند. جلوی آئینه تخم مرغ که نماد زایش و زندگی است و جلوی آن مشتی گندم، آرد یا مقداری نان که نشان‌دهنده رزق و روزی و برکت خانه و نشانه‌ای از بنیان مدنیت ایرانی که کشاورزی است قرار می‌دادند.

در سوی دیگر سفره، جامی از آب معطرشده با چند قطره گلاب قرار می‌دادند. در بسیاری از مناطق در کاسه آب، نارنج، سیب، انار یا برگ آن‌ها را می‌انداختند و در کاسه دیگر، ماهی قرمز که مظهر زندگی و روزی حلال است. در  کنار آئینه و چراغ، کتاب آسمانی و حافظ می‌گذارند. اسپند نشانه امشاسپندان، ایزدان و فرشتگان است که چشم‌زخم و گزندی به انسان‌های آن خانه نخورد و ضد عفونی کننده هم باشد.

جامی شکر یا شیرینی، نقل یا عسل برای شیرین کامی خانواده، شیر، ماست، پنیر، کره تازه هم از فرآورده‌های دامپروری است که روی سفره می‌گذاشتند. گل سنبل، نرگس، لاله را برای زیبایی و طراوت، سکه را به نشان برکت و سخاوت روی سفره می‌گذارند.

ماهی، کنایه از سرخی پگاه و قرمزی آغاز شامگاه و نماد آزادی و آزادگی است و رنگ شاد و تحرک آن به ما گوشزد می‌کند که انسانی فعال، شاد و با نشاط باش. در سنگواره‌های پاسارگاد، پیکره انسان ماهی که برخی دانشمندان آن را با «اواناس» ایرانی یکی دانسته‌اند نمادی از فرمانروایی ایرانی بر هفت دریاست.

اولین سینی که باید روی سفره گذاشت سنجد است، زیرا خدا انسان را که می‌آفریند نخست به او عقل، خرد و فرزانگی عطا می‌کند. سنجد، ندای خردگرایی و دعوت به عقل، سنجیده فکر کردن، سنجیده عمل کردن و سنجیده رفتار کردن است.
دومین سینی که روی سفره گذاشته می‌شود سیب است. سیب نماد صحت و سلامتی است. سیب در سفره هفت سین به ما می‌گوید اگر سالم نباشیم، نمی‌توانیم به‌نحو شایسته‌ای به خود و دیگران خدمت کنیم.

سبزه، سومین سین سفره است. مفهوم سبزه از خودگذشتگی و ایثار است. سبزی نشانه خوش اخلاقی و خرمی و شادابی، نعمت و رحمت است. سبزی با خود سرسبزی، شادابی و زندگی توام با سرشاری و نیکویی را همراه دارد.

بعد از سبزه، سمنو را که به معنی نیایش، قدرت و مبارزه با ضعف است، روی سفره می‌گذارند. پخت سمنو بسیار دشوار است و این ماده غذایی بسیار مقوی است، بدون آن‌که ماده شیرین‌کننده‌ای به آن اضافه کنند شیرین می‌شود.

سیر، اسطوره سیری، موعظه نگه داشتن حد خویش و عدم تجاوز به حقوق دیگران و اقامت در دایره حقوق است. سیر خاصیت گندزدایی، پاکیزه کردن محیط و دفع بیماری دارد.

سرکه ششمین سین سفره هفت سین و نماد پذیرش ناملایمات و رضا و تسلیم است. با سرکه اشیای کهنه و زنگ‌زده را پاک و ظروف چینی و بلور را شفاف می‌کنند. برای ضدعفونی بدن و محیط زیست از سرکه استفاده می‌کنند.

آخرین سین هفت سین، سماق که کنایه از عدالت، صبر، تحمل دیگران و امید در ساحل زندگی است.  

سفره نمادین هفت سین، پیام دارد. این سفره اعضای خانواده را دور هم جمع می‌کند و روان انسان نا آرام را به قناعت و آرامش دعوت و شکایت و ندامت را دور می‌کند. عناصر غایب و نامحسوسی که با یادبودهای سر سفره و تمثیل‌های همراه آن آهسته آهسته شناخته و رازهای آن آشکار می‌شود، ما را مخاطب قرار می‌دهد و آگاه‌مان می‌کند.